Parazitoloji



Yüklə 296 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/15
tarix13.04.2017
ölçüsü296 Kb.
#13959
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15

İnsan 
(Arakonak)
Echinococcus
 
granulosus
 
(Ekinokok Şeridi)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Karaciğerde 
Hidatik
 
Kistler
Operasyonla dışarı 
çıkartılmış Hidatik
 
Kistler
Tomografik taramada  
Böbrekte Hidatik
 
Kistler
Böbrekte Hidatik
 
Kistler
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Familia
 
2: Dilepididae

 
Her proglotiste
 
bir çift genital
 
aparey ve buna uygun olarak da her bir proglotisin
 
yan taraflarında birer genital
 
açıklığın bulunur.

 
Uterus
 
bazı türlerde daima mevcuttur. Bazı türlerde ise parçalanarak birden 
fazla yumurta içeren Yumurta Kapsülleri
 
halinde bulunur.
Dipylidium
 
caninum
 
(=Taenia
 
canina, Taenia
 
elliptica)
 
(Köpek Şeridi, Köpek Tenyası) 
Son Konak: köpek, bazen tilki ve 
kediler, ender olarak da insan ve 
bilhassa çocuklar 
Ara konak: 
yumurtaları 
yiyen köpek biti 
(Trichodectes
 
canis), köpek 
piresi 
(Ctenocephalid
 
es
 
canis) veya 
kedi piresi 
(Ctenocephalid
 
es
 
felis)
Proserkoid
Sistiserkoid
onkosfer
 
larvalı 
yumurta 
Pire Larvası
Pire Pupası
Ergin Pire
Köpek Biti
İnsanda birden fazla helmintin
 
bulunması enderdir. Bununla birlikte köpeklerde, çoğunlukla birden 
fazladır. Karın ağrısı, hazımsızlık, iştahsızlık, anüste kaşınma, nadiren parazitin toksik
 
etkisine 
bağlı olarak ishal, baş ağrısı gelişebilir (Dipylidiasis
 
caninum).
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Familia
 
3: Hymenolepidiidae
oldukça büyük testis bulunur.
Hymenolepis
 
nana
 
(=Cüce Şerit) 
Proglotisler
 
karakteristik şekilde geniş ve kısa olup, her bir proglotiste
 
1-4 adet
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

“sessiz köpekten ve durgun sudan sakın” 
cave
 
tibi
 
a cane
 
muto
 
et aqua
 
silenti
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Phylum: Nematoda
 
(Nematodlar, Yuvarlak Kurtlar)

 
Sindirim sistemleri tam 
ve düz bir boru 
şeklindedir [ağız-
 
anüs].

 
Vücut boşluğu yalancı 
sölom tipinde; mezenşim
 
dokusu çok az 
gelişmiştir.

 
Vücut duvarı, dıştan içe 
doğru Kutikula
Epidermis
 
(Hipodermis)
 
ve Boyuna Kas 
Tabakası'ndan 
[Miyoepitel
 
(epitel-kas)
 
hücreler] oluşur.

 
Miyoepitel
 
hücrelerin 
kasılması ile dalgalı ve 
yılankavi hareketler 
meydana gelir. 

 
Yemek borusu:
Bazılarında düz 
(Filariform)
 
veya tesbih
 
şeklinde boğumlu bir 
yapı (Strongyloid)
 
halinde, bazılarında 2 
(Raptidiform) veya 4 
farklı bölgeden yapılmış 
olabilir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 


 
İnsanda parazit olabilen Ancylostomidae
 
(Çengelli Kurtlar) ve Strongylidae
 
ailelerinde ağız boşluğuna açılan ve toksik
 
maddeler salgılayan ilave bir Baş 
Bezi
 
bulunur.

 
Bağırsağın arka ucu (rektum) kurtun
 
ventral
 
tarafına açılan anüs (dişilerde)
 
veya kloakla
 
(erkeklerde)
 
son bulur.

 
Sinir sistemi:
 
Özofagusu
 
halka şeklinde saran bir sinir halkası
 
ve bu halkadan 
vücudun önüne doğru  uzanan
 
6,
 
gerisine doğru biri dorsalde
 
ve diğeri 
ventral
 
tarafta
 
uzanan 2 boyuna sinir şeridinden
 
yapılmıştır.

 
Duyu organları: -
 
Papil
 
(Papilla)
 

 
Proprioreseptörler
 
(dokunum)
-
 
Seta
 
-
 
Mekanoreseptörler
-
 
Amphid
 

 
Anterior
 
konumlu/kütikülde cep,por
 
veya tüp 
şeklinde –
 
Kemoreseptörler-
 
daha ziyade serbest 
yaşayanlarda (Adenophorea) gelişmiştir
-
 
Phasmid
 

 
Posterior
 
konumlu/Anüsün arka yan taraflarında 
tekhücreli bezler-
 
Kemoreseptörler-parazitik
 
olanlarında (Secernentae) daha iyi gelişmiştir.
-
 
Nokta Gözler-Yutağın yan taraflarında-işlevi bilinmez.

 
Boşaltım Sistemi: Protonefridiyal
 
tiptedir. Yanal Çizgiler
 
(=Lateral
 
Epidermal
 
Çıkıntılar
 
veya
 
Karinalar) içinde uzanan kanallardan oluşur. Sayısı 2-6 arasında
 
değişir. Bu kanallar yemek borusunun arka tarafında içeri ve aşağı doğru 
kıvrılarak birleşirler ve ventral-median
 
hatta bulunan küçük bir açıklık 
(Boşaltım Poru=Çıkartı Deliği)
 
ile dışarı açılırlar.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 


 
Yuvarlak kurtlar genel olarak ayrı eşeylidir (Dioik). Az bir kısmında, bazı karasal 
türlerde hermafroditlik
 
söz konusudur.

 
Dişilerinde ayrı bir cinsiyet açıklığı (Vulva) bulunur. Erkeklerinde ise üreme 
sistemi rektumla bağlantı kurarak (kloak) dışarı açılır.

 
Erkekler dişilerden daha küçüktür ve arka uçları bir kanca gibi kıvrıktır. 
Dişi
Ovaryum
Ovaryum
Ovidukt
Ovidukt
Uterus
Uterus
Vagina
Vulva 
(Gonopor)
Erkek
Testis
Sperm Kanalı
(Vas
 
deferens)
Meni 
Kesesi
Ejakülatör
Kanal
Çiftleşme Bezi
(Copulatory
 
bursa)
Çiftleşme Bezi
(Copulatory
 
bursa)
Rektum-Kloak
Spikül
Oxyuridae
 
(Kıl Kurtları)-Tek
Trichuridae
 
(Kamçı Kurtları)-Tek-Kılıflı
Çoğunda ve Ascaris’de-Çift
Trichinellidae
 
(Trişinler)-Yok-”Kloak”

 
Spermleri kuyruksuz. Yumurta ince 
kitinli bir kabuk ile örtülü.

 
Ovipari-Ovovivipari-Parthenogenesis

 
Metamorfoz yoktur.

 
Parazit olanlar enerjilerini, oksijensiz 
solunum glikolizisten
 
sağlarlar.

 
Pek çok doku içinde
 
yaşarlar. Mekanik 
etki yanında, salgıları ile toksik
 
veya 
litik
 
etki yaparlar. 
Classis
 
1: Adenophorea
 
(=Aphasmidia)
Classis
 
2: Secernentea
 
(=Phasmidia)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Classis
 
1: Adenophorea
 
(=Aphasmidia) 
Ordo: Enoplida-S.Ordo: Dorylaimina

 
Fazmid
 
taşımazlar. Amfidler
 
cep, tüp veya delik şeklindedir. 

 
Yemek borusu, önde bazen oldukça uzun tüp veya koni şeklinde kaslı bir 
bölge (farinks)
 
ve arkada çoğu kez genişlemiş bezsi bir bölge
 
(soğancık) 
olmak üzere 2 kısımdan oluşur (Rhabditiform).

 
2 Önemli ailesi: Trichuridae
 
(Kırbaç Kurtları) ve Trichinellidae
 
(Trişinler)’dir.
Familia
 
1: Trichuridae

 
Özofagusun
 
işgal ettiği vücut kısmı, vücudun geri kalan kısmından daha 
dar ve daha uzundur. 

 
Her iki cinsiyette de vücudun arka tarafı, geniş ve ucu yuvarlağımsıdır. 

 
T. vulpis
 
köpek ve diğer karnivor memelilerin kör ve kalın bağırsaklarında, 

 
T. ovis
 
koyun, keçi, sığır ve diğer geviş getiren memelilerin kör ve kalın 
bağırsaklarında, 

 
T. leporis
 
ise kır ve ada tavşanları ile diğer kemirgenlerin kalın bağırsaklarında 
yaşar. 
Parazitlikleri sonucu sancı, kanlı ishal gibi semptomlar
 
görülür.

 
İnsan sağlığı açısından da önemli olan tür, T. trichura'dır
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Trichuris
 
trichura
 
(=Trichocephalus
 
hominis, 
Trichocephalus
 
trichura)(Kırbaç Kurdu)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Familia
 
2: Trichinellidae
 
(Trişinler)

 
Tek türü (Trichinella
 
spiralis) mevcuttur. Ağız basit ve vücut kabaca her 
bölgesinde ayni kalınlıktadır. 

 
Erkeklerinde spikül
 
(kopulasyon
 
organı) bulunmaz

 
Vulva vücudun ön kısmında, özofagus
 
hizasındadır. 

 
Ovovivipar
 
(Yalancı Vivipar)'dır. Diğer bir deyişle dışarı bırakılan yumurtaları 
yoktur, yumurtalar sadece uterus
 
içinde görülür.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Trichinella
 
spiralis
(Trichina
 
spiralis
(=Trişin)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Erkekte Postanal
 
Papiller
Kasta Trişin Larvası
Kasta Trişin Larvaları
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Classis
 
2: Secernentea
 
(=Phasmidia) 

 
Fazmidler
 
(posterior
 
duyu organları) çoğunlukla mevcuttur. 

 
Türlerinin çoğu parazit, az bir kısmı ise sulu toprakta serbest olarak yaşar.

 
4 takım; RhabditidaStrongylidaAscarididaSpirurida
Ordo
 
1: Rhabditida

 
Özofagus
 
3 bölge
 
gösterir. Bu durum 
bilhassa larvalarında daha barizdir. 

 
Serbest, saprofaj
 
veya bitki ve 
hayvanlarda parazit
 
yaşayan küçük 
nematodlardır. 

 
Normal olarak otlarda ve toprakta 
yaşayan Rhabditis
 
pellio'ya
 
ait larval
 
safhalar, köpek ve sığırlarda 
bilhassa yer ile temas eden vücut 
kısımlarında aşırı kaşıntılı ve 
sivilceli bir deri hastalığına (Kurtçuk 
Dermatozu)
 
sebebiyet verirler. 

 
Kuzey Avrupa ve Kuzey Amerika'da 
dağılış gösterir. 
Rhabditis
 
pellio
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Ordo
 
2: Strongylida
 
Familia: Ancylostomidae
 
(Syn.
 
Ancylostomatidae) 
(=Çengelli Kurtlar)

 
Uterus
 
yüksek derecede kaslı olup, yumurtaların dışarı atılmasında 
iş gören kaslı bir kaide kısmına (Ovijektör) sahiptir. 

 
Erkeklerin kuyruk uçlarında çan şeklinde bir deri genişlemesi
 
bulunur. Buna "Çiftleşme Kesesi" (=Copulatory
 
bursa)
 
denir. 

 
Karasal omurgalılarda parazit olarak yaşarlar.

 
Necator
 
ve Ancylostoma
 
cinsleri (Çengelli Kurtlar
 
) insanın sindirim 
sisteminde parazitlenirler.

 
Ön tarafta, ağız boşluğunun kitin bir örtü ile örtülmesi ile oluşmuş, 
oval şekilli bir Ağız Kapsülü
 
mevcuttur. 

 
Ağız kapsülünün ön-ventral
 
tarafında diş
 
(Ancylostominae) veya 
keskin levhalar
 
(Necatorinae) bulunmasına bağlı olarak 2 alt-
 
aileye ayrılır.

 
Bunlara Çengelli kurtlar denmesinin nedeni, vücutlarının ön 
kısmının çengel şeklinde kıvrık olmasından kaynaklanır. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 


 
Normalde konakları insan olmayan bazı 
nematodların larvaları insan vücuduna 
girecek olursa, Larva Migrans
 
adı verilen 
klinik tabloyu geliştirirler. 

 
Deride, keza iç organlarda
 
da meydana 
gelebilir. 

 
Örneğin normal olarak kedi ve köpeklerde 
yaşayan Ancylostoma
 
caninum
 
ve A. 
braziliense'ye
 
ait topraktaki kurtçuklar, 
yağmurlu sıcak mevsimlerde insanın derisini 
delerek vücut içine girer. Bunlar deri altı 
dokusunda göç ederler.

 
Geçtikleri yerlerde kızarıklık, şişme ve 
kaşınmalara
 
neden olurlar. Bulundukları 
yerlerde deri kurur.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
© Bayram GÖÇMEN
, Prof. Dr. 
Ege Üniversitesi F
en Fakültesi 
Biyol
oji Bölümü, Zool
oji 
Anabili
m Dal
ı 
Bornova, 
İzmir 
HER HAKKI S
AKLIDIR!
 
 
 

Ordo
 
3: Ascaridida

 
Çoğunlukla 3 büyük, bazen 6 küçük dudak bulunur. Ender olarak hiç yoktur. 
Bazılarında iki lateral
 
çene mevcuttur.

 
Vagina
 
ve uterusun
 
arka kısmı kaslıdır (Ovijektör). Arka uçta papiller
 
bulunur. 

 
Salyangozlarda, böceklerde ve insan dahil omurgalılarda endoparazit
 
olarak 
yaşarlar. 

 
Önemli patojenik
 
türler Ascaridae
 
(=Ascarididae), Oxyuridae
 
ve 
Heterakidae
 
ailelerine dahildir.
Yüklə 296 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin