“gandbol tarixi va o‘yin qoydalari”

 
3.1. Musobaqalarni boshqarish. 
Musobaqalarni tayyorlash va o‗tkazishga umumiy rahbarlikni amalga 
oshiradigan tashkilot, shuningdek, musobaqani o‗tkazish uchun aniq javobgar 
shaxs bo‗lishi, musobaqalar joyini tayyorlash, sportchi va hakamlarni kutib 
olish, 
joylashtirish, 
ovqatlantirish, ularga tibbiy xizmat ko‗rsatish, 
shuningdek, madaniy tadbirlarni o‗tkazish uchun ham javobgar tayinlanishi 
kerak. 
3.2. Musobaqa turlari. 
Oldiga qo‗yilgan vazifalariga qarab musobaqalarni asosiy va 
yordamchi musobaqalarga bo‗lish mumkin. 
O‗zbekiston Respublikasi Madaniyat ishlari va sport Vazirligi 
tomonidan tasdiqlangan sport tasnifi talab-lariga muvofiq tashkil etiladigan 

---

30 
hamda natijalariga ko‗ra g‗olib va chempion degan nom beriladigan muso-
baqalar asosiy musobaqalarga kiradi. 
Musobaqalarning asosiy turi - taqvim musoba-qalari bo‗lib, ular sport 
tadbirlarining yagona taqvimiy rejasida nazarda tutiladi va tasdiqlangan 
nizomga muvofiq ravishda o‗tkaziladi. Musobaqaning asosiy turlariga: 
birinchilik yoki chempionatlar, kubok muso-baqalari, saralash musobaqalari 
kiradi. 
Birinchilik yoki chempionatlar – eng mas‘uliyatli musobaqa-lar bo‗lib, 
ularning natijalari bo‗yicha g‗olib jamoalarga chempionlik unvoni beriladi. 
Musobaqalarni tashkil etishning bu turi jamoalar kuchini xolisona 
baholashga, 
olib 
borilayotgan 
o‗quv-mashg‗ulot 
ishining 
sifatini 
taqqoslashga imkon beradi. 
Kubok musobaqalariga juda ko‗p jamoalarni jalb etish mumkin va ular 
g‗olibni qisqa muddatlarda aniqlash maqsadida o‗tkaziladi. Kubok 
musobaqalari eng yaxshilarni izchillik bilan tanlab olish taomili bo‗yicha 
o‗tkaziladi. 
Saralash musobaqalari musobaqaning keyingi bos-qichida qatnashish 
uchun eng kuchli jamoalarni aniqlash maqsadida o‗tkaziladi. 
Musobaqaning yordamchi turlariga quyidagilar kiradi: nazorat 
uchrashuvlari, o‗rtoqlik uchrashuvlari, qisqartirilgan musobaqalar. 
Nazorat uchrashuvlari jamoalarni bo‗lajak musoba-qalarga tayyorlash 
va ularning tayyorgarligini tekshirish maqsadida o‗tkaziladi. 
O‗rtoqlik uchrashuvlar o‗quv-mashg‗ulot maqsadlarida yoki an‘anaviy 
musobaqalar rejasida o‗tkaziladi. 
Qisqartirilgan musobaqalar bir necha soat mobay-nida o‗tkaziladi. Ular, 
odatda, bayram kunlariga va sport mavsumining ochilish yoki yopilish 
kunlariga rejalash-tiriladi.