05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

8.3.Qo`larra bilan qirqishda gavda vaziyati
Gira balandligini ishchining bo`yiga moslab o`rnatib 
arra dastasini gira jag`lariga qo`yiladi (dastlabki 
vaziyat). Tirsakdan bukilgan o`ng qo`l yelka bilan 
qo`lning tirsak qismida to`gri burchak hosil qiladigan 
vaziyatda tutiladi (121-rasm, a).
Gira oldida erkin va turg`un, gira jag`lariga yoki 
kesiladigan buyumning o`qiga nisbatan yarim burilib turish va gavdani 
chapga tomon 45° burchak hosil qilib burish kerak. Chap oyoqni oldinga 
tomon (taxminan kesiladigan buyumning chizig`i bo`yicha) qo`yib va unga 
gavda og`irligini tashlab turiladi. O`ng oyoq chap oyoqqa nisbatan 60°—70° 
burchakka burilishi lozim, bunda tovonlar orasidagi oraliq 200—300 mm 
bo`lishi kerak (121-rasm, g). 
Qo`lning vaziyati (121-rasm, b, yo). Arraning dastasi o`ng qo`l barmoqlari 
bilan siqib ushlanadi (bosh barmoq dasta ustiga qo`yiladi, qolgan barmoqlir 
dastaning pastki tomonidan tutib turadi). Dastaning uchi kaftga tiralib turadi. 
Ko`rsatkich barmoqni dasta bo`ylab cho`zish va dastani oxirvdan ushlash 
yaramaydi, chunki dastaning uchi kaftdan chiqib turadi, bu esa ishlashda 
qo`lning 
shikastlanishiga 
olib 
kelishi 
mumkin. Chap qo`lning to`rgga barmog`i 
bilan faqat ramkani emas, balki qulokli 
gaykani va tortish boltini siqib ushlash kerak 
(agar boshqacha ushlansa, ish vaqtida 
arraning tebranib turishini bartaraf qilish 
qiyinlashadi). 
 

---

41 
Arra bilan ishlashda egovlash singari kuchni muvozanatlash, qo`lning 
kuchini to`g`ri yo`naltirish, arrani qatiy gorizontal holatda tutish lozim. Ung qo`l 
arrani ilgarilamaqaytma harakatga keltirayotganda, chap qo`l bilan arra bosib 
turiladi. Arrani bosib oldinga yurgazilganda metall kesiladi, salt yurishida esa 
arra tishlari faqat metall sirtida sirpanadi, shuninguchun unga kuchlanish 
bermaslik kerak.