RADIASIYA ŞƏRAİTİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ
Radiasiya şəraiti dedikdə ərazidəki radioaktiv
zəhərlənmənin Mülki müdafiə
dəstələrinin fəaliyyətinə, təsərrüfat obyektlərinin işinə və əhalinin həyat fəaliyyətinə təsir
göstərən miqyası və dərəcəsi anlaşılır.
Digər sözlə, radiasiya şəraitinin respublikanın,
rayonun,yaşayış məntəqəsinin və ya təsərrüfat obyektinin ərazisində yerin və buradakı bütün
əşyaların radioaktiv zəhərlənməsi (çirklənməsi) nəticəsində yaranan və əhali arasında
zəhərlənmə hallarının qarşısını almaq üçün müəyyən mühafizə tədbirləri görülməsini tələb
edən şəraitə deyilir.
Radiasiya şəraitinin proqnozlaşdırma üsulu ilə və kəşfiyyat məlumatları üzrə aşkar
etmək və qiymətləndirmək mümkündür.
Radiasiya şəraitinin proqnozlaşdırma üsulu ilə aşkar edilməsi
və qiymətləndirilməsi-
dəstələrin daha məqsədyönlü fəaliyyətini əvvəlcədən təxmini olaraq müəyyən etməyə,
mühafizə tədbirləri görməyə və radiasiya kəşfiyyatı üzrə vəzifələri dəqiqləşdirməyə imkan
yaradır.
Radiasiya şəratinin proqnozlaşdırması MM qərargahların
əvvəlcədən, yəni radioaktiv
bulud gəlib çatanadək əhalinin, fəhlə və qulluqçuların, dəstələrin mühafizəsi üçün müəyyən
tədbirləri görməyə imkan verir.
Belə tədbirlər aşağıdakılardan ibarətdir:
• Radioaktiv zəhərlənmə təhlükəsi barədə xəbərdarlıq;
• Müəssənin radioaktiv zəhərlənmə şəraitində iş rejiminə keçirilməsinə
hazırlıq görmək;
• Radiasiyadan mühafizə daldanacaqlarınının hazırlanması üzrə işlərin başa
çatdırılması və adamların orada yerləşdirilməsi.
• Fərdi mühafizə vasitələrinin istifadəyə hazırlanması
• Ərzağın, su mənbələrinin çirklənmədən mühafizə
edilməsi üzrə işlərin
sona çatdırılması.
Proqnoz üsulu ilə radiasiya şəraitinin aşkar edilməsi düşmən nüvə silahlı
işlətdikdən və ya radiaktiv maddələrdən istifadə olunan müəssələrdə istehsalat
prosesində qəza baş verdikdən dərhal sonra, aşağdakı adıcıllıqla yerinə yetirilir:
• Ehtimal olunan zəhərlənmə zonasının ölçüləri təyin edilir:
• Ehtimal olunan zəhərlənmə zonası xəritədə( sxemdə) göstərilir (qeyd
edilir) :
• Təsərrüfat
obeyktinin,
rayonun
ərazisində
zəhərlənmənin
başlandığı(radioaktiv maddələrin çökməyə başlandığı) vaxt təyin edillir.
Radioaktiv zəhərlənmənin proqnozlaşdırılması
üçün ilkin məlumatlar
bunlardır: nüvə partlayışını və ya nüvə obeyktində qəza hadisəsinin gücü və vaxtı;
partlayış mərkəzinin ( epimərkəzinin) koordinatları; partlayışını növü; orta küləyin
istiqaməti və sürəti
Nüvə partlayışlarının parametirləri (gücü, növü,vaxtı, koordinatları və s.)
haqqında məlumatlar- nüvə partlayışını aşkar və qeyd edilməsi sistemindən, orta
küləyin istiqaməti və sürəti barədə məlumat isə meteoroloji xidmətdən alınır.
Orta külək -yerin səthindən nüvə partlayışı buludunun yuxarı kənarınadək
atmosferin bütün qatlarında sürəti və istiqaməti eyni olan küləyə deyilir.
Orta küləyin istiqaməti (azimutu) şimal istiqaməti ilə küləyin haradan əsdiyi
istimqamət arasında saat əqrəbinin istiqamətində hesablanan bucaqdır.
Orta külək haqqında məlumatlar təsərrüfat obyektlərinə
sutkada bir neçə dəfə
yuxarı MM qəragahı tərəfindən rabitə vasitələrilə meteobulleten kimi verilir.
Xəritədə (sxemdə) orta külək belə işarə edilir:
Burada:
315-orta küləyin azimutu, dərəcələrlə;
50- orta küləyin, sürəti, km/saat
Dostları ilə paylaş: