5.Aerodrom sinfini aniqlash
Aeroportning asosiy elementi aerodrom hisoblanadi. Aerodrom havo
kemalarining havfsiz uchishi, qo‘nishi, yugirib borishi, to‘xtab turishi va
saqlanishini ta’minlash uchun mo‘ljallangan. Aerodromning asosiy elementi
uchishqo‘nish tasmasi (UQT) bo‘lib, uning uzunligi shu aeroportda foydalaniladigan
uchish-qo‘nish tasmalarining xavfsizligini ta’minlashi kerak.
Aerodrom sinfi SUQT sinfi bo‘yicha belgilanadai, u standart sharoitlarda
SUQTning kerakli uzunnligi bo‘yicha aniqlanadi. (3-jadval) Ma’lum turdagi HK
uchun UQTning kerakli uzunligi uning uchish-qo‘nish tavsifi hisoblanadi, u standart
sharoitlarda uchish va qo‘nish sxemalari uchun HKlarining uchish sinovlarida
aniqlanadi. Standart sharoitlar:
-
Juda quruq havo;
-
Havo harorati t=15+°C , soat 13-00 da iyulda
-
Atmosfera bosimi 720 sim ustuni
.
-
Havoning tinch holati – sokin
-
SUQTning yuzasi – gorizontal va quruq
SUQTning sinfiga ko‘ra aerodromlar 6 ta sinfga bo‘linadi va ular A, Б, В, Г,
Д, Е harflari bilan belgilanadi.
SUQTning va gruntli UQTning uzunligi aerodrom sinfi bo‘yicha
quyidagicha bo‘ladi (3-jadval)
3-jadval
Ko‘rsatkich
Aerodrom sinfi
A
Б
В
Г
Д
Е
Standart
sharoitlarda
SUQTning
eng kichik
uzunligi, m
3200
2600
1800
1300
1000
500
GUQTning
eng kichik
uzunligi, m
3500
2860
1980
1430
1100
550
Har xil turdagi HK uchun standart sharoitlarda SUQTning minimal uzunligi
4ilovada berilgan. Aerodrom sinfini aniqlash uchun HKning hisobiy turi aniqlanadi.
Havo kemasining hisobiy turi – bu standart sharoitlarda shu aeroportda
foydalanilayotgan hamma HK parkiga nisbatan SUQTning eng katta uzunligi talab
qilinadigan havo kemasidir. Havo kemalarining hisobiy turi va uning uchishqo‘nish
tavsiflari (1-ilova) va qiymatlari (3-jadval) bo‘yicha aerodrom sinfi aniqlanadi.
|
