Sharof rashidov nomidagi samarqand davlat universiteti z. O. Kuvandikov
Yüklə 1,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
moddalari va O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining
04.03.2002 yildagi “O‘zbekiston Respublikasining «Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatining shartnomaviyhuquqiy bazasi to‘grisida»gi Qonunini iqtisodiy sudlar amaliyotida qo‘llashning ayrim masalalari haqida”gi 103-son qarori 11-bandining birinchi xatboshisi,O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining 15.06.2007 yildagi “Majburiyatlarni bajarmaganlik yoki lozim darajada bajarmaganlik uchun mulkiy javobgarlik to‘grisidagi fuqarolik qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari haqida”gi 163-son qarori 12-bandining ikkinchi xatboshisi. Uchinchi shaxslarning harakatlari uchun qarzdorning javobgarligi, basharti, qonunchilik yoki shartnomada bevosita ijrochi bo‘lgan uchinchi shaxsning javobgarligi belgilab qo‘yilmagan bo‘lsa, zimmasiga majburiyatni bajarish vazifasi yuklatilgan uchinchi shaxslarning majburiyatni bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi uchun qarzdor javob beradi. 334-modda. Kreditorning aybi - agar kreditor qasddan yoki ehtiyotsizlik tufayli majburiyatni bajarish mumkin bo‘lmasligi yuz berishiga yoki bajarmaslik tufayli etkazilgan zarar miqdorining ko‘payishiga ko‘maklashgan bo‘lsa, shuningdek kreditor majburiyatni bajarmaslikdan etkazilgan zararni kamaytirish choralarini qasddan yoki ehtiyotsizlik tufayli ko‘rmagan bo‘lsa, sud ishning holatlariga qarab to‘lanadigan haq miqdorini kamaytirishga yoki kreditorga haq to‘lashni batamom rad etishga haqli. 335-modda. 320 Ikki taraflama shartnomani bajarmaslik oqibatlari - agar ikki taraflama shartnomada bir taraf o‘zi javobgar bo‘lgan vaziyat tufayli uni bajarishi mumkin bo‘lmay qolsa, ikkinchi taraf, basharti qonunda yoki shartnomada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo‘lmasa, shartnomadan voz kechishga va shartnomaning bajarilmasligi tufayli etkazilgan zararni undirib olishga haqli. FK.336-modda. Ijroning qarzdor va kreditor tomonidan kechiktirib yuborilishi - ijroni kechiktirib yuborgan qarzdor kechiktirib yuborish tufayli etkazilgan zarar uchun va kechiktirib yuborish davrida tasodifan ijroni bajarish mumkin bo‘lmasligi vujudga kelganligi uchun kreditor oldida javob beradi. Agar qarzdor ijroni kechiktirib yuborganligi tufayli kreditor uchun uning ahamiyati qolmagan bo‘lsa, u ijroni qabul qilishdan bosh tortishi va zararni to‘lashni talab qilishi mumkin. Agar kreditor qarzdor tomonidan taklif qilingan lozim darajadagi ijroni qabul qilishdan bosh tortgan bo‘lsa yoki o‘zi amalga oshirishi kerak bo‘lgan va amalga oshirilgunicha qarzdor o‘z majburiyatini bajara olmagan harakatlarni qilgan bo‘lmasa, kreditor muddatni kechiktirib yuborgan hisoblanadi. FK.337-modda. Kreditorning ijroni kechiktirib yuborish oqibatlari, kreditorning hartnoma bo‘yicha o‘ziga tegishli narsani qabul qilishni kechiktirib yuborishi qarzdorga kechiktirib yuborish tufayli etkazilgan zararni undirib olish huquqini beradi va keyinchalik majburiyatni ijro etish mumkin bo‘lmay qolsa, uni javobgarlikdan ozod qiladi, qarzdorning qasddan ish tutishi yoki qo‘pol ehtiyotsizlik qilish hollari bundan mustasno. FK.338-modda. Pul majburiyati bo‘yicha kreditor ijroni kechiktirib yuborgan vaqt uchun qarzdor foiz to‘lashga majbur emas. Qo‘shimcha ma’lumot uchun Oliy xo‘jalik sudi Plenumining 15.06.2007 yildagi “Majburiyatlarni bajarmaganlik yoki lozim darajada bajarmaganlik uchun mulkiy javobgarlik to‘grisidagi fuqarolik qonun hujjatlarini qo‘llashning ayrim masalalari haqida” gi 163-son qarori 17-bandiga qarash tavsiya etiladi. 321 Shuningdek, FKning 339-moddasida, shartnomaviy majburiyatlarni bajarmagan tarafga ya’ni ijroning kechiktirib yuborilganligi uchun kreditorni javobgarlikdan ozod qilish tartib qoidalari belgilangan. Agar kreditor ijroning kechiktirib yuborilishi qonunga muvofiq yoki kreditorning topshirigi bilan ijroni qabul qilish vazifasi yuklatilgan shaxslar qasddan ish tutganligi yoki ehtiyotsizligi tufayli kelib chiqqanligini isbotlasa, u ijroning kechiktirib yuborilganligi uchun javobgarlikdan ozod qilinadi. Yüklə 1,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|