Reja: Kirish. Personalni boshqarishning mohiyati, maqsad va vazifalari, tamoyillari hamda uning tashkiliy tuzilmasi

Ishchi kuchi sifatiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni ular 
yo‘nalishiga qarab, uch guruhga ajratish mumkin:
1. Bevosita ta’sir omillari. Ularga bevosita mehnat faoliyati 
bilan bog‘liq hamda insonning mehnat faoliyati jarayonida 
qobiliyatlarini amalga oshirishga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar 
kiradi. Bu omillar mehnat jarayoni sifati bilan bog‘liqdir.
Mehnat jarayoni sifati esa, insonning mehnat qobiliyatlarini 
rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratilgan, yuqori va doimiy 
ish haqi kafolatlangan ish joylari mavjudligi bilan belgilanadi.
Yuksak mehnat jarayoni sifati quyidagilar hisobiga 
ta’minlanadi:
— 
ish qiziqarli bo‘lishi kerak;
— 
personal mehnatiga munosib adolatli haq olishi kerak;
— 
mehnat shart-sharoitlari qulay bo‘lishi kerak;
— 
rahbariyat tomonidan nazorat iloji boricha kamroq 
bo‘lishi, lekin nazorat qilish zarurati bo‘lganda, albatta, nazorat 
amalga oshirilishi lozim;
— xodimlar o‘z ishlariga taalluqli bo‘lgan qarorlar qabul 
qilinishida ishtirok etishlari darkor;
— maishiy va tibbiy xizmat ko‘rsatish vositalari bilan 
ta’minlangan bo‘lishi kerak.
Mehnat jarayoni sifati mehnatdan qoniqish hosil qilish 
hissini kuchaytirish, o‘z malakasini oshirishga intilishda o‘z 
ifodasini topar ekan, ya’ni ishchi kuchi sifat ko‘rsatkichlarini 
yaxshilashga ko‘maklashar ekan, ushbulardan kelib chiqqan 
holda, mehnat jarayoni sifat jihatlariga ishchi kuchi sifatini 
oshiruvchi omillar, deb qarash mumkin.
2. Bilvosita ta’sir omillari. Ularga mavjud ishchi kuchini 
amaldagi ishchi kuchiga aylantirish jarayoniga ta’sir ko‘rsatuvchi 

---

96
omillar kiradi. Ular mehnat jarayoniga jalb etilgan va ishchi 
kuchi umumiy sifatiga ta’sir o‘tkazadilar. Bular:
— 
nufus (demografik) vaziyatlar.
Mansab darajasi hamisha ham kasbiy rivojlanish bosqichi 
bilan bog‘liq emas. Lavozimga ko‘tarilgan inson kasb malakasi 
bo‘yicha ana shu darajada yuqoriga ko‘tarilmagan bo‘lishi 
mumkin.
Shuning uchun shaxs rivojlanishining (lavozimda o‘sish) 
davriy vaqti va kasb malakasi oshishi (faoliyat turini egallash 
bosqichlari)ni farqlay olishi kerak. Kasb malakasining rivojlanish 
bosqichiga muvofiq egallanishi 1.18-chizma, kasb malakasi 
o‘sishi bosqichlari 1.18-chizmada ko‘rsatilgan.
Personalni rivojlantirish uning raqobatbardoshligiga 
to‘g‘ridan to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatadi.