ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û

ÁÒ

[ôð. ìóñêàò] 1. Õîøèéëè öçöì

íþâö. Àü ìóñêàò.

2. Áó öçöìäÿí ùàçûðëàíàí øÿðàá íþâö.

ÌÓÑËÈ´Í

[ôð. ìîóññåëèíå] Éöíýöë, éóìøàã

âÿ íàçèê ïàð÷à. Èïÿê ìóñëèí. Éóí ìóñëèí.

398

ÌÓÑÈÃÈ

ÌÓÑËÈÍ

ÌÓÑÑ

ÓÍ

[ôð. ìîóññîí, ÿñëè ÿð. ìþâñöì]

Ãûøäà ãóðóäàí äÿíèçÿ, éàéäà äÿíèçäÿí ãó-

ðóéà äîüðó âàõòàøûðû ÿñìÿêëÿ èñòèãàìÿòèíè

äÿéèøÿí êöëÿê.

ÌÓÑÒ

ÁÍÃ

èñ. [èñï.] Âÿùøèëÿøìèø åâ àòû.

ÌÓØÙÀÌÓØ

á à õ ìûøàìûø.  ..Áÿäáÿõò

Øÿôèãÿ ÿçèç áàëàëàðûíûí éàíûíà ýåäèá, îíëàðû

ìóøùàìóø éóõóëàìûø ýþðöá, îíëàðà áóñÿ ýþí-

äÿðèá þç éàòàã îòàüûíà ýåòäè. È.Ìóñàáÿéîâ.

ÌÓØÊ

ÉÒ

èñ.  [èñï.] Èðè÷àïëû, ôèòèëëè òöôÿíý.

Ìóøêåò ñîíðàëàð ÷àõìàãäàøûëû òöôÿíýëÿ ÿâÿç

åäèëäè.

ÌÓØÊÅÒÉ

ÓÐ

èñ. [èñï.] ÕÂÛ ÿñðèí ÿââÿ-

ëèíäÿí Àâðîïà îðäóëàðûíäà ïèéàäà íþâö. Êðàë

ìóøêåòéîðëàðû.

ÌÓØÃÓÐÌÀ

“Ìóøãóðìàã”äàí ô.èñ.

ÌÓØÃÓÐÌÀÃ

ô. Ìèíèê âÿ ãîøãó ùåéâàí-

ëàðûíû ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðìÿê, èò âÿ ñ. ùåéâàíëàðû

éàõûíà ÷àüûðìàã ö÷öí äîäàãëàðû áöçÿðÿê

ìóøãóðóã ñÿñè ÷ûõàðìàã. Ìóøãóðóá èòè ÷à-

üûðìàã. – Ìÿììÿä íÿ ãÿäÿð ìóøãóðäóñà,

åøøÿê éåðèíäÿí òÿðïÿíìÿäè. Å.Ñóëòàíîâ. Ìÿ-

úèä, õàíûìûí ìÿçÿììÿòèíè åøèòúÿê àòû ìóø-

ãóðóá ñöðäö. Á.Òàëûáëû.

ÌÓØÃÓÐÒÓ, ÌÓØÃÓÐÓÃ

òÿãë. Ìóøãóð-

ìàãäàí ùàñèë îëàí ñÿñ.

ÌÓØÒÓËÓÃ

èñ. 1. Õåéèð õÿáÿð, øàä õÿáÿð,

õîø õÿáÿð, ñåâèíäèðèúè ñþç; ìöæäÿ. Áÿíäàëû-

íûí ñÿñè ùÿéÿòäÿ áþéöê íèúàò õÿáÿðè, áèð ìóø-

òóëóã êèìè ñÿñëÿíäè. Ìèð Úÿëàë. 

Ìóøòóëóüà

ýåòìÿê – õåéèð õÿáÿð àïàðìàã, øàä õÿáÿð

âåðìÿê ö÷öí ýåòìÿê. [Õàíìóðàä:] Ìóøòó-

ëóüà ýåäèðÿì. È.ßôÿíäèéåâ.

2. Õåéèð (øàä) õÿáÿð ýÿòèðÿíÿ âåðèëÿí øåé,

áÿõøèø.  ..Áó ùàìûéà ìÿëóìäóð êè, áèðèíèí

îüëó îëàíäà õÿáÿð ýÿòèðèá ìóøòóëóã àëûðëàð.

Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.  Áèëèðñÿí êè, àíàíäàí

ìóøòóëóã àëûì äåéÿ; Ìÿí þçöì ýåäÿúÿéÿì

áèðáàø ñèçèí øåíëèéÿ. ß.Úÿìèë. [Äÿðçè:] Ïàä-

øàù, ìóøòóëóüóìó âåð, áàëàúà îüëóí Ìÿëèê-

ìÿììÿäèí éåðèíè äåéèì. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

◊ Ìóøòóëóüóí áîðú îëñóí! – âåðèëÿí õÿ-

áÿðè èñòåùçà èëÿ ãàðøûëàäûãäà èøëÿäèëÿí èôàäÿ.

ÌÓØÒÓËÓÃ×Ó

èñ. Õåéèð õÿáÿð, ìóøòóëóã

õÿáÿðè ýÿòèðÿí àäàì; ìöæäÿ÷è. Àé þòöá, èë äî-

ëàíäû, áèð ýöí åâÿ ìóøòóëóã÷ó ýÿëäè. Ñ.Ðÿ-

ùèìîâ. Èéäÿëÿð ýöë à÷àíäà Øàùáèêÿ áèð îüëàí

äîüäó, Ãàôàð êèøèéÿ ìóøòóëóã÷ó ýåòäè. Ì.Àðèô.

ÌÓØÒÓËÓÃËÀÌÀ

“Ìóøòóëóãëàìàã”äàí

ô.èñ.

ÌÓØÒÓËÓÃËÀÌÀÃ

ô. Õîø õÿáÿð âåðìÿê,

øàä õÿáÿð éåòèðìÿê, ìöæäÿ âåðìÿê. [Ìÿëèê-

ìÿììÿä äÿðçèéÿ:] Äóð ýåò, ïàäøàùû ìóøòó-

ëóãëà êè, áàëàúà îüëóíó òàïìûøàì. (Íàüûë).

[Íÿúÿô:]  Êèìè ìóøòóëóãëàìàüà ýåäèðñÿí?

È.ßôÿíäèéåâ.

ÌÓØÒÓÒ

èñ. Úûð òóò. // Õàðòóò íþâö.

ÌÓÒÀÝÅÍ

èñ. [ëàò. ìóòî – äÿéèøèðÿì âÿ

éóí.] Èðñè äÿéèøèêëèêëÿð éàðàäàí ôèçèêè âÿ êèì-

éÿâè àìèëëÿð. Ôèçèêè ìóòàýåíëÿð. Èîíëàøäûðûúû

øöàëàðûí áöòöí íþâëÿðè ìóòàýåíäèð.

ÌÓÒÀÍÒ

èñ. [ëàò.] Äÿéèøèêëèê íÿòèúÿñèíäÿ

éàðàíûá íîðìàë òèïäÿí èðñèééÿòÿ ýþðÿ ôÿðãëÿ-

íÿí ôîðìàñû.

ÌÓÒ

ÓÍ

èñ. [ëàò.] Ýåíèí ÿí êè÷èê ùèññÿñè.

ÌÓÉ

á à õ ìó. Òÿíùà îëóðàì îðàäà öðéàí;

Ìóéè-ñÿðèì åéëÿðÿì ïÿðèøàí. Ôöçóëè. Ãÿì

åâèíäÿ ñàëäûí êöíúÿ Âàãèôè; Åéëÿäèí ìóéèí-

äÿí èíúÿ Âàãèôè. Ì.Ï.Âàãèô.

ÌÓÉß

èñ.  [ôàðñ.]  ìóñ. Áèð íå÷ÿ ìóüàì

äÿñýàùûíûí øþáÿëÿðè àðàñûíäà ýóøÿ.

ÌÓÉÌÓË

èñ. çîîë. Ñÿð÷ÿêèìèëÿð ôÿñèëÿ-

ñèíäÿí ãóø.

ÌÓÇ

á à õ ìûç.  Ãà÷àüàí äàíà ìóçóíó

áÿðêèäÿð. (Àòà. ñþçö).

ÌÓÇÄ

èñ.  [ôàðñ.] 1. Ýþðöëÿí èø ìöãàáè-

ëèíäÿ âåðèëÿí ÿìÿê ùàããû; çÿùìÿò ùàããû;

ùàãã. Ôÿùëÿéÿ ìóçä âåðìÿê. – [Àëëàùãóëó:]

Ýöíäÿëèê ìóçäóìóç ÷îõ àç èäè. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.

[Ôèðóç] .. áàëàúà íÿâÿñèíèí ìóçäó èëÿ ãàçàíûë-

ìûø áèð ïàð÷à ÷þðÿéÿ ìþùòàúäûð. ß.Ìÿììÿä-

õàíëû. // Ýþðöëÿí èøèí ïóëëà äÿéÿðè, ùàããû. Èøèí

ìóçäó íÿ îëàúàã?

2. ìÿú. Ãàðøûëûã, ìöêàôàò. [Êîðîüëó:] Ìÿ-

íèì äÿ àòàì þìðöíö, ýöíöíö Ùÿñÿí õàíûí

ãàïûñûíäà ÷öðöòìöøäö, àõûðäà ìóçäó î îëäó

êè, õàí ýþçëÿðèíè ÷ûõàðòäûðäû. “Êîðîüëó”. [Ñîë-

òàí áÿé ßñýÿðÿ:] Ñÿíèí ìóçäóí áó îëàð êè,

ìÿíèì êèìè áÿéëÿ ãîùóì îëàðñàí. Ö.Ùàúû-

áÿéîâ.

ÌÓÇÄËÓ

ñèô. 1. Ìóçäëà èøëÿéÿí, ìóçäëà

èøëÿéèá çÿùìÿò ùàããû àëàí, ùÿð ùàíñû áèð èøè

ùàãëà éåðèíÿ éåòèðÿí. Ìóçäëó ôÿùëÿ. Ìóçäëó

èø÷è.

2. Ìóçäëà ýþðöëÿí, ÿìÿê ùàããû èëÿ éåðèíÿ

éåòèðèëÿí. Ìóçäëó èø. Ìóçäëó ÿìÿê.

399

ÌÓÑÑÎÍ

ÌÓÇÄËÓ

ÌÓÇÄÑÓÇ

ñèô. âÿ çÿðô ßìÿê ùàããû âåðèë-

ìÿéÿí; ïóëñóç, ùàâàéû. Ìóçäñóç èø. Ìóçäñóç

èøëÿìÿê. – [Ïîëàä] äàéûñû Íóðóøóí éàíûíäà

ìóçäñóç, ìààøñûç èøëÿéèá áóðóã èøëÿðèíäÿ òÿú-

ðöáÿ ñàùèáè îëìàüà úàí àòäû. À.Øàèã.

ÌÓÇÄÓÐ

èñ. [ôàðñ.] êþùí. Ìöëêÿäàð âÿ éà

ãîë÷îìàã òÿñÿððöôàòûíäà ìóçäëà èøëÿéÿí êÿíä

òÿñÿððöôàò ôÿùëÿñè. [Ùàúû Ãàìáàé] ìóçäóð èø-

ëÿòìÿê ÿëâåðèøëè îëìàäûüûíà ýþðÿ êÿíä òÿñÿð-

ðöôàòûíäà ãàäûí çÿùìÿòèíäÿí àç-÷îõ èñòèôàäÿ

åäèðäè. Ãàíòÿìèð. [Ìöÿëëèì] êå÷ìèøäÿ éåðè-

éóðäó îëìàéàí, ùàìàí áó êÿíääÿ îíóí-

áóíóí áàüûíäà, áîñòàíûíäà, òàðëàñûíäà èøëÿ-

éÿí áèð ìóçäóðóí îüëó èäè. Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.

// Öìóìèééÿòëÿ, ôÿùëÿ. Ìöðñÿãóëó .. Ùàúû

Àñëàíûí ïàðîõîäóíäà ìóçäóð èäè. Ñ.Ùöñåéí.

ÌÓÇÄÓÐ×ÓËÓÃ

äàí. á à õ ìóçäóðëóã.

Àéûí ÷îõ âàõòûíû [Àëû êèøè] áèéàðà ýåäèð, ìóç-

äóð÷óëóã äà éîõäóð. “Ãà÷àã Íÿáè”. Ýÿìè

ìóçäóð÷óëóüó ôèëâàãå ÷îõ àüûð ñÿíÿòäèð.

Ñ.Ì.Ãÿíèçàäÿ.

ÌÓÇÄÓÐËÓÃ

èñ. 1. Ìóçäóðóí èøè, ïåøÿñè.

Ìóçäóðëóã åòìÿê. – Ãàïûëàðäà ìóçäóðëóã

åäÿí éóðäñóç, éîõñóë àäàì èíäè éàâàø-éàâàø

çÿíýèí ùÿéàò êå÷èðìÿéÿ áàøëàéûðäû. Ò.Ø.Ñè-

ìóðã. [Åëäàð:] Àòàì úàâàíëûüûíäà .. êÿíä-

êÿíä ýÿçÿð, ùÿì ìóçäóðëóã åäÿð, ùÿì äÿ

îõóéóá-÷àëàðìûø. Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.

2. Ôÿùëÿëèê. [Ìÿøÿäè ßñýÿð] ùÿëÿ îí èêè

éàøûíäà îëäóüó ùàëäà êÿñá ö÷öí Áàêûéà ýÿëèá,

íåôò ýÿìèëÿðèíèí áèðèñèíäÿ ìóçäóðëóüà áàø-

ëàìûøäû. Ñ.Ì.Ãÿíèçàäÿ.

ÌÓÇ

ÉÉ

[ëàò. – ìóñåóì, ÿñëè éóí. ìó-

ñåèîí – ìóçàëàðà ùÿñð åäèëìèø éåð, ìóçàëàð

ìÿáÿäè] Òàðèõ, èíúÿñÿíÿò àáèäÿëÿðèíè, åëìè-

òÿáèè åêñïîíàòëàðû òîïëàéûá ìöùàôèçÿ âÿ íö-

ìàéèø åòäèðÿí ìöÿññèñÿ. Òàðèõ ìóçåéè. Èíúÿ-

ñÿíÿò ìóçåéè. Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìóçåéè. Þëêÿ-

øöíàñëûã ìóçåéè.

ÌÓÇÅÉØÖÍÀÑ

èñ.  [ëàò. ìóñåóì âÿ ôàðñ.

...øöíàñ] Ìóçåéøöíàñëûã ìöòÿõÿññèñè.

ÌÓÇÅÉØÖÍÀÑËÛÃ

èñ. Ìóçåéëÿð òÿøêèëè âÿ

èøè ùàããûíäà òÿòáèãè åëì.

ÌÖÀÄÈË

ñèô. [ÿð.] êþùí. ×ÿêè, ùÿúì âÿ ãèé-

ìÿòúÿ áÿðàáÿð îëàí; áÿðàáÿð, òÿí.

ÌÖÀÄÈËß

èñ. [ÿð.] ðèéàç. á à õ òÿíëèê. Ìö-

ùÿíäèñëèê ö÷öí éàëíûç ìöàäèëÿëÿðè âÿ ùÿíäÿñÿ

õÿòëÿðèíè, ðèéàçè äàâàëàðû áèëìÿêìè ëàçûìäûð?

Ìèð Úÿëàë.

ÌÖÀÙÈÄß, ÌÖÀÙÈÄßÍÀÌß

èñ.  [ÿð.

ìöàùèäÿ âÿ ôàðñ. ...íàìÿ] Ìöãàâèëÿ, ìöãà-

âèëÿíàìÿ, ÿùäíàìÿ, ñàçèø. Ìöàùèäÿ áàüëà-

ìàã. – [Õðèñòîôîð:] ..Àâòîìîáèëÿ ìèíèá ãà÷-

äûì, áèð øèðêÿòëÿ ìöàùèäÿ áàüëàéûá ÿìÿëÿ ñèôÿòè

èëÿ Ôðàíñàéà ýÿëäèì. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

ÌÖÀÃÈÁ

ñèô. [ÿð.] 1. Òÿãèá åäÿí, àðäûíúà

ýåäÿí.

2. Èíúèäÿí, ÿçàá âåðÿí, úÿçàëàíäûðàí.

ÌÖÀËÈÚß

èñ. [ÿð.] 1. Õÿñòÿíè ñàüàëòìàã

ö÷öí òèááè âàñèòÿëÿð òÿòáèã åòìÿ. Ìöàëèúÿ

éàõøû íÿòèúÿ âåðäè. – Òîüðóëóí éàðàñû î ãÿ-

äÿð äÿ àüûð äåéèë, ìöàëèúÿñèíÿ áàøëàíìûøäûð.

Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Ìöàëèúÿ Òàïäûüû éàõøû àéàüà

ãàëäûðäû. ß.ßáöëùÿñÿí. 

Ìöàëèúÿ åòìÿê –

ñàüàëòìàã ö÷öí òèááè âàñèòÿëÿð òÿòáèã åòìÿê.

[Ìîëëà Êàçûì:] Áåëÿ àðâàäëàðûí ÷îõóñóíó

ìÿí ìöàëèúÿ åòìèøÿì. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Ìöà-

ëèúÿ îëóíìàã – ñàüàëìàñû ö÷öí òèááè òÿäáèð-

ëÿð ýþðöëìÿê (ýþðìÿê). Óøàã ìöà

ëèúÿ îëóíóð.

– Ñàüëûã îëñà, ñÿí ùÿì ìöàëèúÿ îëóíàúàã, ùÿì

äèíúÿëÿúÿêñÿí. Ìèð Úÿëàë. [Àéäûí Ñÿìÿäÿ:]

Ñèç ýÿðÿê àüûëëû-áàøëû ìöàëèúÿ îëóíàñûíûç.

Ù.Ñåéèäáÿéëè. // Õÿñòÿëèéè ñàüàëòìàã ö÷öí

ýþðöëÿí, òÿòáèã åäèëÿí òÿäáèðëÿð. Ãûçäûðìàéà

ãàðøû ìöàëèúÿ.

2. Ìöàëèúÿ ìÿãñÿäèëÿ òÿòáèã îëóíàí, ìöà-

ëèúÿ èëÿ ÿëàãÿäàð îëàí. Ìöàëèúÿ ýèìíàñòèêàñû.

Ìöàëèúÿ ìöÿññèñÿñè. – Õàëã òÿñÿððöôàòûìûçûí

öìóìè èíêèøàôûíäà éàéëàãëàðûìûçûí, .. ìöàëèúÿ

ñóëàðûìûçûí, êóðîðòëàðûìûçûí èãòèñàäè ÿùÿìèé-

éÿòè áþéöêäöð. ß.Âÿëèéåâ.

ÌÖÀËÈÚßÕÀÍÀ

[ÿð. ìöàëèúÿ âÿ ôàðñ.

...õàíÿ] á à õ õÿñòÿõàíà.  Ìöàëèúÿõàíàäàí

ãàéûäûá éîë àüçûíäà àâòîáóñ ýþçëÿéÿí ãà-

äûíëàð .. âàüçàëäàí àéðûëàí éîëà áàõûðäûëàð.

Ìèð Úÿëàë.

ÌÖÀËÈÚßÏßÇÈÐ

ñèô. [ÿð. ìöàëèúÿ âÿ ôàðñ.

...ïÿçèð] êþùí. Ìöàëèúÿñè ìöìêöí îëàí, ìöà-

ëèúÿ íÿòèúÿñèíäÿ ñàüàëà áèëÿí, ñàüàëàí. Ìöà-

ëèúÿïÿçèð õÿñòÿëèê. – [Ìèðçÿ Ìåùäè:] Àíúàã

Ýþâùÿðòàúûí ìÿðÿçè ìöàëèúÿïÿçèð ìÿðÿçëÿð-

äÿí äåéèë. ß.Ùàãâåðäèéåâ. [Éàøëû êèøè:] ×îïó-

ðóí ìöàëèúÿïÿçèð îëìàéàí äÿðäèíèí íÿ îëäó-

üóíó ìÿí [Øèðèííàçûí] áó ùàëûíäàí êÿøô åòäèì.

Ñ.Ùöñåéí.

ÌÖÀËÈÚßÑÈÇ

ñèô. 1. Ìöàëèúÿ îëóíìàéàí.

Ìöàëèúÿñèç õÿñòÿ.

400

ÌÓÇÄÑÓÇ

ÌÖÀËÈÚßÑÈÇ

2. Ìöàëèúÿñè îëìàéàí, ÷àðÿñè, ÿëàúû, äÿð-

ìàíû îëìàéàí. Ìöàëèúÿñèç õÿñòÿëèê.

ÌÖÀÌÈËß

èñ. [ÿð.] 1. êþùí. Ðÿôòàð, ìö-

íàñèáÿò, äàâðàíûø. [Ìîëëà Ýöëÿíäàì] ãîí-

øóëàðûí ìöàìèëÿñèíäÿí .. ìÿëóìàò èñòÿðäè.

×ÿìÿíçÿìèíëè.  Õÿäèúÿíèí ìÿíÿ ãàðøû .. áó

ìöàìèëÿñèíäÿí ìöòÿÿññèð îëìàéà áèëìÿçäèì.

Ñ.Ùöñåéí. 

Ìöàìèëÿ åòìÿê – ðÿôòàð åòìÿê,

éîëà ýåòìÿê, áó âÿ éà áàøãà úöð ÿëàãÿ, ìö-

íàñèáÿò ýþñòÿðìÿê. ßñýÿð Çöëåéõàíû ÿñëà äþé-

ìÿçäè, ñþéìÿçäè, àììà åëÿ ìöàìèëÿ åäÿðäè

êè, áó, äþéìÿêäÿí äÿ, ñþéìÿêäÿí äÿ áåòÿð èäè.

Ú.Úàááàðëû.

2. Àëûø-âåðèø, òèúàðÿò, àëâåð. Áàíêè-øàùè áó

ìöàìèëÿäÿí ùå÷ áèð éàõøû øåé ãàçàíà áèëìÿç.

Ï.Ìàêóëó.

3. Èñòèôàäÿ âÿ éà áîðú îëàðàã âåðèëÿí ïóë

ìöãàáèëèíäÿ àëûíàí ôàèç; ñÿëÿì. Ìöàìèëÿ èëÿ

ïóë ýþòöðìÿê. – [Ìÿøÿäè Èáàä:] [Äàøäÿìèð

áÿé] ìÿíÿ èêè ìèí ìàíàò ïóë âåðÿúÿêäèð âÿ

ñÿêêèç éöç îòóç àëòû ìàíàò îí äþðä øàùû ìöà-

ìèëÿñè åäèð. Ö.Ùàúûáÿéîâ. [Úàâàä:] Ñÿí áÿé-

ëÿðäÿí éöç ìàíàò ìöàìèëÿ àëûðñàí, ìÿíèì äÿ

ñÿíäÿ îòóç ìàíàòûì ãàëûá. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

ÌÖÀÌÈËß×È

èñ.  Ôàèçëÿ ïóë áîðú âåðÿí

àäàì; ñÿëÿì÷è.

ÌÖÀÌÈËß×ÈËÈÊ

èñ. Ôàèçëÿ ïóë áîðúâåðìÿ

èøè; ñÿëÿì÷èëèê. Âÿëè ìàëèê îëäóüó ñÿðâÿòè éàë-

íûç ïàð÷à÷ûëûãäàí äåéèë, ìöàìèëÿ÷èëèêäÿí âÿ

îüóðëóã ìàë àëûø-âåðèøèíäÿí ãàçàíìûøäû.

×ÿìÿíçÿìèíëè. [Øîôåð:] Êå÷ìèøäÿ àëâåðëÿ,

ìöàìèëÿ÷èëèêëÿ, åâ êèðàéÿ âåðìÿêëÿ .. ìöôòÿ

ïóë ãàçàíàí ùàúûëàð, êÿðáÿëàéûëàð ÷îõ èäè.

Ì.Ðçàãóëóçàäÿ.

ÌÖÀÐÈÇ

ñèô. âÿ èñ. [ÿð.] êþùí. ßêñ îëàí,

çèää îëàí, ìöõàëèô îëàí, ãàðøû îëàí. [Ìåùðè-

áàí] áèð ÷îõ ôèêèðëÿðèíÿ ìöàðèç èäè. Ñ.Ùöñåéí.

Ãöäðÿò ãÿñäÿí ìöàðèçèíèí äèëèëÿ, ðÿñìè áèð

àùÿíýëÿ äàíûøûðäû. Ì.Ùöñåéí.

ÌÖÀÑÈÐ

ñèô.  [ÿð.] 1. Áàøãàñû âÿ éà áàø-

ãàëàðû èëÿ áèð ÿñðäÿ, áèð çàìàíäà, áèð äþâðäÿ

éàøàìûø îëàí âÿ éà éàøàéàí; ùÿìÿñð. Ùÿñÿí

áÿé Çÿðäàáè Ìèðçÿ Ôÿòÿëè Àõóíäçàäÿíèí ìöà-

ñèðè èäè. // Èñ. ìÿíàñûíäà àäÿòÿí úÿì øÿê-

ëèíäÿ: ìöàñèðëÿðèìèç – áèçèìëÿ áèð ÿñðäÿ, áèð

äþâðäÿ, áèð âàõòäà éàøàéàíëàð.

2. Èíäèêè ÿñðäÿ, ùàçûðêû äþâðäÿ îëàí. Ìöà-

ñèð åëì. Ìöàñèð ÿäÿáè äèë. Ìöàñèð äöíéàìû-

çûí ïðîáëåìëÿðè. // Þç äþâðöíÿ óéüóí îëàí,

þç çàìàíûíûí, ÿñðèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ úàâàá âåðÿí.

Ìöàñèð òåõíèêà. Ìöàñèð íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðè.

ÌÖÀÑÈÐËßØÄÈÐÈËÌß

“Ìöàñèðëÿøäèðèë-

ìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌÖÀÑÈÐËßØÄÈÐÈËÌßÊ

ìÿúù.  Ìöàñèð

øÿêëÿ ñàëûíìàã, ìöàñèð äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ

óéüóíëàøäûðûëìàã. // Òÿêìèëëÿøäèðèëìÿê.

ÌÖÀÑÈÐËßØÄÈÐÌß

“Ìöàñèðëÿøäèðìÿê”-

äÿí ô.èñ.

ÌÖÀÑÈÐËßØÄÈÐÌßÊ

ô. Ìöàñèð øÿêëÿ ñàë-

ìàã, ÿñðèí, äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóíëàøäûð-

ìàã. Ýåéèìèíè ìöàñèðëÿøäèðìÿê. // Òÿêìèë-

ëÿøäèðìÿê (ÿí éåíè àâàäàíëûãëà, òåõíèêè âà-

ñèòÿëÿðëÿ, ìàøûíëàðëà).

ÌÖÀÑÈÐËßØÌß

“Ìöàñèðëÿøìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌÖÀÑÈÐËßØÌßÊ

ô.  Ìöàñèð ùàëà, øÿêëÿ

äöøìÿê; ÿñðèí, äþâðöí, çàìàíûí òÿëÿáëÿðèíÿ,

çþâãöíÿ óéüóí îëàðàã äÿéèøìÿê.

ÌÖÀÑÈÐËÈÊ

èñ. Ìöàñèð îëìà; äþâðöí, çà-

ìàíûí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóíëóã. Âàùàáçàäÿíèí

áàøãà êàìèë úÿùÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ îäóð êè,

øàèð þç ÿñÿðëÿðèíäÿ òàðèõè ìöàñèðëèê ãÿäÿð éà-

øàäà áèëèð. ×.Àéòìàòîâ.

ÌÖÀØÈÃß

èñ. [ÿð.] Áèð-áèðèíÿ àøèã îëìà,

ñåâèøìÿ, áèð-áèðèíÿ åøã åëàí åòìÿ, åøãáàçëûã.

..Ýöëäàíäà ìÿøùóð õÿëèôÿ Ùàðóíÿððÿøèäèí,

ãàäûíû Çöáåéäÿ õàòóí èëÿ îëàí ìöàøèãÿñèíäÿí

÷îõ íÿôèñ áèð ìÿíçÿðÿ âàð èäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè.

ÌÖÀÂÈÍ

èñ. [ÿð.] Ðÿèñè, ðÿùáÿðè âÿ á.-íû

èøäÿ, âÿçèôÿäÿ ÿâÿç åäÿí øÿõñèí ðÿñìè àäû.

Äèðåêòîðóí ìöàâèíè. Êîìàíäèð ìöàâèíè.

– [Ìÿðúàíîâ:]  Ñîíà áèçèì çàâîäóí ìöäèð

ìöàâèíèäèð. Ù.Íÿçÿðëè. [Ãàðàêèøè Ùöììÿòÿ:]

Ñÿíÿ éöç äÿôÿ äåäèì, î Äàøäÿìèðè ìöàâèí

ãîéìà. Ñþçöìÿ áàõìàäûí. Á.Áàéðàìîâ.

ÌÖÀÂÈÍßÒ

èñ.  [ÿð.] Êþìÿê, éàðäûì.

[Úàùàí:] Îíëàðûí êþìÿéèëÿ, ùþêóìÿòèí ìöà-

âèíÿòèëÿ, áóäóð, êÿíäÿ òÿìèç øèðèí ñó ýÿòèðìè-

øèê. ß.Ùàãâåðäèéåâ. 

Ìöàâèíÿò åòìÿê –

êþìÿê åòìÿê, éàðäûì ýþñòÿðìÿê. Ìÿí äÿ

èíäè ñÿíèí êèìè ìÿçëóìëàðà ÿëèìäÿí ýÿëÿí

ãÿäÿð ìöàâèíÿò åäèðÿì. Ú.Úàááàðëû.

ÌÖÀÂÈÍËÈÊ

èñ.  Ìöàâèí âÿçèôÿñè. Ìöà-

âèíëèê åòìÿê. Ìöàâèíëèêäÿí ÷ûõìàã.

ÌÖÀÉÈÍß

èñ. [ÿð.] 1. Ùÿðòÿðÿôëè éîõëàìà,

íÿçÿðäÿí êå÷èðìÿ, áàõìà. 

Ìöàéèíÿ åò-

ìÿê (åëÿìÿê) – ùÿðòÿðÿôëè éîõëàìàã, íÿçÿð-

äÿí êå÷èðìÿê, ìöàéèíÿäÿí êå÷èðìÿê, îðà-

401

ÌÖÀÌÈËß

ÌÖÀÉÈÍß

áóðàñûíà áàõìàã. [Ïîëèñ:] Ðöñòÿì áÿé, Ìèðçÿ

Ìÿùÿììÿä ßëè âÿ Ñÿìÿä Âàùèäèí ìÿíçèëèíè

àõòàðàã, êèòàáëàðûíû ìöàéèíÿ åäÿê. Ú.Ìÿì-

ìÿäãóëóçàäÿ. Ñóôëéîð ëàìïàíûí íåôòèíè ìöà-

éèíÿ åëÿéèð. Ñ.Ðÿùìàí. Ìöàéèíÿäÿí êå÷èð-

ìÿê –  á à õ ìöàéèíÿ åòìÿê (åëÿìÿê). Áÿ-

çÿí äÿ [Êàìèë] ìàøûíûíû ñàõëàéûá ìöàéèíÿ-

äÿí êå÷èðÿðäè. Ñ.Âÿëèéåâ.

2. òèá. Ãóëàã àñìàãëà, äèããÿòëÿ ýþçäÿí êå-

÷èðìÿêëÿ áÿäÿíè ùÿðòÿðÿôëè éîõëàìà, òÿäãèã

åòìÿ. Ùÿêèì ìöàéèíÿíè ãóðòàðûá î áèðè îòàüà

êå÷äè. Ìèð Úÿëàë. Ìöàéèíÿ áàøëàíûð; Ãûçûøûð

ùÿêèìëÿðèí; Ìÿøâÿðÿòè, ñþùáÿòè. Á.Âàùàáçàäÿ.

Ìöàéèíÿ îëóíìàã – ùÿêèì òÿðÿôèíäÿí

ùÿðòÿðÿôëè éîõëàíûëìàã, íÿçÿðäÿí êå÷èðèëìÿê.

Ùÿìèí áèíàëàðäà éàøàéàíëàð àéäà áèð äÿôÿ

ìöàéèíÿ îëóíìàüà ìÿúáóðäóëàð. ×ÿìÿí-

çÿìèíëè.

ÌÖÁÀÄÈËß

èñ. [ÿð.] 1. Áèð øåé âåðèá ÿâÿ-

çèíäÿ áàøãà áèð øåé àëìà; äåéèøìÿ. 

Ìö-

áàäèëÿ åòìÿê – áèð øåé âåðèá, ÿâÿçèíäÿ áàøãà

(àäÿòÿí åéíè äÿéÿðäÿ) áèð øåé àëìàã; áèð øåéè

áàøãà áèð øåéÿ äÿéèøìÿê.

2. èãò. ßìòÿÿëÿðèí, úÿìèééÿòèí èñòåùñàë åò-

äèéè äÿéÿðëÿðèí áþëöøäöðöëìÿñè ôîðìàñû êèìè

ùÿðÿêÿò ïðîñåñè.

◊ Ìàääÿëÿð ìöáàäèëÿñè –  á à õ ìàääÿ

1

.

ÌÖÁÀÙ

ñèô.  [ÿð.] êþùí.  1. Äèíÿ ýþðÿ íÿ

ùàëàë, íÿ äÿ ùàðàì ñàéûëàí, åäèëìÿñè âÿ éà

åäèëìÿìÿñè êþíöëëö, èõòèéàðè îëàí. ×öí ýþçöí

ñÿðìÿñòö ëÿëèíäèð øÿðàá; Ìåé ìöáàù îëäó âÿ

ñóôèëèê ùÿðàì. Íÿñèìè. Ìÿíè ãàçè ñÿíÿ íèêàù

åëÿñèí; Áó ùÿðàì ÿìðè îë ìöáàù åëÿñèí.

Ñ.ß.Øèðâàíè. [Ùàúû:] Áöòöí ìöñòÿáèä ìîëëà-

ëàð ìÿøðóòÿ÷èëÿðèí ãàíëàðûíû ìöáàù, ìàëëàðûíû

ùàëàë éàçûáëàð. Ï.Ìàêóëó.

2. Áîë, áÿðÿêÿòëè, áîëëóã. Äàüëàð ÷ÿêÿð àù

ñÿíñèç; Èë îëìàç ìöáàù ñÿíñèç; Ýåúÿëÿð èëÿ

äþíöá; À÷ûëìûð ñàáàù ñÿíñèç. (Áàéàòû). [Ìîëëà

Ãóðáàí:]  Èíøàëëàù, éàüûø äà éàüàúàã, èë äÿ

ìöáàù ýÿëÿúÿê, úàìààò! ß.Âÿëèéåâ.

ÌÖÁÀÙÈÑß

èñ. [ÿð.] Áèð èøè, ìÿñÿëÿíè âÿ ñ.

ìöçàêèðÿ åòäèêäÿ þç ôèêðèíè ãîðóéàí, ñöáóò

åòìÿéÿ ÷àëûøàíëàð àðàñûíäà áàøëàíàí áÿùñ,

äåéèøìÿ. Ìöáàùèñÿéÿ áàøëàìàã. Åëìè ìöáà-

ùèñÿ. – Èêè ãàðäàø àðàñûíäàêû ìöáàùèñÿ ýåò-

äèêúÿ ãûçûøûá àõûðäà áèð äàâà øÿêëèíè àëäû.

À.Øàèã.  Óçóí ìöáàùèñÿäÿí ñîíðà Øàùìàð

áèð òèêÿ ÷þðÿê êÿñèá .. äèððèéÿ åíìèøäè. Á.Áàé-

ðàìîâ. 

Ìöáàùèñÿ à÷ìàã – 1) áèð èø, ìÿ-

ñÿëÿ, ñþç öñòÿ äåéèøìÿéÿ áàøëàìàã, áÿùñÿ

ýèðèøìÿê. [Ãÿòèáÿ:] Î çàìàí ìÿí ñèçèíëÿ áó

áàðÿäÿ ýåíèø ìöáàùèñÿ à÷ìàã èñòÿìÿäèì.

Ì.Ñ.Îðäóáàäè; 2) åëìè, éàõóä áàøãà áèð ìÿ-

ñÿëÿíè þéðÿíìÿê ö÷öí ìöçàêèðÿ åòìÿê.

[ßñýÿð:] Îõóäóãëàðûíûçû äà éîëäàøëàðà áàøà

ñàëàñûíûç, ìöáàùèñÿ à÷àñûíûç. Ì.Ñ.Îðäóáàäè.

Ìöáàùèñÿ äöøìÿê – áèð øåé, ìÿñÿëÿ âÿ éà

èø ùàããûíäà ìöõòÿëèô ðÿéäÿ îëàíëàð àðàñûíäà

ñþçëÿøìÿê, áÿùñ áàøëàìàã. Îíëàðûí äöøäö

÷öí ìöáàùèñÿñè; Êè, íÿäÿíäèð çÿìàíÿ ùàäè-

ñÿñè! Ñ.ß.Øèðâàíè. Óçóí ìöáàùèñÿ âÿ äåéèøìÿ

äöøäö.  Ìèð Úÿëàë. Ìöáàùèñÿ åòìÿê (åëÿ-

ìÿê) – áèð øåéè, ìÿñÿëÿíè ñöáóò åòìÿéÿ ÷àëû-

øàðàã åòèðàç åòìÿê, áÿùñ åòìÿê, ùþúÿòëÿøìÿê,

äåéèøìÿê, ñþçÿ ýÿëìÿê. Áèð íÿôÿð .. áèð ùàìïà

êÿíäëè èëÿ ìöáàùèñÿ åëÿéèðäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

Ìöáàùèñÿéÿ ýèðèøìÿê –  á à õ ìöáàùèñÿ à÷-

ìàã. [Íÿñèð] ùÿëÿ áÿçè âàõò þç ôèêðèíèí öñòöíäÿ

äóðàðàã áþéöê ãàðäàøû èëÿ ìöáàùèñÿéÿ äÿ ýè-

ðèøèðäè. Ñ.Ùöñåéí.

ÌÖÁÀÙÈÑß×È

èñ. Ìöáàùèñÿ åäÿí, ìöáà-

ùèñÿ åòìÿéè ñåâÿí àäàì. Î, ÷îõ ìöáàùèñÿ-

÷èäèð.

ÌÖÁÀÙÈÑßËÈ

ñèô.  Ìöáàùèñÿ äîüóðàí,

ìöáàùèñÿéÿ ñÿáÿá îëàí. Ìöáàùèñÿëè ìÿñÿëÿ.

Ìöáàùèñÿëè èø. – Ìîëëàíÿñðÿääèí÷èëÿðëÿ ôöéó-

çàò÷ûëàð àðàñûíäà èëê íÿçÿðÿ ÷àðïàí ìöáà-

ùèñÿëè ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè äèë ìÿñÿëÿñè èäè.

Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌÖÁÀÙÈÑßÑÈÇ

ñèô. Ùå÷ áèð ìöáàùèñÿ äî-

üóðìàéàí, ìöáàùèñÿ îëìàéàí. Ìöáàùèñÿñèç

èø. Ìöáàùèñÿñèç ìÿñÿëÿ. // Çÿðô ìÿíàñûíäà.

Ìöçàêèðÿ ìöáàùèñÿñèç êå÷äè.

ÌÖÁÀËÈÜß

èñ.  [ÿð.] 1. Áèð øåéè ùÿääèí-

äÿí àðòûã øèøèðòìÿ, áþéöòìÿ, àðòûðìà. [Çåéíàë]

äåéèðäè êè, “ìÿíèì àéëûã ìÿäàõèëèì áåø éöç

ìàíàòäûð”. Áó ñþçëÿð, ìöáàëèüÿ äÿ îëñà, ùÿ-

ãèãÿòÿ éàõûíäû. Ñ.Ùöñåéí.  Ìöáàëèüÿ áàøãà,

éàëàí áàøãàäûð. Ãàíòÿìèð.  Äåìÿê, Ãàðà-

õàíûí ñþçöíäÿ ùå÷ äÿ ìöáàëèüÿ éîõìóø.

È.Ùöñåéíîâ. 

Ìöáàëèüÿ åòìÿê – øèøèðòìÿê,

àðòûðìàã, áþéöòìÿê (ñþçö, èøè âÿ ñ.-íè). Øöá-

ùÿñèç, Êÿéàí ìöáàëèüÿ åäèðäè. Î, Ãóëàì ãÿ-

äÿð ãîðõìóðäó. ß.ßáöëùÿñÿí.

2. ÿäÿá. Òÿñâèð åäèëÿí ùàäèñÿíèí, øåéèí, âÿ-

çèééÿòèí òÿñèðèíè àðòûðìàã ö÷öí îíëàðû ãÿñäÿí

øèøèðòìÿêäÿí èáàðÿò ÿäÿáè öñóë.

402

ÌÖÁÀÄÈËß

ÌÖÁÀËÈÜß

◊ Ìöáàëèüÿ îëìàñûí... – “ùÿãèãÿòÿí áåëÿ-

äèð”, “äöçö áóäóð”, “ùÿãèãè ñþçöìäöð” âÿ ñ.

ìÿíàëàðäà èøëÿäèëÿí èôàäÿ.

ÌÖÁÀËÈÜß×È

èñ.  Ìöáàëèüÿ èëÿ äàíûøàí,

ìöáàëèüÿ èëÿ äàíûøìàüû ñåâÿí àäàì. [Ìÿì-

ìÿäúÿôÿð] áèð ãÿäÿð äàíûøûüûíäà ìöáàëèüÿ÷è

èäè, âÿññàëàì. Ãàíòÿìèð.

ÌÖÁÀËÈÜßËÈ

ñèô.  Ìöáàëèüÿ îëàí; øèøèð-

äèëìèø, àðòûðûëìûø. Ìöáàëèüÿëè ñþç. Ìöáàëèüÿëè

äàíûøûã.

ÌÖÁÀËÈÜßÑÈÇ

ñèô. âÿ çÿðô Ìöáàëèüÿ îë-

ìàéàí; íåúÿ âàð, îëäóüó êèìè; àðòûðûëìàìûø,

øèøèðäèëìÿìèø.  Ìöáàëèüÿñèç äåìÿê îëàð...

– [Ðÿøèä:] Ìöáàëèüÿñèç äåéèðÿì êè, áåø èëäÿ

ìÿí îíóí áèð äÿôÿ äöøöíúÿëè âàõòûíà òÿñàäöô

åòìÿäèì. È.Ùöñåéíîâ.

ÌÖÁÀÐßÊ

ñèô. [ÿð.] 1. Õîø áèð õÿáÿð, òÿçÿ

àëûíàí øåé âÿ éà áàéðàì ìöíàñèáÿòèëÿ äåéè-

ëÿí òÿáðèê, ýþçàéäûíëûã ñþçö. Áàéðàìûíûç ìö-

áàðÿê! Òÿçÿ ïàëòàðûí ìöáàðÿê(äèð)! Òîéóíóç

ìöáàðÿê! – [Ìöÿëëèô:] Ùÿðäÿíáèð óøàãëàðäàí

áèðè ãàðäàøûìûí ïàïàüûíû áàøûíäàí àëûá éåðÿ

âóðàíäà “ìöáàðÿê, ìöáàðÿê!” – äåéÿ ÷ûüû-

ðûðäûã. Ò.Ø.Ñèìóðã.

2. Ìöãÿääÿñ, ÿçèç, ùþðìÿòëè, ëàéèãëè. Ìö-

áàðÿê öç. – Ýþðöðÿì ìÿí éóõóìäà ùÿð àõøàì;

Î ìöáàðÿê ìÿêàíû ÷îõ ñåâèðÿì. À.Ñÿùùÿò.

3. Óüóðëó, õîø, éàõøû. Ìÿììÿä áÿé ôàëû

à÷äû. Ôàëäà ýþðöëÿí øåèðëÿðè ôàðñúà ùàúûéà

îõóäó: “×îõ ìöáàðÿê ôàëäûð”, – äåéÿ ùàúûéà

ìöæäÿ âåðäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè.

4. Áÿçÿí èñòåùçà èëÿ áèð àäàì âÿ éà áèð øåé

ùàããûíäà èøëÿíèð. Îüëàí òÿðñ-òÿðñ Ñÿòòàðà

áàõäû: – Ïàùî! Áó ìöáàðÿê ùàðàäàí ÷ûõäû?

Áîéóíà áàõ, éåêÿ-éåêÿ äàíûøìàüûíà áàõ!

Ï.Ìàêóëó.

◊ Ìöáàðÿê îëñóí! –  á à õ Àëëàù ìöáàðÿê

åëÿñèí! (“Àëëàù”äà). Åéâàíûí, îòàüûí ìöáà-

ðÿê îëñóí; Èìàðÿòè àë ãóìàøäû, Àííàõ áÿé!

Àøûã ßëÿñýÿð.

ÌÖÁÀÐßÊÁÀÄ

èñ. [ÿð. ìöáàðÿê âÿ ôàðñ.

...áàä]: ìöáàðÿêáàä åòìÿê (åëÿìÿê) – òÿá-

ðèê åòìÿê, ýþçàéäûíëûüû âåðìÿê, “ìöáàðÿê-

äèð” äåìÿê. Åë÷èëÿð ìöáàðÿêáàä åäèá áó øàä

õÿáÿðè Øàùâÿëÿäÿ éåòèðäèëÿð. “Àøûã Ãÿðèá”.

[Ìÿøÿäè Èáàä Ùÿñÿíãóëó áÿé âÿ áàøãàëàðûíà:]

Ãîíàãëûãäà ìÿíè ìöáàðÿêáàä åëÿìÿäèíèç?

Ö.Ùàúûáÿéîâ.

ÌÖÁÀÐßÊÁÀÄËÛÃ

èñ. Òÿáðèê åòìÿ, ýþç-

àéäûíëûüû âåðìÿ; òÿáðèê, ýþçàéäûíëûüû. Ïÿðè

õàíûì âÿ ãàðàáàø, ßùìÿäèí ÿéíèíäÿ íèøàí

ïàëòàðûíû ýþðÿíäÿ ñåâèíäèêëÿðèíäÿí þçëÿðèíè

èòèðèá, ìöáàðÿêáàäëûüû äà éàäëàðûíäàí ÷ûõàðò-

äûëàð. (Íàüûë). Ñèçèí òîéóíóçóí ìöáàðÿêáàä-

ëûüû äà äîüìà þâëàäûìûçûí õåéèð èøè êèìè áèçÿ

õîøäóð. Ìèð Úÿëàë. 

Ìöáàðÿêáàäëûã åò-

ìÿê – òÿáðèê åòìÿê, ýþçàéäûíëûüû âåðìÿê.

Àôÿðèí ñÿñè àñèìàíà áöëÿíä îëäó, ùàìû ìö-

áàðÿêáàäëûã åëÿäè. “Àááàñ âÿ Ýöëýÿç”. Ùÿëÿ

ìÿúëèñ à÷ûëìàìûø âÿêèëëÿð áèð-áèðèëÿ ýþðöøöð,

ìöáàðÿêáàäëûã åäèð. Ì.Èáðàùèìîâ.  Ìöáà-

ðÿêáàäëûã âåðìÿê –  á à õ ìöáàðÿêáàäëûã

åòìÿê. ..Ùàìûñû áó ýöí äèëáèð îëóáëàð êè, ìÿíÿ

ìöáàðÿêáàäëûã âåðñèíëÿð êè, áó ýöí ìÿíèì

äöäöéöì ñÿñ ÷ûõàðäûá. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

ÌÖÁÀÐÈÇ

[ÿð.] 1. èñ. Ùÿð ùàíñû áèð (àäÿ-

òÿí ãàáàãúûë, ìöòÿðÿããè, ÿäàëÿòëè, äîüðó) èø

âÿ ñ. óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðàí, ÷àëûøàí àäàì.

Ñöëù ìöáàðèçëÿðè. // Ñèô. ìÿíàñûíäà. [Þìÿð

Ëöòôè:] Ñèçèí êèìè ìöáàðèç àðãàäàøëàðûìûç äà

âàð. Ù.Íÿçÿðëè. // Äþéöø÷ö, âóðóøàí. [Áÿù-

ðàì:] Ìÿí äÿ âóðóøàíëàðëà, ãàëèá ýÿëÿíëÿðëÿ

áèð ñûðàäà ìöáàðèç áèð ÿñýÿð êèìè èðÿëèëÿéÿ-

úÿéÿì. ß.Âÿëèéåâ.

2. èñ. êþùí. Îéóíäà, éàðûøäà ðÿãèá. Ýÿëäè,

ìöáàðèç òÿëÿá åòäè ýåíÿ; Ñþéëÿäè êè, êèìäè

áÿðàáÿð ìÿíÿ? Ñ.ß.Øèðâàíè.  Ôÿõðÿääèí èñÿ

òîïó ùàâàäà ÿëèíäÿ ñàõëàìàãëà ìöáàðèç ýþç-

ëÿéèðäè. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. [Ãàðàúà ãûç] ðÿãñ åò-

ìÿéè îëäóãúà ñåâèðäè, îäóð êè, ìÿúëèñÿ ìöáà-

ðèç èñòÿéÿí ïÿùëÿâàí êèìè àòûëäû. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ.

3. ñèô. Ìöáàðèçÿéÿ ÷àüûðàí, ìöáàðèçÿ ðóùëó.

Ìöáàðèç ÷àüûðûø. – Äîñòëàðûí àðàñûíäà, Èòàëèéà

òîðïàüûíäà; Ñÿñëÿíäè ÿí ìöáàðèç íÿüìÿëÿð

äîäàüûíäà. Ñ.Ðöñòÿì.

ÌÖÁÀÐÈÇß

èñ.  [ÿð.] 1. Áèð-áèðèíÿ çèää

èúòèìàè ãðóïëàðûí, ÿãèäÿëÿðèí, ìÿíàôåëÿðèí âÿ

ñ.-íèí öñòöíëöê, ùàêèì ìþâãå òóòìàã óüðóí-

äà áèð-áèðè èëÿ ôÿàë òîããóøìàñû. Äèëñèç, ñàüûð

ýþéëÿðÿ äèðÿê îëäó ùàãã ñÿñè; Áàøëàíäû áó

þëêÿíèí ìåéäàí ìöáàðèçÿñè. Á.Âàùàáçàäÿ.

// Ùÿð ùàíñû ìÿãñÿäÿ ÷àòìàã ö÷öí ÷àëûøìà;

úÿùä, òÿøÿááöñ. Èëëèê ïëàí óüðóíäà ìöáàðèçÿ.

Ãÿíàÿò óüðóíäà ìöáàðèçÿ. – Ìààðèô ñàùÿ-

ñèíäÿ ìöáàðèçÿ, ÿñàñÿí, òÿäðèñ îúàãëàðûíà ìö-

íàñèáÿòäÿ ìåéäàíà ÷ûõûðäû. À.Øàèã. Ùàãã éî-

ëóíäà ìöáàðèçÿ øöàðûéëà ÷ûõäûì éîëà; ßðÿá

403

ÌÖÁÀËÈÜß×È