ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û

ÌÖÁÀÐÈÇß

ãûçû, áó ÿçìèíäÿ ñÿíÿ ìèí-ìèí óüóð îëà!

Í.Ðÿôèáÿéëè. // Áèð øåéè àðàäàí ãàëäûðìàã,

îíà ãàëèá ýÿëìÿê ö÷öí ÷àëûøìà, ôÿàëèééÿò ýþñ-

òÿðìÿ. Çèéàíâåðèúèëÿðëÿ ìöáàðèçÿ. – [Õàñàé]

ÿéíèíäÿêè íèìäàø øàë ïåíúÿéèíè ÷ûõàðûá àëîâëà

ìöáàðèçÿéÿ áàøëàäû. ß.Âÿëèéåâ. [Àéäûí:] Ìÿí

ýÿëìèøÿì, ãûçäûðìà èëÿ ìöáàðèçÿ àïàðàì.

Ù.Ñåéèäáÿéëè.

2. Âóðóøìà, äàâà, äþéöø. Áþéöê áèð úÿá-

ùÿäÿ þëöì-äèðèì ìöáàðèçÿñè ýåòäèêúÿ ãûçûøûð.

Ì.Èáðàùèìîâ. Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè .. ìÿðä îüóë-

ëàðûíû äöøìÿíëÿ ìöáàðèçÿ ìåéäàíûíà àòäû.

Ñ.Âÿëèéåâ. // ßëáÿéàõà âóðóøìà.

3. ìÿú. Áèð-áèðèíÿ çèää äóéüóëàðûí, ìåéèë-

ëÿðèí, àðçóëàðûí òîããóøìàñû, áóíëàðäàí ùàíñû

áèðèíÿ öñòöíëöê âåðìÿêäÿ äàõèëÿí ýþñòÿðèëÿí

ñÿé. Þç-þçö èëÿ ìöáàðèçÿ. – [Çÿðíèýàð õàíûì]

ãÿëáèíèí ÿí óúãàð áèð ýóøÿñèíäÿ ýèçëÿíèá úö-

úÿðìÿéÿ ÷àëûøàí áó äóéüóäàí ãîðõñà äà, îíóí

ãîë-ãàíàä à÷ûá ýöúëÿíÿ áèëÿúÿéè åùòèìàëûí-

äàí äÿùøÿòÿ ýÿëñÿ äÿ, þçö èëÿ ìöáàðèçÿ àïàð-

ìàüû áàúàðìûðäû. È.Øûõëû.

4. Èäìàí éàðûøû; éàðûøìà. Èíàäëû ìöáàðèçÿ-

äÿí ñîíðà íåôò Áàêûñûíûí êîìàíäàñû áèðèíúè

éåðè òóòäó. (Ãÿçåòëÿðäÿí).

5. äàí. Ñþéöøìÿ, äàâà-äàëàø, âóðóøìà. Áèð

àçäàí ñîíðà êèøè áó éàçûüûí öñòöíÿ èêèíúè áèð

àðâàä àëàðäû. Èêè ýöíöíöí àðàñûíäà áþéöê

ìöáàðèçÿ áàøëàíàðäû. Ù.Ñàðàáñêè.

ÌÖÁÀÐÈÇß×È

á à õ ìöáàðèç 1-úè ìÿ-

íàäà.

ÌÖÁÀÐÈÇßËÈ

ñèô. Ìöáàðèçÿ èëÿ áàøà ýÿ-

ëÿí, ìöáàðèçÿ èëÿ êå÷ÿí, ìöáàðèçÿ èëÿ äîëó.

Ìöáàðèçÿëè èø. Ìöáàðèçÿëè þìöð. – Èíñàí âàð

êè; Þìðö ãàéíàð, ìöáàðèçÿëè. Ð.Ðçà.

ÌÖÁÀÐÈÇßÑÈÇ

ñèô.  Ìöáàðèçÿ èëÿ îëìà-

éàí, ñöëù âÿ àñàéèøëÿ äàâàì åäÿí, êå÷ÿí;

äèíú. Ìöáàðèçÿñèç ùÿéàò. Ìöáàðèçÿñèç ãÿëÿáÿ

ãàçàíìàã.

ÌÖÁÀÐÈÇËÈÊ

èñ. Ìöáàðèç îëìà, ìöÿééÿí

ôèêèð âÿ ìÿãñÿä óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðìà;

äþéöøêÿíëèê. // Äîòÿëÿáëèê.

ÌÖÁÀØÈÐ

1

èñ.  [ÿð.] Èðàíäà: êÿíäè èäàðÿ

åòìÿê ö÷öí ìöëêÿäàðûí òÿéèí åòäèéè àäàì.

Ìóñà êèøè ìöáàøèð Ìÿììÿäèí éîüóí ñÿñèíè

òàíûäû. Ì.Èáðàùèìîâ. ßðáàá ìöáàøèðè èëÿ àðàñû

äÿéÿíäÿí ñîíðà îíóí òÿñÿððöôàòû äàüûëûá ìàë-

äþâëÿòè ÿëèíäÿí ÷ûõìûøäû. Ï.Ìàêóëó. // êþùí.

Ìÿìóð. Ñàü îëñóíëàð ãèðàÿòõàíàíûí ìöáà-

øèðëÿðè, áèð [ôÿíä]  ãóðäóëàð êè, ùå÷ úèíèí äÿ

àüûëûíà ýÿëìÿç. “Ìîë. Íÿñð.”.

ÌÖÁÀØÈÐ

2

:

ìöáàøèð îëìàã – ìÿøüóë îë-

ìàã, ýèðèøìÿê. [Ìîëëà Èáðàùèìõÿëèë:] Ìÿíäÿ

ùàíû î ãÿäÿð âàõò âÿ ôöðñÿò êè, ùÿð áèð úöç-

âèééàòà þçöì ìöáàøèð îëàì. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ.

..Èêè ÿùìÿã ãîíøó áèð-áèðèíè ãûðìàãäà èêÿí

êàçàêëàð äà áèð òÿðÿôäÿí øÿùÿðè éàíäûðìàüà

ìöáàøèð îëìóøëàð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

ÌÖÁßËËÈÜ

ñèô. [ÿð.] Òÿáëèü åäÿí, òÿáëè-

üàò÷û. “Úÿùÿííÿì ìÿêòóáëàðû”, “Ìîçàëàí áÿ-

éèí ñÿéàùÿòíàìÿñè”, “Ìàðàëëàðûì” êèìè ÿñÿð-

ëÿðèíäÿ [ß.Ùàãâåðäèéåâ] úÿùàëÿò, íàäàíëûã âÿ

êþùíÿ åòèãàäëàðà èñòåùçà åäèð, õàëãûí ðóùóíó,

çåùíèíè çÿùÿðëÿéÿí ìöáÿëëèüëÿðè êÿñêèí òÿíãèä

àòÿøèíÿ òóòóðäó. Ê.Ìÿììÿäîâ.

ÌÖÁÙßÌ

ñèô. [ÿð.] Ãåéðè-ìöÿééÿí, ýèçëè,

ãàðàíëûã, íàìÿëóì, öñòöþðòöëö, àíëàøûëìàç,

ùÿð úöð éîçóëà áèëÿí, ùÿð úöð áàøà äöøöëÿ áè-

ëÿí.  Ìöáùÿì ñþç. – Âÿñë ãÿäðèí áèëìÿäèì

ùèúðàí áÿëàñûí ÷ÿêìÿäÿí; Çöëìÿòè-ùèúð åòäè

÷îõ ìöáùÿì èøè ðþâøÿí ìàíà. Ôöçóëè. [Øåéõ

Ñÿäðà:] Èêè ìöáùÿì ñþçöí íÿ ãèéìÿòè âàð?!

Áþéëÿ ñÿðñÿì ÿãèäÿäÿí íÿ ÷ûõàð? Ù.Úàâèä.

È÷ÿðèäÿêè ëàë âÿ ìöáùÿì ñöêóòó ìöõòÿëèô ñààò-

ëàðûí ÷ûõàðäûüû çÿèô âÿ àùÿíýäàð ÷ûããûëòû ñÿñ-

ëÿðè ïîçóðäó. À.Øàèã.

ÌÖÁÒßÄÀ

èñ. [ÿð.] ãðàì. Úöìëÿíèí êèìèí

âÿ éà íÿéèí ùàããûíäà äàíûøûëäûüûíû áèëäèðÿí

áàø öçâö. Ìöáòÿäà êèì? âÿ íÿ? ñóàëëàðûíà

úàâàá âåðèð.

ÌÖÁÒßÄÀËÛ

ñèô. ãðàì. Ìöáòÿäàñû îëàí.

Ìöáòÿäàëû úöìëÿ.

ÌÖÁÒßÄÀÑÛÇ

ñèô. ãðàì. Ìöáòÿäàñû îë-

ìàéàí. Ìöáòÿäàñûç úöìëÿ.

ÌÖÁÒßËÀ

ñèô. [ÿð.] 1. Àëóäÿ, äö÷àð, ýèðèô-

òàð, òóòóëìóø. Êèìÿ êèì, äÿðäèìè èçùàð ãûëäûì,

èñòÿéèá äÿðìàí; Þçöìäÿí ùÿì áåòÿð áèð äÿðäÿ

îíó ìöáòÿëà ýþðäöì. Ôöçóëè. [Ôÿðìàí:] Àéà,

ýþðÿñÿí, î äà ìÿíèì êèìè äÿðäÿ ìöáòÿëàäûð,

éà ñàëàìàòäûð? ß.Ùàãâåðäèéåâ. 

Ìöáòÿëà

åòìÿê (åëÿìÿê) – äö÷àð åòìÿê, ýèðèôòàð åò-

ìÿê. Òþêöð ñèðèøê ÿâÿçèíäÿ ýþçöì öçÿ àë-ãàí;

Îëóáäó ÷öíêè êþíöë çàðö ìöáòÿëàñû ýöëöí.

Õ.Íàòÿâàí. [ßáäöë:] Àëëàù ùå÷ êÿñè ãóìàðà

ìöáòÿëà åëÿìÿñèí. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Ìöáòÿëà

îëìàã – äö÷àð îëìàã, ýèðèôòàð îëìàã, òóòóë-

ìàã. ßçèç áàëàëàð! Áèç àíàäàí òÿâÿëëöä òà-

ïûá äà áó ìÿðòÿáÿéÿ éåðèø åòìÿêäÿ áþéöê

404

ÌÖÁÀÐÈÇß×È

ÌÖÁÒßËÀ

çÿùìÿòëÿðÿ, àüûð ìÿøÿããÿòëÿðÿ ìöáòÿëà îëäóã!

Í.Íÿðèìàíîâ. [Ãóðáàíãóëó:] Ñÿí äÿ, ìÿí äÿ,

èêèìèç äÿ áèð äÿðäÿ, áèð ãÿìÿ ìöáòÿëà îëìó-

øóã. Ò.Ø.Ñèìóðã.  Ìöáòÿëà ãûëìàã –  á à õ

ìöáòÿëà åòìÿê (åëÿìÿê).  Àç åéëÿìÿ èíà-

éÿòèíè ÿùëè-äÿðääÿí; Éÿíè êè ÷îõ áÿëàëÿðÿ ãûë

ìöáòÿëà ìÿíè. Ôöçóëè.  Ñÿáÿá íÿ îëäó ìÿíè

ùèúðÿ ìöáòÿëà ãûëäûí? Õ.Íàòÿâàí.

2. Áèð øåéèí ùÿääèíäÿí àðòûã àëóäÿñè, äöø-

êöíö, àçàðêåøè. Îüóë äà äåéèðäè: – Ìÿí õÿñ-

òÿéÿì, òèðéÿêèéÿì, òÿðê åäÿ áèëìÿéèðÿì, ìöá-

òÿëàéÿì. Ñ.Ùöñåéí. ßêáÿð åëì àäàìû, êèòàá

ìöáòÿëàñû äà äåéèëäè. Ìèð Úÿëàë.

ÌÖÁÒßËÀËÛÃ

èñ.  Áèð øåéÿ ùÿääèíäÿí

àðòûã àëóäÿëèê, ìöáòÿëà îëìà, äö÷àð îëìà,

ýèðèôòàðëûã.

ÌÖÁÙßÌËÈÊ

èñ. Ýèçëè îëìà, ãåéðè-ìöÿé-

éÿíëèê, íàìÿëóìëóã, àíëàøûëìàçëûã. ..Øàùûí

äà, Ùÿêèìöëìöëêöí äÿ ùÿðÿêÿòëÿðèíäÿ áèð

ìöáùÿìëèê, áèð ñèðð âàðäû. Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌÖÚÀÂÈÐ

ñèô. [ÿð.] êþùí. Äàèì èáàäÿòõàíà

âÿ éà òöðáÿ éàíûíäà éàøàéûá âàõòûíû èáàäÿòäÿ

êå÷èðÿí àäàì. Ìöúàâèð îíëàðû áàøûíà òîïëà-

éûá Ïèðùÿñÿíèí êÿðàìÿòèíäÿí óçóí-óçàäû ñþé-

ëÿéèð. À.Øàèã. [Ðàóô:] ßøðÿô áÿé áó ìÿçàðûí

äàèìè ìöúàâèðëÿðèíäÿíäèð. Ù.Úàâèä. // Ìÿñ-

úèä, òöðáÿ õèäìÿò÷èñè. Ìÿñúèä ìöúàâèðè éöéö-

ðöá õàíûí þëìÿê õÿáÿðèíè àðâàäûíà âåðìÿê

èñòÿäè. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

ÌÖÚÀÂÈÐËÈÊ

èñ. êþùí. Ìöúàâèðèí èøè, ïå-

øÿñè. Î, ÷àé÷ûëûüû áóðàõûá, ýåäèá ùÿìèí ãÿ-

áèðäÿ ìöúàâèðëèê åäèð. ß.Ùàãâåðäèéåâ.

ÌÖÚÀÄÈËß

èñ. [ÿð.] Äàâà-äàëàø, áèð-áèðè

èëÿ àòûøìà, òóòóøìà, äàâàëàøìà; ãîâüà, äàâà.

Ùöúðÿäÿ ìîëëàëàð ìöáàùèñÿ åäèðëÿðìèø, íÿ

úöð îëóðñà, áóíëàðûí ìöáàùèñÿëÿðè ìöúàäè-

ëÿéÿ ÷åâðèëìèø.. “Ìîë. Íÿñð.”. // Ìöáàðèçÿ.

ÌÖÚÀÙÈÄ

èñ. [ÿð.] 1. òàð. Èðàíäà: àçàäëûã

ùÿðÿêàòûíäà èøòèðàê åäÿí àäàìà âåðèëÿí àä;

ôÿäàè, öñéàí÷û. Ñÿòòàð õàíûí ìöúàùèäëÿðè.

– [Áàüûð õàí:] Ìöúàùèäëÿð, èýèäëèê âÿ èìòàùàí

âàõòûäûð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Ãîðõó áèëìÿç ìö-

úàùèäëÿð, áàüðûíäà éàïà; Àòûëäûëàð âóðóøëàðà

âÿòÿí åøãèëÿ. Ñ.Ðöñòÿì.

2. ìÿú. Áèð ìÿñëÿê éîëóíäà ôÿäàêàðúàñûíà

÷àëûøàí, ìöáàðèçÿ åäÿí àäàì; ôÿäàêàð. Áÿëè,

òÿáèÿò ùÿìèøÿ Àñëàí êèìè éöêñÿê ðóùëó, ïàê

âÿ ñàô öðÿêëè ìöúàùèäëÿð éåòèðèð. Ú.Úàááàðëû.

[Ù.ßðÿáëèíñêè] åëÿ çÿíí åäèðäè êè, áóíóí ÿò-

ðàôûíà òîïëàøàíëàð àðòèñò äåéèë, àâàìëûãëà,

èðòèúà èëÿ ìöáàðèçÿ àïàðàí ìöúàùèäëÿðäèð.

Ñ.Ðÿùìàí.

3. Äèí éîëóíäà ìöùàðèáÿ åäÿí, úèùàä åäÿí.

ÌÖÚßÐÐßÄ

èñ. [ÿð.] Êîíêðåò âàðëûãëà ÿëà-

ãÿñè îëìàéàí, àíúàã õÿéàëäà òÿñÿââöð åäèëÿ

áèëÿí, íÿçÿðèééÿéÿ ÿñàñëàíàí; àáñòðàêò (êîí-

êðåò ÿêñè). Ìöúÿððÿä àíëàéûø. Ìöúÿððÿä òÿôÿê-

êöð. // Ýöíäÿëèê ùÿéàòäàí óçàã, êîíêðåò îë-

ìàéàí, ùÿéàòëà áàüëû îëìàéàí. [Áèð áàøãàñû:]

ßçèçèì, áó ìöúÿððÿä ñþùáÿòëÿðè áóðàõûíûç.

×ÿìÿíçÿìèíëè.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÄÈÐÈËÌß

“Ìöúÿððÿä-

ëÿøäèðèëìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÄÈÐÈËÌßÊ

á à õ àáñ-

òðàêòëàøäûðûëìàã.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÄÈÐÌß

“Ìöúÿððÿäëÿø-

äèðìÿê”äÿí ô.èñ.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÄÈÐÌßÊ

á à õ àáñ-

òðàêòëàøäûðìàã.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÌß

“Ìöúÿððÿäëÿøìÿê”-

äÿí ô.èñ.

ÌÖÚßÐÐßÄËßØÌßÊ

ô.  Áèð øåéèí ÿñàñ,

ÿí ìöùöì ÿëàìÿòëÿðèíè ìöÿééÿí åäèá îðòàéà

÷ûõàðòìàã ö÷öí ôèêðÿí îíóí áó âÿ éà áàøãà

úÿùÿòëÿðèíäÿí, õàññÿëÿðèíäÿí âÿ éà ÿëàãÿ-

ëÿðèíäÿí ñÿðô-íÿçÿð åòìÿê, îíëàðû íÿçÿðÿ àë-

ìàìàã.

ÌÖÚßÐÐßÄËÈÊ

èñ.  Ìöúÿððÿä øåéèí ùàë

âÿ õàññÿñè (êîíêðåòëèê ÿêñè).

ÌÖÚßÑÑßÌ

ñèô. âÿ èñ. [ÿð.] Òÿúÿññöì åò-

ìèø, ñàíêè úèñèì ùàëûíà ýèðìèø, úèñèìëÿíìèø,

úàíëàíìûø; êîíêðåò ìàääè áèð øÿêèë àëìûø. Åé

ìöúÿññÿì äóéüó, åé öëâè áÿøÿð; Åé ÷àìûðëûã

è÷ðÿ äöøìöø ñàô çÿð! À.Ñÿùùÿò. Ìöúÿññÿì áèð

õÿéàëÿò, éà ùÿãèãÿòñÿíìè ñÿí, úàíà! Ì.Ùàäè.

Ïðèñòàâûí àëîâëó, íèôðÿòëÿ äîëó ýþçëÿðè, äÿìèð

éóìðóãëàðû îíóí íÿçÿðèíäÿ ìöúÿññÿì îëäó.

Ù.Íÿçÿðëè.

ÌÖÚßÑÑßÌß

èñ.  [ÿð.] 1. Ùÿð ùàíñû áèð

òÿáèÿò ùàäèñÿ âÿ éà ãöââÿñèíèí úàíëû áèð úèñèì

øÿêëèíäÿ òÿñâèðè.

2. Ùÿð ùàíñû áèð êåéôèééÿòè, õöñóñèééÿòè òÿ-

úÿññöì åòäèðÿí àäàì, øåé ùàããûíäà. Î, ýþ-

çÿëëèê ìöúÿññÿìÿñèäèð. – [Áÿùðàì:] Ñÿí èíñàí

äåéèëñÿí, áèð ùöñíè-ìöúÿññÿìÿ, áèð ìÿëÿêè-

õîøÿòâàð(ñàí). Ú.Úàááàðëû. // Ñóðÿò, îáðàç;

ùåéêÿë. // Òèìñàë, òÿìñèë. Âàõòèëÿ éàëãûçëûã âÿ

êÿäÿð ìöúÿññÿìÿñè îëàí Ùàìëåò äÿ þç ñåâýèëè

405

ÌÖÁÒßËÀËÛÃ

ÌÖÚßÑÑßÌß

àêòéîð äîñòëàðûíû áåëÿ ñÿìèìè ãàðøûëàìûøäû.

Ì.Ùöñåéí. Ýÿíúëÿð ùÿìèøÿ éöêñÿê âÿ òÿìèç

õÿéàëëàðûí, äöçëöê âÿ ñÿäàãÿòèí ìöúÿññÿìÿ-

ñèäèð. Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌÖÚÐÈÌ

èñ. [ÿð.] êþùí. Ýöíàùêàð, ìöãÿñ-

ñèð, òÿãñèðëè, ìöòòÿùèì.

ÌÖÚÐÖ

èñ.  Áàëàúà ñàíäûã÷à. Òàõ÷àéà

äöçöëöáäö áèð íå÷ÿ áîü÷à, êþùíÿ ïàïàã âÿ

áèð-èêè ìöúðö. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Áèð ýöí

Ùÿñÿíèí ÿëè äèíú ãàëìàéûá ìöúðöíöí äèáèíÿ

ýèðäè. Á.Òàëûáëû.

ÌÖÚÒßÙÈÄ

èñ.  [ÿð.] Äèíè ãàíóíëàðû âÿ

åùêàìëàðû òÿôñèð âÿ øÿðù åòìÿê ñÿëàùèééÿòèíÿ

ìàëèê áàø ðóùàíè. Ìöúòÿùèäèí ôèòâàñû. – [Ùàúû

Êàìéàá:]  Ùàúû Ìèðçÿ ßùìÿä àüà ìöúòÿ-

ùèäèí ãàéûíàòàñû îëìàã áþéöê øÿðàôÿòäèð.

ß.Ùàãâåðäèéåâ. Øÿðãèí ìöúòÿùèäè èëÿ Ãÿðáèí

äèïëîìàòû áó ýåúÿ ùÿð ìÿñÿëÿäÿí äàíûøäûëàð.

Ãàíòÿìèð.

ÌÖÚÒßÙÈÄËÈÊ

èñ. Ìöúòÿùèäèí èøè, âÿçè-

ôÿñè.

ÌÖÄÀÔÈß

èñ. [ÿð.] 1. Þçöíö âÿ éà áàøãà-

ñûíû ùöúóìäàí ãîðóìà, ùöúóìà ãàðøû äóðìà.

Ìöäàôèÿ ö÷öí ëàçûìè ãÿäÿð ãöââÿìèç âàð. Ìö-

äàôèÿ âÿçèééÿòèíäÿ îëìàã.

2. Áèðèíèí ÿëåéùèíÿ äåéèëÿí ñþçëÿðÿ úàâàá

âåðìÿêëÿ îíóí òÿðÿôèíè ñàõëàìà, îíà òÿðÿô

÷ûõìà.  Ñÿäðèí ìöäàôèÿñèíäÿí ðóùëàíàí Ëàë

Ùöñåéí äàùà äà ùÿéàñûçëàøäû. Ì.Èáðàùèìîâ.

3. Äöøìÿíè äÿô åòìÿê ö÷öí ëàçûìè âàñèòÿ-

ëÿðèí ìÿúìóñó. Þëêÿíèí ìöäàôèÿñèíè ãöââÿò-

ëÿíäèðìÿê. // Äöøìÿí ùöúóìóíäàí ãîðóíìàã

ö÷öí òèêèíòèëÿð, ãóðüóëàð ñèñòåìè, ãîðóíìà âà-

ñèòÿëÿðè (èñòåùêàì, ñÿíýÿð âÿ ñ.). Äöøìÿíèí

ìöäàôèÿñèíè éàðìàã.

4. Òÿíãèäÿ, åòèðàçà ãàðøû äàéàíìà, þç ôèê-

ðèíèí öñòöíäÿ äóðìà, îíäàí äþíìÿìÿ.

5. Åëìè ìöáàùèñÿ âÿ ìöçàêèðÿëÿðäÿ ìöÿé-

éÿí íþãòåéè-íÿçÿðè, ôèêðè èñáàò åòìÿ, èñáàò åò-

ìÿéÿ ÷àëûøìà. Äèññåðòàñèéà ìöäàôèÿñè.

6. ùöã. Ìÿùêÿìÿ ïðîñåñèíäÿ ìöäàôèÿ åäÿí

òÿðÿô (èòòèùàì ãàðøûëûüû). Ìöäàôèÿíèí åòèðàçû.

7. èäì. Ôóòáîë, õîêêåé âÿ á. îéóíëàðäà êî-

ìàíäàíûí, ìåéäàíûí ìöÿééÿí ñàùÿñèíè ãîðó-

éàí, ìöäàôèÿ åäÿí ùèññÿñè.

ÌÖÄÀÔÈß×È

èñ. 1. Ìöäàôèÿ åäÿí, ãîðóéàí,

ãîðóéóúó. Ñöëù ìöäàôèÿ÷èëÿðè. – Ìöäàôèÿ÷èëÿð

ïóëåìéîòó èøÿ ñàëäûëàð. Ìèð Úÿëàë.

2. ùöã. Âÿêèë, àäâîêàò. Ñîíðà ìöäàôèÿ÷è-

ëÿð äàíûøäûëàð. Ñ.Ùöñåéí.

3. èäì. Ôóòáîë, õîêêåé âÿ á. îéóíëàðäà ìö-

äàôèÿäÿ îéíàéàí àäàì.

ÌÖÄÀÔÈßÑÈÇ

ñèô.  âÿ çÿðô  Ìöäàôèÿñè îë-

ìàéàí, ìöäàôèÿ åäèëìÿéÿí. Ìöäàôèÿñèç øÿ-

ùÿð. – Èíäè àíàíûí éàðû÷ûëïàã áÿäÿíè øàõòà

ãàðøûñûíäà ìöäàôèÿñèç ãàëìûøäûð. ß.Ìÿììÿä-

õàíëû.

ÌÖÄÀÕÈËß

èñ. [ÿð.] 1. Áàøãàñûíûí èøèíÿ,

ìöíàñèáÿòèíÿ ãàðûøìà, öìóìèééÿòëÿ, áèð èøÿ

ãàðûøìà, îíäà èøòèðàê åòìÿ, îíóí ýåäèøèíÿ òÿ-

ñèð åòìÿ. Áàøãàëàðûíûí áó èøÿ ìöäàõèëÿñèíÿ

åùòèéàú éîõäóð. Îíóí ìöäàõèëÿñè âÿçèééÿòè

äàùà äà ïèñëÿøäèðäè.

Ìöäàõèëÿ åòìÿê –

áàøãàñûíûí èøèíÿ ãàðûøìàã, àðàéà ýèðìÿê.

[Ìÿñìÿ:] [Êîð Ñåéèä] ìÿíèì èøëÿðèìÿ ìö-

äàõèëÿ åòìÿéÿ áàøëàäû. Ñ.Ùöñåéí. [Óøàãëàð]

íÿ èñÿ àíëàéûð, ëàêèí áþéöêëÿðèí äÿðäèíÿ ìö-

äàõèëÿ åòìÿéÿ úÿñàðÿò åòìèðäèëÿð. ß.Ìÿììÿä

-

õàíëû. // Áèð øåéèí ãàðøûñûíû àëìàã, îíó äàéàí-

äûðìàã ö÷öí ýþñòÿðèëÿí ôÿàëèééÿò, ùÿðÿêÿò.

Úÿððàùè ìöäàõèëÿ. Îïåðàòèâ ìöäàõèëÿ.

2. Áèð äþâëÿòèí çîðëà áàøãà áèð äþâëÿòèí äà-

õèëè èøëÿðèíÿ ãàðûøìàñû. Ùÿðáè ìöäàõèëÿ. Èãòè-

ñàäè ìöäàõèëÿ.

ÌÖÄÀÕÈËß×È

èñ. Çîðëà áàøãà áèð äþâëÿòèí

äàõèëè èøëÿðèíÿ ãàðûøàí (äþâëÿò âÿ ñ.). Áóäóð,

.. õàðèúäÿí ýÿëÿí ìöäàõèëÿ÷èëÿð äàðìàäàüûí

åäèëìèøëÿð. Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÌÖÄÀÕÈËß×ÈËÈÊ

èñ. Áàøãàñûíûí èøèíÿ ãà-

ðûøìà, ìöäàõèëÿ åòìÿ. Ìöäàõèëÿ÷èëèê ñèéàñÿòè.

ÌÖÄÀÌ

çÿðô [ÿð.] Äàèì, ùÿìèøÿ, ìöòòÿ-

ñèë, àðàìñûç, ôàñèëÿñèç, ôàñèëÿ âåðìÿäÿí. Àé áè-

ìöðâÿò, ìÿýÿð äàøäûð úèýÿðèí! Ìöäàì ñûçûë-

äàðàì, ùå÷ óñàíìàçñàí! Ì.Ï.Âàãèô. Áåø èëäèð

àëîâëàð, îäëàð è÷èíäÿ; Áèð ýþðöø åøãèéëÿ éàí-

ìûøàì ìöäàì. Ç.Õÿëèë.

ÌÖÄÀÂÈÌ

èñ. [ÿð.] Áÿçè ìÿêòÿáëÿðäÿ: òÿ-

ëÿáÿ, øàýèðä. Êóðñ ìöäàâèìè. Ùÿðáè ìÿêòÿá

ìöäàâèìè. – Äÿðñ äåäèéèì ìöäàâèìëÿð ùÿéàò

ýþðìöø, ìöáàðèçÿ âÿ äþéöøëÿðäÿ èøòèðàê åòìèø,

áÿðêèìèø èø÷èëÿðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÌÖÄÀÐÀ

èñ. [ôàðñ.] êþùí. Êèí âÿ ÿäàâÿ-

òèíè ýèçëÿäèá çàùèðäÿ äîñòëóã ýþñòÿðìÿ; öçÿ

ýöëìÿ, éîëëàøìà. Èø èñëàù âÿ ìöäàðàäàí êå÷äè.

Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. 

Ìöäàðà åòìÿê – èñòÿ-

ìÿäèéè àäàìëà áèðòÿùÿð êå÷èíìÿê, öðÿéèíäÿ

îëàí êèí âÿ êöäóðÿòè ýèçëÿäèá öçäÿ äîñòëóã

406

ÌÖÚÐÈÌ

ÌÖÄÀÐÀ

ýþñòÿðìÿê, éîëà âåðìÿê. Éàøûðûá ñàõëàðäûì

åëäÿí äàüè-ùèúðàíûí, ÿýÿð; Åòìÿê îëñàéäû

ìöäàðà äèäåéè-ýèðéàí èëÿ. Ôöçóëè. Íÿ ìöøêöë-

äöð êè, àñàí îëìàéà òÿäðèú èëÿ, Çàêèð; Ìöäàðà

åòìÿê îëñàéäû ÿýÿð ìöääÿò ôÿðàã èëÿ. Ã.Çàêèð.

Ìöäàðà èëÿ – 1) õîøëóãëà, çàùèðÿí äîñòëóã

ýþñòÿðÿðÿê. [Ìîëëà Õÿëèë] èøè ñöëùëÿ, ìöäàðà

èëÿ ùÿëë åòìÿê èñòÿìèøäè. Ñ.Ùöñåéí; 2) ãÿíà-

ÿòëÿ, áèðòÿùÿð. Ìöäàðà èëÿ äîëàíìàã.

ÌÖÄÀÐÀ×Û

ñèô. Ìöäàðà åäÿí, þçöíö çà-

ùèðäÿ äîñò ýþñòÿðÿí, öçÿ ýöëÿí. Áèð ìöäàðà÷û

ùÿðèôäèð î, èíàí; Éàðäûì îëìàç áèçÿ ùÿð àë-

÷àãäàí. Ù.Úàâèä.

ÌÖÄÄßÀ

èñ. [ÿð.] 1. Áèð øåéÿ ÿñàñëàíàðàã

èðÿëè ñöðöëÿí ôèêèð, èääèà, òåçèñ. Äèàëåêòèê ìà-

òåðèàëèçìèí ìöääÿàëàðû. Íÿçÿðè ìöääÿà.

2. êþùí. Àðçó, èñòÿê, ìÿãñÿä, íèééÿò, ôèêèð.

ßýÿð úàí àëìàã èñÿ ìöääÿàñû; Ôÿäàñû ùàñèë

îëñóí, òÿê ðèçàñû. ßìàíè. Íÿ ÷ûõñûí éîõäàí, åé

äèë, áèð óñàí, áó ìöääÿàäàí êå÷. Ñ.ß.Øèðâàíè.

3. Á à õ ìöääÿè 1-úè ìÿíàäà.

ÌÖÄÄßÈ

èñ. [ÿð.] êþùí. 1. ùöã. Èääèà åäÿí,

òÿëÿá åäÿí, òÿëÿáêàð, èääèà÷û. // Ïðîêóðîð.

Ìöääÿèíèí òÿëÿáè. – Úÿìèëÿ [àçÿðáàéúàíúà] âÿ

ðóñúà îëàðàã áèð ìöääÿè êèìè äàíûøûá äåéèðäè:

– Áèç ýÿðÿê õàëã ìàëûíà þç ìàëûìûç êèìè áà-

õàã!.. Ñ.Ùöñåéí. Ñàíêè ìöääÿèëÿðäÿí ñîíðà

ùàêèì äàíûøàúàã, áó âàõòà ãÿäÿð ñþéëÿíìèø

èòòèùàìëàðà äàèð þç ÿäàëÿòëè ùþêìöíö áèëäèðÿ-

úÿêäè. Ì.Ùöñåéí.

2. êëàñ. Äöøìÿí, ðÿãèá, áÿäõàù. Ýÿð ñÿíÿ

ÿôüàíèìè áèùóäÿ äåðñÿ ìöääÿè; Îë ñþçÿ òóòìà

ãóëàã, ìÿí ÷ÿêäèéèì ÿôüàíÿ òóò! Ôöçóëè. [ßâ-

âÿëèíúè:] Áó ùþêìðàíëàðûí ùàìûñû áèðè-áèðèëÿ

ìöääÿèäèð. ß.Ùàãâåðäèéåâ. 

Ìöääÿè ÷ûõ-

ìàã – ÿäàâÿòÿ áàøëàìàã, äöøìÿí÷èëèê åòìÿê.

[Ñÿêèíÿ õàíûì:] Áó áèùÿéà ãàðäàøûìûí àðâàäû

ìÿíÿ ìöääÿè ÷ûõûá ïóëóí éåòèøìÿéèíè òÿõèðÿ

ñàëäû. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. Ìöääÿè îëìàã – äöø-

ìÿí îëìàã; ÿäàâÿò åòìÿê. Èêè àõóíä àä âÿ

øþùðÿò öñòÿ ùÿìèøÿ áèð-áèðèëÿ ìöääÿè îëàðëàð.

Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

ÌÖÄÄßÈÉÈ-ÖÌÓÌÈ

èñ.  [ÿð.]  êþùí. Ïðî-

êóðîð.  Ñèëèñò÷è, ìöääÿèéè-öìóìè âÿ äîêòîð

íÿøëÿð îëàí îòàüà ýèðèá, íÿøëÿðè ìöàéèíÿ åò-

äèêäÿí ñîíðà ïðîòîêîë éàçûëäû. Å.Ñóëòàíîâ.

ßââÿë ìöääÿèéè-öìóìè äàíûøäû. Ñ.Ùöñåéí.

ÌÖÄÄßÒ

èñ.  [ÿð.] 1. Áèð èøèí, ùàäèñÿíèí

áàøëàíìàñû èëÿ ãóðòàðìàñû àðàñûíäàêû, éàõóä

áèð øåé ö÷öí ìöÿééÿí åäèëìèø âàõò, çàìàí.

Òÿùñèë ìöääÿòè. – [Ãàäûí:] Ìîëëà, ìÿíè ýö-

íàùà áàòûðäûí, ñèüÿíèí ìöääÿòè ÷îõäàí òàìàì

îëìóøäóð. ×ÿìÿíçÿìèíëè. [Ðÿùèì:] Ïàðîâî-

çóí àäè òÿìèðèíÿ 96 ñààò òÿëÿá îëóíäóüó ùàë-

äà, áèç òÿìèð ìöääÿòèíè 24 ñààòà åíäèðäèê.

ß.Ñàäûã. // Öìóìèééÿòëÿ, âàõò, çàìàí.

(Áèð) àç ìöääÿò – àç çàìàí, àç âàõò. Àç

ìöääÿò è÷ÿðèñèíäÿ äèë þéðÿíäè. – [Äÿðâèø] ..

áÿðê êþêñöíö þòöðöá áèð àç ìöääÿòäÿí ñîíðà

ìÿíäÿí ñîðäó. À.Äèâàíáÿéîüëó. [Ýþéÿð÷èí:]

Áþéöê áèð ñàðàé àç ìöääÿòäÿ òèêèëèá áàøà ýÿëÿ

áèëÿð. Ç.Õÿëèë. Áèð ìöääÿò – áèð íå÷ÿ âàõò,

áèð çàìàí, áèð ãÿäÿð. Áèð ìöääÿò ýþçëÿìÿê.

– Áèð ìöääÿò èøëÿäèêäÿí ñîíðà áÿé [Íÿáèíèí]

ùàããûíû êÿñèð. “Ãà÷àã Íÿáè”. Òåéìóð áèð

ìöääÿò äàëàíûí àüçûíäà äàéàíûá íÿ åäÿúÿéèíè

áèëìÿäè. Ù.Ñåéèäáÿéëè. (Áèð) íå÷ÿ ìöääÿò –

á à õ áèð ìöääÿò. Áèð þâðÿò áèð êèøè èëÿ íå÷ÿ

ìöääÿò éàøàéàíäàí ñîíðà áóíëàðûí þâëàäû

îëóð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Áåëÿëèêëÿ, Èñêÿí-

äÿð áÿé äàüëàðäà íå÷ÿ ìöääÿò ïàäøàùëûã

åëÿäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Áó ìöääÿò(äÿ) – áó

äþâð(äÿ), áó âàõò(äà).

2. Ìþâñöì. Îâ ìöääÿòè. ßêèí ìöääÿòè.

ÌÖÄÄßÒËÈ

ñèô.  Ìöÿééÿí ìöääÿò ö÷öí

íÿçÿðäÿ òóòóëìóø; âàõòëû.

ÌÖÄßÁÁÈÐ

èñ. [ÿð.] Òÿäáèðëè, óçàãýþðÿí.

ÌÖÄßÐÐÈÑ

èñ. [ÿð.] êþùí. Ìöÿëëèì, äÿðñ

âåðÿí àäàì. Ìÿäðÿñÿ è÷ðÿ ìöäÿððèñ âåðäèéè

ìèí äÿðñäÿí; Éåé äóðóð ìåéõàíÿäÿ áèð úàì

âåðìÿê áèð ýþçÿë. Ôöçóëè.  Áèçëÿðäÿ øÿéèðäÿ

òåìà âåðèá éàçû éàçäûðìàã àäÿòè ðóñ ìöäÿð-

ðèñëÿðèíäÿí ýþòöðöëöá. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

Ìöäÿððèñëÿðèìèç îíäàêû .. ìÿùàðÿòÿ ãèáòÿ åäÿð-

ëÿðäè. È.ßôÿíäèéåâ.

ÌÖÄßÐÐÈÑËÈÊ

èñ. êþùí. Ìöÿëëèìëèê.

Ìöäÿððèñëèê åòìÿê. – Îí-îí èêè èë áóíäàí

èðÿëè Ìÿøÿäè [Ìîëëà Ùÿñÿí] Èðÿâàíäà áàøûíà

éåääè-ñÿêêèç ìöñÿëìàí óøàüû éûüûá ìöäÿððèñ-

ëèê åëÿðäè. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ.

ÌÖÄÙÈØ

ñèô. [ÿð.] Äÿùøÿòëè, äÿùøÿò äîüó-

ðàí, âàùèìÿëè, äÿùøÿòàìèç, ãîðõóíú. Ãàôãàç

àëòûìäàäûð, ÿí ìöäùèø îëàí çèðâÿäÿ ìÿí.

À.Ñÿùùÿò. [Øåéäà:] Èíàí êè, ÿôâ åòìÿê èíòèãàì

àëìàãäàí äàùà ìöäùèøäèð. Ù.Úàâèä. Èíäè

ìÿíäÿ Õÿäèúÿéÿ ãàðøû ìöäùèø áèð êèí âàðäû.

Ñ.Ùöñåéí.

407

ÌÖÄÀÐÀ×Û

ÌÖÄÙÈØ

ÌÖÄÙÈØËÈÊ

èñ. Äÿùøÿòëèëèê, âàùèìÿëèëèê,

ãîðõóíúëóã.

ÌÖÄÈÐ

èñ.  [ÿð.] Áèð èäàðÿíè, ìöÿññèñÿíè

èäàðÿ åäÿí àäàì, èäàðÿ áàø÷ûñû; äèðåêòîð. Êëóá

ìöäèðè. – Ãåéç èëÿ äóðìóø îðòàëûãäà ìöäèð;

Èìòàùàí éàçûñûí åäèð òÿãäèð. À.Ñÿùùÿò. Ñàáàùû

ýöí Ìèðçÿ íà÷àëíèêäÿí èçèí àëûá ìÿêòÿá ìöäè-

ðèíèí éàíûíà ýåòäè. ß.Ùàãâåðäèéåâ. Íÿðýèç þçö

èñÿ êÿíä êèòàáõàíàñûíûí ìöäèðè îëäóüóíäàí

èøÿ áèð ñààòäàí ñîíðà ýåäÿúÿêäè. Ì.Ùöñåéí.

// Áèð èäàðÿíèí, ìöÿññèñÿíèí âÿ ñ. ìöÿééÿí

ñàùÿñèíÿ, ùèññÿñèíÿ ðÿùáÿðëèê åäÿí àäàì.

Òÿñÿððöôàò ùèññÿ ìöäèðè. Øþáÿ ìöäèðè.

ÌÖÄÈÐß

èñ. [ÿð.] Ãàäûí ìöäèð. ..Ðåéùàí

õàíûì ãûçû èëÿ áÿðàáÿð ìöäèðÿíèí îòàüûíà äà-

õèë îëäó. Ò.Ø.Ñèìóðã. [Ýèëàí ãûçû:] Êö÷ÿ ãà-

ïûñû àüçûíäà îòóðóá ìöäèðÿìèçèí ÿðè èëÿ äàíû-

øûðäûíûç. Ñ.Ùöñåéí. Áàü÷à ìöäèðÿñè äèë-àüûç

åòäè. Ì.Èáðàùèìîâ.

ÌÖÄÈÐÈÉÉßÒ

èñ.  [ÿð.] Áèð èäàðÿíèí,

ìöÿññèñÿíèí, ìÿêòÿáèí áàøäà ìöäèð îëìàã

öçðÿ ðÿùáÿðëèê åäÿí éöêñÿê îðãàíû; äèðåêñèéà.

Ìöäèðèééÿòÿ ìöðàúèÿò åòìÿê. – Íÿùàéÿò, íÿ

ìöÿëëèìëÿð, íÿ ñèíèô ðÿùáÿðè, íÿ äÿ ìöäèðèééÿò

[Âàðèñèí]  áàøûïîçüóíëóüóíóí ãàðøûñûíû àëà

áèëìÿäèêëÿðèíäÿí ìÿêòÿáäÿí ãîâóëäó. À.Øàèã.

[Âÿçèðáÿéëè] ÷îõ úÿùÿòäÿí ìöäèðèééÿòèí èøèíè

áÿéÿíìèðäè. Ìèð Úÿëàë.

ÌÖÄÈÐËÈÊ

èñ. Ìöäèð âÿçèôÿñè. Ìöäèðëèê-

äÿí ÷ûõàðûëìàã. – [Óüóðëó:] Ìÿí þç ìöäèðëèê

éåðèìè ßìèðàñëàí áàáàéà âåðèðÿì. Ñ.Ðÿùèìîâ.

// Á à õ ìöäèðèééÿò.

ÌÖÄÐÈÊ

ñèô. [ÿð.] 1. Äÿðèí äÿððàêÿëè, ÷îõ

àüûëëû, ÷îõ äÿðèí äöøöíÿí; àãèë, äöíéàýþðìöø;

àíëàéàí, äÿðê åäÿí, êàìàëà éåòìèø, éåòèøìèø.

Ìöäðèê àäàì. Ìöäðèê ôèëîñîô. – [Ìÿðéÿì:]

Äèðèáàø, ìöäðèê, ùÿìèøÿ øàä ãûç èíäè ãåéðè-

òÿáèè áèð ùàëäà úèääèëÿøìèøäè, âàõòñûç ãîúàë-

ìûøäû. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

2. Äÿðèíìÿíàëû, ùèêìÿòëè, äÿðèíôèêèðëè,

àüûëëû.  Ìöäðèê ìÿñÿëëÿð. Ìöäðèê ñþç. –

Ãÿùðÿìàí äÿðéàç÷û èëÿ ýþðöøöá àðàëàíäû âÿ

õàëã ùèêìÿòèíèí ìöäðèê ìÿíàñûíû òÿãäèð åòäè.

Ñ.Ðÿùèìîâ.

ÌÖÄÐÈÊÚßÑÈÍß

ñèô. âÿ çÿðô Ìöäðèê êèìè,

àüûëëûúàñûíà. Ìöäðèêúÿñèíÿ ñþéëÿìÿê. Ìöäðèê-

úÿñèíÿ ìÿñëÿùÿò.

ÌÖÄÐÈÊËÈÊ

èñ. 1. Áþéöê àüûë âÿ äÿððàêÿ

ñàùèáè îëìà; àãèëëèê. [Çåéíÿá] äèðèáàøëûüû âÿ

ìöäðèêëèéè èëÿ àòà-àíàñûíûí ùåéðÿòèíÿ ñÿáÿá

îëàðäû. ×ÿìÿíçÿìèíëè.

2. Äÿðèíìÿíàëûëûã, ùèêìÿòëèëèê. Ñþçöí ìöä-

ðèêëèéè.

ÌÖßËËÈÔ

èñ. [ÿð.] ßäÿáè, áÿäèè, åëìè âÿ

áàøãà ÿñÿð éàçàí âÿ éà òÿðòèá åäÿí àäàì.

Êèòàáûí ìöÿëëèôè. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ áèð íå÷ÿ êî-

ìåäèéàíûí ìöÿëëèôèäèð. – Ú.Úàááàðëûíûí èëê

ïéåñëÿðèíäÿí îëàí “Íÿñðÿääèí øàù” äà ýÿíú

ìöÿëëèôèí ìàðàãëû ÿñÿðëÿðèíäÿíäèð. Ì.Àðèô.

“Àçÿðáàéúàí” ãÿçåòè .. éåíè-éåíè ìöÿëëèôëÿðèí

ìÿãàëÿ âÿ ÷ûõûøëàðûíû äÿðú åäèð. Ì.Èáðàùèìîâ.

// Ëàéèùÿ, èõòèðà éàðàäàí àäàì. [Áÿùëóë:] Ìÿíÿ

åëÿ ýÿëäè êè, áöòöí ãóðüóëàðûí ìöÿëëèôè Íèúàò-

äûð. Á.Áàéðàìîâ.

ÌÖßËËÈÔËÈÊ

èñ.  Áèð ÿñÿðèí ìöÿééÿí

ìöÿëëèôÿ àèä îëìàñû. Ìöÿëëèôëèê øÿùàäÿòíà-

ìÿñè. Ìöÿëëèôëèê ùöãóãó.

ÌÖßËËÈÌ

èñ. [ÿð.] 1. Ìÿêòÿáäÿ ùÿð ùàí-

ñû áèð ôÿíäÿí äÿðñ äåéÿí àäàì. Àçÿðáàéúàí

äèëè ìöÿëëèìè. Òàðèõ ìöÿëëèìè. 

Ìöÿëëèìëÿð

îòàüû – ìÿêòÿáäÿ ìöÿëëèìëÿð ö÷öí àéðûëìûø

îòàã. Òÿíÿôôöñ çÿíýè âóðóëàí êèìè Òÿðëàí ñè-

íèôäÿí ÷ûõäû, î áèðè éîëäàøëàðûíäàí ÿââÿë ìöÿë-

ëèìëÿð îòàüûíà ýÿëäè. Ì.Ùöñåéí. Ãîúà àðâàä

îüëóíóí ãîëóíäàí éàïûøàðàã ãîðõà-ãîðõà

ìöÿëëèìëÿð îòàüûíà äàõèë îëäó. Ñ.Ðÿùìàí.

// Íÿñèùÿò âåðÿí, þéöä âåðÿí, þéðÿäÿí, àüûë

âåðÿí.

2. Ùþðìÿò ö÷öí àäëàðà ãîøóëàðàã äåéèëèð.

3. Ùÿð ùàíñû ñàùÿäÿ íöôóç ñàùèáè îëàí, áàø-

ãàëàðûíà òÿñèð åäÿí, íöìóíÿ îëà áèëÿí àäàì;

óñòàä. Íèçàìè Ôöçóëèíèí ìöÿëëèìèäèð.

ÌÖßËËÈÌß

èñ. [ÿð.] Ãàäûí ìöÿëëèì. Ñî-

íàíûí èáòèäà ìöÿëëèìÿñè íÿùàéÿòäÿ äÿ àüûëëû âÿ

ïåäàãîæè åëìèíÿ ãàáèë áèð àðâàä èäè. Í.Íÿðè-

ìàíîâ. Àòàñûíû ýþðìÿìèøäè êþðïÿ ßìèðõàí;

Àíàñûñà áèð àüñà÷ëû ìöÿëëèìÿéäè. Ñ.Âóðüóí.

ÌÖßËËÈÌËÈÊ

èñ.  Ìöÿëëèì âÿçèôÿñè,

ìöÿëëèì ñÿíÿòè, èøè. Ìöÿëëèìëèê åòìÿê. Ìöÿë-

ëèìëèéè áàúàðìàã. – ×îõëàðû ñàèð ãóëëóãäàí

ìöÿëëèìëèéÿ êå÷ìÿéÿ ìåéèë âÿ ðÿüáÿò ýþñòÿ-

ðÿðëÿð. Ô.Êþ÷ÿðëè. ßæäÿð .. þç äîüìà êÿíä-

ëÿðèíÿ ìöÿëëèìëèéÿ ýåòìèøäè. ß.Ìÿììÿäõàíëû.

ÌÖßÌÌÀ

èñ. [ÿð.] 1. Ìÿíàñû ýèçëè, ÷ÿòèí

àíëàøûëàí, öñòöþðòöëö, ãàðàíëûã ñþç, ìÿñÿëÿ,

øÿêèë âÿ ñ. Áó ñþçëÿð Ìÿúèäèí öðÿéèíÿ éàü êèìè

éàéûëûðäû âÿ îíó ÷ÿòèí áèð ìöÿììàíûí ùÿëëèí-

äÿí àçàä åäèðäè. Á.Òàëûáëû. [Ùèäàéÿò] ö÷öí

408

ÌÖÄÙÈØËÈÊ

ÌÖßÌÌÀ