Musiqa o‘qitish metodikasi va maktab repertuari
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar 1. Bu kuyni qanday cholg‘u asboblarida ijro etsa bo‘ladi? 80 2. Bu kuyga kimlar raqsga tushsa bo‘ladi? 3. Bu asar qanday ladda yozilgan, alteratsiya belgilari bormi? 4. Kim bu kuyni biror parchasini kuylab bera oladi? 5. Endi musiqaga mos milliy raqs harakatlarni bajaramiz. 6. O‘quvchilarni darsda faol qatnashganliklarini hisobga olib, ularni reyting ball asosida baholayman va ovozimni chiqarib baholarni o‘quvchilarga e’lon qilaman. 7. Darsni yakunlab, uyga vazifa beraman va bolalar bilan xayrlashaman. 2.5. TO ‘RTINCHI SINFDA MUSIQA O‘QITISHNING MAZMUNI VA METODIKASI To‘rtinchi sinf o‘quvchilari o‘zlarining psixologik-fiziologik xarakteriga ko‘ra hayotiy tajribaga boy, fanlarga qiziquvchan bo‘ladilar. Diqqat-e’tibori turg‘unlashgan bo‘ladi. Jiddiy bo‘lgan masalalar ustida fikrlash, hajm jihatdan kattaroq bo‘lgan musiqa asarlarini eshitishga qodir bo‘ladilar, izlanish, mushohada qilish qobiliyatiga ega bo‘ladilar. Bu xususiyatlarni barchasini o‘qituvchi nihoyatda o‘ylab, oqilona ish tutishi lozim. Har bir darsdan unumli foydalanishi lozim. Bundan maqsad bolalarni tezroq dasturdagi musiqa asarlariga, dars uslubiga, musiqa san’atiga qiziqishidan iboratdir. 4-sinf o‘quvchilarining vokal – xor malakalari bir xilda rivojlangan bo‘lmaydi. Chunki, ba’zi boshlangich sinflarda musiqa fanidan mutaxassislar dars berishmaydi. Mutaxassis ish olib borgan joyda esa o‘quvchilar sof unisonda kuylash, ansambl va qo‘shiqlarni me’yoriga yetkazib, ikki ovozda kuylash darajasiga ega bo‘ladilar. 4-sinf o‘quvchilarining ovoz diapazoni (do 1 - mi 2 ). 4-sinfda ham o‘qituvchilarni diffirensial guruhlarga bo‘lib o‘tkazish lozim bo‘ladi. Chunki, ularning bu davrda ovozlari jarangdor, yoqimtoy, kuliminatsion rivojlangan davri hisoblanadi. Shuning uchun, darsda ko‘proq kuylatish maqsadga muvofiqdir. Bunga misol qilib, kompozitor N.Norxo‘jayev va shoir P.Mo‘minni «Yaxshi bola», 81 «Oq paxta terdik», kompozitor Sh.Yormatov va shoir S.Barmoyevni «Sog‘lom avlod qo‘shig‘i», kompozitor M.Nasimov va shoir Ya.Qurbonovni «Bizdan sizga kim kerak?» qo‘shig‘ini keltirishimiz mumkin. Kalendar – mavzuli reja tuzganda yuqorida aytilgan xususiyatlarni hisobga olgan holda yil chorak mavzulari hisobga olinib, reja tuziladi. O‘qitish davomida quyidagi bosqichlarga e’tibor berish kerak. Birinchidan,, fanlararo aloqa metodi. Boshqa fanlardan olingan bilim va malakalardan foydalanish. Masalan, ona tili va adabiyot, tasviriy san’at, O‘zbekiston tarixi, tabiatshunos, matematika va boshqalar. Ikkinchidan, o‘quvchilarni musiqiy qobiliyatini o‘stirish, sof unisonga erishish, jumla boshida nafas olib, jumla oxirigacha rejalab yetkazish, lad haqida ma’lumot, o‘lchovlarni bilish, notalarga qarab quylay olish. Uchinchidan: musiqa savodiga qiziqtira olish; musiqa savodining eng muhim ahamiyati – qo‘shiqlarni notalar nomlari bilan kuylatish, tinglash uchun berilgan asarlarni tahlil qila olishdir. Qo‘shiq o‘rgatishda dirijorlik uslubida fortepiano cholg‘u asbobidan unumli foydalanish lozim. Ovozlarni maromiga tushirib kuylash uchun qo‘shiq parchalaridan mashqlar tanlab kuylash lozim. Mashqlarni ma’lum tizimga solib kuylash kerak. 4-sinfda musiqa tinglashni ahamiyati katta, chunki bunda o‘quvchilar xalq musiqa ijodi o‘zbek xalq musiqasining ommaviy janrlari bilan tanishadilar. Musiqa tinglash uchun 4-sinfda o‘zbek xalqining ommaviy qo‘shiqlaridan boshlash maqsadga muvofiqdir. Masalan, «Alla», «Omonyor», «Boychechak», «Dilxiroj», «Tanovor», «Lolacha», «Kovushim», «Chorgoh» va boshqalar. O‘quvchilarda shuningdek, xalq musiqa ijodining ommaviy janrlari, kasbiy musiqa, mehnat va mavsum qo‘shiqlari haqida ma’lumot berish lozim. Xalq musiqasining ommaviy janrlari xalqimiz orasida keng tarqalgan bo‘lib, og‘izdan- og‘izga, avloddan-avlodga o‘tib kelmoqda, bu asarlar mazmunida orombaxsh, yoqimli, mayin allalar, pandu nasihat, axloq-odob haqida qo‘shiqlar, yalla, laparlar kiradi. Bularga misol qilib «Olmacha anor», «Oyijon», «Qizgina», «Hey, lola», 82 «Ishga chiqing kelinoyi» kabi asarlarni tinglash mumkin. 4-sinf o‘quvchilarini ayniqsa, to‘garak va ommaviy ishlarga jalb etish muhim ahamiyat kasb etadi. Yüklə 1,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|