5 — 6- sinf o‘quvchilari uchun
Yüklə 9,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yurak urishi tezligini
- Yurak urishi tezligining me’yorini o‘tirib-turish hara- katlari orqali aniqlash.
|
Yurak urishining tezligi.
Yurak urishining me’yori — bu jismoniy mashqlar bajarish vaqtidagi yuklamalarning kishiga qanday ta’sir qilayotganligining asosiy ko‘rsatkichi hisob- lanadi. Yurak urishi tezligini o‘lchash bir necha usul bilan: a) uchta barmoq bilan bilakni; b) katta ko‘rsatkich barmoq bilan bo‘yinni; d) barmoq uchlari bilan chakkadagi tomirni, ya’ni ko‘z yonini; e) kaftni yurak atrofiga qo‘yib ushlash orqali amalga oshiriladi. Odam tinch holatda bo‘lgan paytda ko‘proq bi- rinchi usuldan foydalanadi. Mashg‘ulot paytlari bilakni ushlab yurak urishini o‘lchash ancha murakkab. Shuning uchun yurak urishi tezligini mashg‘ulotdan keyin o‘lchan- sa, ancha maqsadga muvofiq bo‘ladi. Ma’lumki, har qanday yuklamadan so‘ng yurak urishi tezligi oshib boradi. Masalan, oddiy harakatdagi mashqlar bajarilganda yurak urishi tez- ligi 100—120 martaga, o‘rtacha yuklamadan so‘ng 130—150 martaga, katta yuklamadan keyin esa 200 martagacha yetadi. Mashg‘ulotdan keyin yurak urishi tezligi o‘zining ilgarigi holatiga qaytishi uchun 5—10 daqiqa kerak. 10—13 yoshli o‘quvchilarda uzoq davom etgan yugurishdan keyin yurak urishi uzoq vaqtgacha o‘ziga kela olmasligi mumkin. Qiz bolalarda yurak urishi tezligi o‘g‘il bolalarnikiga nisbatan tezroq bo‘ladi. Yurak urishi tezligini qo‘lingizdagi soatingizga qarab aniqlashingiz mumkin. Buning uchun yurak urishi tezligini 10 sekundda nechtaligi bilib olinib, uni 6 ga ko‘paytirilsa, yurak 1 daqiqa ichida necha marta urayotgani aniqlanadi. Masalan, siz yurak urishi — 10 sekund ichida 20 marta ekanligini bilib oldingiz, endi uni 6 ga ko‘paytirsangiz 1 daqiqada necha marta yurak urayotganligini bilib olasiz (10=20, 20½6=120 marta). Yurak urishi tezligining me’yorini o‘tirib-turish hara- katlari orqali aniqlash. Buning uchun avval yurak urishi 149 tezligini o‘lchab, yozib olinadi, keyin 20 marta o‘tirib- turiladi, har bir o‘tirib-turishga 1 sekunddan vaqt sarflangan deb hisoblab, so‘ngra zudlik bilan yurak urishi tezligi o‘l- chanadi va u qanchaga ko‘paygani aniqlanadi. 3 daqiqadan keyin yurak urishi qayta o‘lchanadi, agar u tezda avvalgi holatiga kelsa, yaxshi deb hisoblanadi, 4—5 daqiqadan keyin qaytsa, qoniqarli, 6 daqiqadan keyingisi esa qoni- qarsizdir. Yüklə 9,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|