texnologik yondashuv ham ma’lum bir
oqim xisoblanadi. Ular jamiyat tarixiy taraqqiyoti davomida ro’y berayotgan
o’zgarishlar ko’lami va tavsifini yaxshiroq tushunib olish uchun ishlab
chiqarishning turli texnologik usullarini tahlil etish, mashinalashgan ishlab
chiqarishning vujudga kelishi va rivojlanish tarixiga murojaat qilish zarur deb
hisoblaydilar.
Mehnat vositalari, materiallar, texnologiya, energiya, axborotlar va ishlab chiqarishni tashkil etish bilan birgalikda ishlab chiqarishning texnologik usuli deyiladi. Ular o’rtasidagi chegaralarni jamiyat taraqqiyoti tarixining yirik bosqichlari
ajratib turadi. Bir texnologik ishlab chiqarish usulidan boshqasiga o’tish asosan
mehnat vositalarining tavsifidagi o’zgarishlar, fan va texnika taraqqiyoti bilan
belgilanadi.
Ishlab chiqarish texnologik usullarining dastlabki uchta bosqichlari alohida
farqlanadi. Bular oddiy kooperastiya, manufaktura va mashinalashgan ishlab
chiqarish.
Oddiy kooperastiya – bu bir xil ishni yoki xizmat vazifasini bajaruvchi xodimlarning eng oddiy shaklidagi uyushishi, birgalashib ma’lum tartib asosida ishlaydigan kishilar guruhidir. Kooperastiyaning yakka tartibdagi
hunarmandchilik ishlab chiqarishiga nisbatan afzalliklari quyidagilar orqali
namoyon bo’ladi:
1)
ko’plab ishchilarning birgalikdagi mehnati ishchi kuchidagi alohida
tafovutlarning yo’qolishiga, ularning sifat jihatidan bir xildalashuviga olib keldi;
2)
bino va inshootlardan birgalikda foydalanish natijasida yoqilg`i, yoritish va
boshqa shu kabi xarajatlarning kam sarflanishi mahsulot birligiga to’g`ri keluvchi
ishlab chiqarish vositalarining tejalishiga olib keldi;
3)
birgalikdagi mehnat bellashuvni keltirib chiqarib, mehnat unumdorligini
oshirdi.
Manufaktura – bu mehnat taqsimotiga asoslangan, lekin mashina hali
