arzulamışlar. Heydər Əliyev Fondu adından xüsusi hazırlanmış hədiyyələr –
yubilyarların ifa etdikləri musiqi əsərlərindən ibarət nəfis tərtibatlı disk dəstləri
və onların unudulmaz Bakı görüşlərinin əks etdirildiyi fotoalbomlar mərasim
iştirakçılarına təqdim olunmuşdur.
2005ci il sentyabrın 13də Parisdə YUNESKOnun iqamətgahında görkəmli
Azərbaycan alimi, akademik Yusif Məmmədəliyevin anadan olmasının 100 il
liyinə həsr olunmuş təntənəli mərasim keçirilmişdir.
Tədbirdə iştirak etmək üçün Parisə gəlmiş Heydər Əliyev Fondunun və
Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun prezidenti, YUNESKOnun
xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanı YUNESKOnun iqamətgahında
təşkilatın baş direktorunun xanımı Takaka Matsuura, baş direktorun müavini
Valter Erdelen və digər rəsmi şəxslər qarşılamışlar.
Azərbaycanın mədəniyyət naziri Polad Bülbüloğlu foto həvəskarı olan alimin
vaxtilə çəkdiyi fotoşəkillərdən ibarət sərgi barədə Mehriban xanım Əliyevaya
və qonaqlara məlumat verərək bildirmişdir ki, bu fotolar dünya şöhrətli alimin
maraq dairəsinin genişliyini, eyni zamanda Vətəninə, xalqına bağlılığını əks
etdirir.
YUNESKOnun baş direktoru adından onun müavini Valter Erdelen, habelə
Fransa Kimya Cəmiyyətinin prezidenti Arman Latt və Azərbaycan Milli Elmlər
Akademiyasının prezidenti Mahmud Kərimov mərasimdə çıxış etmişlər. Natiqlər
akademik Yusif Məmmədəliyevin 100 illiyinin YUNESKOnun iqamətgahında
keçirilməsinin bu qurum üçün böyük şərəf olduğunu vurğulamış, alimin kim ya
elminin, müasir neft kimyası sənayesinin inkişafında əvəzsiz xidmətlər gös
tərdiyini, onun 200dən artıq elmi məqalənin və 6 monoqrafiyanın müəllifi
oldu ğunu, alimin ixtirasının məhsulu olan yeni yanacaq texnologiyasının
İkinci Dünya müharibəsində qələbənin qazanılmasında böyük rol oynadığını,
Sumqayıtda kimya müəssisələrinin yaradılmasında xüsusi əmək sərf etdiyini,
ölkəsini bey nəlxalq elmi məclislərdə layiqincə təmsil etdiyini vurğulamış,
Azərbaycanda Şamaxı astrofizika rəsədxanasının, beş yeni elmitədqiqat insti
tutunun fəaliyyətə başlamasının məhz Yusif Məmmədəliyevin adı ilə bağlı
olduğunu bildirmişlər.
58
Alimin nəvəsi Yusif Məmmədəliyev çıxışında bu mərasimin təkcə babasının
xatirəsinə deyil, bütün Azərbaycan elminə həsr edildiyini, alimin xatirəsinin
əbədiləşdirilməsində Ulu Öndərimiz Heydər Əliyevin böyük xidmətləri olduğunu
xüsusi vurğulamışdır. O, babasının adını daşımasından fəxr duyduğunu söyləmiş,
belə bir mötəbər tədbirin keçirilməsinə görə YUNESKOnun baş direktoru
Koişiro Matsuuraya və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə Məmmədəliyevlər
ailəsi adından təşəkkür etmişdir.
2005ci il noyabrın 17də Heydər Əliyev Fondunun və Azərbaycan Mədə
niyyətinin Dostları Fondunun prezidenti, BMTnin Elm, Təhsil və Mədəniyyət
Məsələləri Təşkilatının (YUNESKO) xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva bu
qurumun 60 illiyi ilə bağlı keçirilən yubiley tədbirlərində iştirak etmək üçün
Parisdə olmuşdur.
Mərasimdən əvvəl Mehriban xanım Əliyeva BMTnin keçmiş baş katibi
Butros Butros Qali, ayrıayrı vaxtlarda YUNESKOnun baş direktorları işləmiş
Amadu Mathar M.Bov və Federiko Mayor ilə görüşmüşdür.
Yubiley tədbirini giriş sözü ilə açan YUNESKOnun baş direktoru Koişiro
Matsuura dünyanın tanınmış ictimai və siyasi xadimlərinin mərasimdə iştirak
etməsinin qurumun yüksək nüfuzundan xəbər verdiyini bildirmişdir. O, müxtəlif
ölkələrin təhsil, elm və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlıq qurmaq məqsədi ilə
1945ci il noyabrın 16da yaradılmış təşkilatın – YUNESKOnun çətin, lakin
şərəfli yol keçdiyini xatırlatmış, onun kommunikasıya, mədəniyyət, elm və
təhsil kimi mühüm sahələri əhatə etdiyini, insanların formalaşmasında xüsusi rol
oynadığını vurğulamışdır. Baş direktor rəhbərlik etdiyi təşkilatın xalqlar arasında
hər cür dini və irqi ayrıseçkiliyi rədd etdiyini, insanların yaratdığı maddi və
mədəni irslərə hörmətlə yanaşdığını, dünyanın bütün bölgələrində qeyrimaddi
sərvətlərin qorunması, müasir dövrdə mədəniyyətlərin sintezinə, elm, təhsil və
mədəniyyətin inkişafına xüsusi qayğı göstərdiyini bildirmişdir.
Koişiro Matsuura YUNESKOnun fəaliyyətinin təkcə bu missiya ilə məh
dudlaşmadığını diqqətə çatdırmış və demişdir ki, hazırda bəşəriyyətin əsas
problemlərindən olan müharibələrə və beynəlxalq terrorizmə: “Yox!” – deyən
YUNESKOnun əsas məqsədi insan ləyaqətini, insan mənəviyyatını uca tutmaqla,
haqq, ədalət və sülh naminə fəaliyyətini genişləndirməklə beynəlxalq mədəni
irsin qorunmasına töhfə verməkdir. YUNESKO bu yolda dünya xalqlarının sıx
birliyinə daha çox ümid edir.
2005ci il dekabrın 9da BMTnin İnkişaf Proqramı ilə Heydər Əliyev Fondu
arasında saziş imzalanmışdır.
İki qurum arasında görmə qabiliyyətini itirmiş və görmə qabiliyyəti zəif
olan insanlar üçün informasiyakommunikasiya texnologiyalarına çıxışın təmin
edilməsinə dair əməkdaşlıq sazişi və layihə sənədi imzalanmışdır.
59
Sənədləri Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKOnun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva və BMTnin Azər bay
candakı rezidentəlaqələndiricisi Marko Borsotti imzalamışlar.
Sənədlər imzalandıqdan sonra Mehriban xanım Əliyeva çıxış edərək
demişdir: “Bu gün Heydər Əliyev Fondu ilə BMT İnkişaf Proqramı arasında
çox önəmli bir saziş imzalandı. Ölkəmizdə kor və görmə qabiliyyəti zəif olan
insanların informasiyakommunikasiya texnologiyalarına çıxışını təmin edən
layihə artıq həyata keçirilməyə başlanır. Azərbaycanda 320 min əlil insan
yaşayır. Onlardan 40 mini kor və görmə qabiliyyəti zəif olan şəxslərdir. Layihə
bu insanların həyata qoşulmasına, onların informasiya kommunikasiyaları va
sitələri ilə bilik və məlumat əldə etmək imkanlarının genişləndirilməsinə,
onların məşğulluğunun artırılmasına, ümumən bu insanların yaşayış tərzini yax
şılaşdırmağa xidmət edəcəkdir. Bu saziş Heydər Əliyev Fondu ilə BMTnin İnkişaf
Proqramı arasında əməkdaşlığın ilk təməlidir. Heydər Əliyev Fondu yaradıldığı
ilk gündən cəmiyyətimizin ən zəif təbəqələrinə böyük diqqət və qayğı ilə
yanaşır. Artıq bu gün hamıya tanış olan fəaliyyətimiz bunu sübut edir. “Diabetli
uşaqlara ən yüksək qayğı”, “Talassemiyasız həyat”, “Yeniləşən Azərbaycana
yeni məktəblər”, “Uşaq evi və internat məktəblərinin inkişafı” proqramları qısa
bir zamanda həyata keçirilmişdir və nəticədə minlərlə insana yardım göstərilmiş,
kimsəsiz uşaqlara qayğı artırılmış, mühüm sosial problemlər həllini tapmışdır.
Məhz bu fəaliyyətinə görə Heydər Əliyev Fondu Azərbaycanda böyük hörmətə
malik olan və ölkənin ictimai həyatında mühüm rol oynayan bir qurumdur.
Bu gün Heydər Əliyev Fondu beynəlxalq səhnəyə çıxır. Dünyanın ən mötəbər,
ən nüfuzlu təşkilatı olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə birgə fəaliyyətə başlayır.
Mən əminəm ki, bu gün başladığımız layihə çox böyük uğurla nəticələnəcək,
əldə olunan təcrübə kor və görmə qabiliyyəti zəif olan insanların imkanlarını
genişləndirmək üçün hazırlanan yeni strategiyaya yardım göstərəcəkdir”.
İmzalanan saziş layihələri BMTnin “Minilliyin Bəyannaməsi”ndə dövlət
və hökumət başçıları tərəfindən yeni texnologiyaların, xüsusilə informasiya
kommunikasiya texnologiyalarının (İKT) hamı üçün təmin olunması barədə
götürülmüş öhdəliyə və Azərbaycan hökumətinin İKT üzrə Milli Strategiyasına
uyğun hazırlanmışdır. Bu layihə üç mərhələdə həyata keçiriləcəkdir. İlk mərhələ
kor və görmə qabiliyyəti zəif olan insanların İKTyə ehtiyaclarını müəyyən
etmək, onlar üçün rəqəmsal fərqin aradan qaldırılması üzrə ayrıca proqram
layihəsi hazırlamaqdan ibarətdir.
İkinci mərhələdə kor və görmə qabiliyyəti zəif olan uşaqlar üçün internat
məktəbində model İKT sinfinin yaradılması istiqamətində işlər aparılacaqdır.
Burada kompyuter avadanlığının alınıb quraşdırılması, proqram təminatının
lokallaşdırılması, internetə çıxışın təmin edilməsi və xüsusi tədristəlim proq
ramlarının hazırlanması başlıca vəzifələr hesab olunmuşdur.
60
Audiokitabxanaların hazırlanması, təlim mərkəzlərinin yaradılması, kitab
xana fondunun audioformata çevrilməsi üçün səsyazma studiyasının qurulması,
bu studiyanın yardımı ilə mövcud kitabxanalarda Brayl şriftli və audiokitabların
bərpası, internetə çıxış, informasiyatexnologiya əsaslı təlim kursları, internetdə
informasiyanın tapılması, əldə edilməsi kimi xidmətləri təmin edən kompyuter
mərkəzinin yaradılması, təlim kurslarında dərs deyəcək müəllimlərin, təlimçilərin
hazırlığının üçüncü mərhələdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Səkkiz ay müddətində həyata keçiriləcək layihənin ümumi dəyəri 418 min
ABŞ dolları təşkil etmişdir.
2006cı il fevral ayının 1də Heydər Əliyev Fondunda Rusiyanın “Puşkin
kitabxanası” Fondundan kitabların hədiyyə edilməsi mərasimi keçirilmişdir.
Mərasimi Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKOnun xoşməramlı
səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva açmışdır.
“Puşkinskaya biblioteka” Fondunun baş direktoru Mariya Vedenyapina
səmimi sözlərə görə Mehriban xanım Əliyevaya təşəkkür edərək demişdir:
“Mən həqiqətən hesab edirəm ki, kitab ən yaxşı hədiyyədir, çünki “Puşkinskaya
biblioteka” Fondu, ilk növbədə, kitablar və kitabxanalarla işləyir. İkincisi, demək
istərdim ki, ölkələr arasında münasibətlərdə kitab ən xeyirxah və etibarlı səfirdir.
Ona görə mənə çox xoşdur ki, məhz bugünkü hadisə – “Puşkinskaya biblioteka”
Fondunun Heydər Əliyev Fonduna kitablar hədiyyə etməsi Azərbaycanda Rusiya
ilinin açılışının başlanğıcı olacaqdır. Həqiqətən hesab edirəm ki, ən başlıcası,
ən vacibi və faydalısı birbirimizə olan marağı itirməməkdir. Əgər bu meyar
varsa, əgər tələbələrə və müəllimlərə rus dilində ədəbiyyat lazımdırsa, biz onlara
həvəslə kömək edirik. Əslində bu, yardım deyil, birgə layihədir.
Mən “Puşkinskaya biblioteka” Fondu haqqında bir neçə kəlmə demək istər
dim, çünki burada məndən soruşurlar ki, SanktPeterburqdakı Puşkin evinə
bizim hansı aidiyyətimiz var? Biz Puşkin evi deyilik, baxmayaraq ki, onunla
çox yaxşı və sıx əməkdaşlıq edirik. “Puşkinskaya biblioteka” Fondunun əsas
qayğısı kəndlərdəki, məktəblərdəki kiçik kitabxanalardan başlayaraq, federal və
ali məktəb kitabxanalarınadək Rusiya kitabxanalarıdır. Biz fondları komplek
tləşdirir, həm universitet kitabxanaları, həm də kütləvi kitabxanalar üçün müxtəlif
tipli kataloqlar buraxırıq. Eyni zamanda kitabxana işinin dəstəklənməsinə yö
nəldilmiş müxtəlif sosial layihələr həyata keçiririk, bu isə mahiyyət etibarilə
elmin, təhsilin, mədəniyyətin dəstəklənməsi deməkdir. Odur ki, biz artıq federal
hökumət tərəfindən də dəstəklənən ayrıca böyük layihə həyata keçiririk. Bu,
“Kənd kitabxanaları” layihəsidir. Cari ildən həqiqətən böyük problemləri olan
məktəb kitabxanalarının komplektləşdirilməsinin yenidən qurulmasına dair tə
zə layihənin gerçəkləşdirilməsinə başlamışıq. Doğrudan da, əvvəllər deyirdik
ki, biz ən çox mütaliə edən millətik, kitab ən yaxşı hədiyyədir. Ancaq hazırda,
61
yeni informasiya texnologiyalarının dünyanı fəth etdiyi dövrdə, təəssüf ki, kitab
nüfuzunu itirir.
Başqa bir proqramımız – mütaliənin dəstəklənməsinə və genişləndirilməsinə
yönəldilmiş “Mütaliə edən Rusiya” proqramıdır. Biz bunu əsas layihəmiz sa
yırıq, çünki həqiqətən, kitabsız savadlı nəsil tərbiyə etmək olmaz. Ona görə də
çox ümid edirəm ki, bugünkü tədbir ölkələrimizin rifahı naminə, başlıcası isə,
uşaqlarımızın həqiqətən savadlı, mədəni böyüməsi və bizim onlarla fəxr edə
bilməyimiz naminə əməkdaşlığın möhkəm bünövrəsini qoyacaqdır”.
Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun kafedra müdiri,
professor Tatyana Alekseyeva bu hadisəni yüksək dəyərləndirərək demişdir: “Bu
sərgidə 800dən çox dərslik nümayiş etdirilir. Mən bunu bir daha vurğulamaq
istərdim, çünki bu rəqəm özlüyündə çox təsirli olsa da, müəllimlərin, elmi
işçilərin daim qarşılaşdıqları bəzi məsələlər barədə düşünməyə vadar edir.
800 dərslik çoxdur, yoxsa azdır? Ümumiyyətlə, bu cür ədəbiyyatı nəşr etmək
vəzifəsinin yerinə yetirildiyini, həm müəllimlərin, həm də tələbələrin xarici
elmin və vətən elminin ən yeni ixtira və kəşflərinə yolunun açıldığını söyləmək
üçün nə qədər dərslik lazımdır? Bu, olduqca aktual məsələdir. Son 23 ildə elmi
ictimaiyyətdə, Rusiyada bu mövzuda çox ciddi diskussiyalar gedir: yeni nəsil
üçün dərslik nədən ibarətdir, o, necə olmalıdır, nə qədər, hansı fənlər üzrə dərslik
olmalıdır? Ümumiyyətlə, kifayət qədər ciddi problem də var ki, universitetdə
dərslik lazımdırmı? Universitet təhsili əzəldən onu nəzərdə tutmuşdur ki, tələbə
lap əvvəldən orijinal mətnlərlə, orijinal əsərlərlə tanış olmalıdır. İndiki halda mən
humanitar sahədən danışıram. Ola bilsin, burada heç bir dərslik gərək deyildir.
Bu, heç də sadə bir məsələ deyil və həqiqətən, ciddi fikir ayrılıqlarına səbəb olur.
Son nəticədə bizim elmi ictimaiyyətimiz – hər halda, Moskvadakı – razılaşdı
ki, dərsliklərin və dərs vəsaitlərinin hansısa faizi lazımdır. Bu dərsliklərin kimə
lazım olması, onların tələbələrə, yoxsa, ilk növbədə, müəllimlərə lazım olması
isə başqa məsələdir. Həm bu, həm də digər nöqteyinəzərin öz tərəfdarları və
əleyhdarları var. Tələbələrə gəldikdə isə, düşünürəm ki, burada hər şey aydındır.
Müəyyən xətt var, baza bilikləri olmalıdır, tələbələr imtahanları uğurla vermək
üçün hansısa kitaba əsaslanmalıdırlar.
Müəllimlərə gəldikdə isə, burada vəziyyət bir qədər mürəkkəbdir. Humanitar
sahənin mütəxəssisləri çox yaxşı bilirlər ki, biz XX yüzilliyin böyük hissəsini
bada vermişik – ilk növbədə, xaricdə yaranan elmi məktəblərlə, XX əsrin dəyərləri
sayılan böyük əsərlərlə tanış olmaq imkanımız yox idi. Müəllim heyətinin
əksəriyyəti onlarla 1990cı illərin əvvəllərində tanış olmağa başlamışdır.
Mənim sahəmə gəldikdə isə, burada tezliklə üzə çıxan kifayət qədər ciddi
problemlər var. Məsələn, məlum olmuşdur ki, siyasi nəzəriyyədən, siyasi elm
lərdən dərs deyən müəllimlərin yalnız 0,2 faizi xarici dilləri hansısa mətni ori
jinaldan oxuya biləcək səviyyədə bilir. Mən hələ təhlildən danışmıram. Bu,
62
1990cı illərin məlumatıdır. Başqa sözlə, müəllim heyəti qarşısında humanitar
sahədə nəhəng dünya təcrübəsini qısa müddətdə mənimsəmək kimi çox ciddi
problem dururdu. Nə qədər kədərli olsa da, onların əksəriyyəti ozü öyrənənlər
idi. Axı, hamı yaşa dolmuş, formalaşmış insanlardır və onlar tələbələrlə birlikdə
parta arxasında əyləşərək, bu böyük ədəbiyyat axınını mənimsəməyə başlamalı
idilər. Bu zaman fəal surətdə tərcümələrlə məşğul olmağa başlayan Rusiyanın
nəşriyyat korpusu böyük kömək göstərdi.
Biz yaxşı başa düşürük ki, bu tərcümələr, onların tirajları azdır, bu kitablara
ehtiyacı olan adamlara çatmır. İndi yeni nəsil dərsliklər problemi yaranır. Onlar
bir tərəfdən, sovet tədristəhsil sistemində olan nailiyyətlərini itirməməli, digər
tərəfdən isə, bizim tanış ola bilmədiyimiz ən yeni kəşflərlə tamamlanmalıdır.
Düşünürəm ki, bu işdə “Puşkinskaya biblioteka” kimi fondların əhəmiyyəti
olduqca böyükdür.
Dərslik naşirləri qarşısında çox ciddi problem durur – ənənələri, mövcud
bilik və bacarığı qoruyub saxlamaq şərti ilə, müasir, habelə xarici ictimaisiyasi
təfəkkürün bizə təklif etdiklərinə tənqidi yanaşmaq.
Məncə, burada təqdim olunan dərsliklərin bir hissəsi bu ciddi fikir ayrılığını,
ciddi dilemmanı həll etmək cəhdidir. Bunun nə dərəcədə uğurla həyata keçi
riləcəyini isə bu kitablarla işləyənlər deyə biləcəklər. Demək istəyirəm ki, belə
kitablar çox olmalıdır, onlar müəllimlərin masasının üstündə olmalıdır. Belə
kitablar çox olduqca, biz müqayisəli təhlil aparır və ümumi məqsədimiz olan
yeni, bizdən daha savadlı nəsil yetişdirmək kimi nəticə əldə edirik”.
AMEAnın prezidenti akademik Mahmud Kərimov çıxış edərək demişdir:
Biz Fondun gördüyü çox böyük işlər, nəcib xeyriyyəçilik fəaliyyəti, təhsilə,
səhiyyəyə dəstəyi, uşaq evlərinə yardımı barədə bir daha məlumat aldıq. Bu,
həqiqətən, böyük işdir və biz onu yüksək qiymətləndiririk. İndi yenə də Heydər
Əliyev Fondu tərəfindən təşkil olunmuş tədbirə toplaşmışıq. Bu da çox əlamətdar
hadisədir, “Puşkin kitabxanası” Fondunun hədiyyə etdiyi kitabların bizə belə
gözəl kolleksiyası təqdim olunmuşdur.
Bu hədiyyənin bizim üçün dəyərini lazımınca qiymətləndirmək çətindir.
Azərbaycanı və Rusiyanı iki yüzillik birgə tarix, bütün sahələrdə – iqtisadiyyat,
mədəniyyət, elm və təhsildə ən sıx dostluq əlaqələri birləşdirir. Sirr deyil ki,
Azərbaycan xalqı dünya və Avropa ədəbiyyatına rus mədəniyyəti vasitəsilə
qovuşmuşdur. Əlbəttə, biz onu da bilirik ki, ümumi mənəvi dəyərlərin forma
laşmasına Puşkin, Dostoyevski, Tolstoy, Qoqol ilə yanaşı, Nizami, Nəsimi,
Füzuli, Mirzə Fətəli Axundov da çox böyük təsir göstərmişlər. Bu ənənələr indi
də davam etdirilir, əlaqələrimiz bu gün də uğurla inkişaf edir. Bu kitabların indiki
təqdimatı buna misal ola bilər. Biz bu hədiyyəni Heydər Əliyevin xatirəsinə
ehtiram, Azərbaycan xalqına, onun mədəniyyətinə hörmət kimi dəyərləndiririk.
63
Həqiqətən, bu gün elektroninformasiya vasitələri həyatımızın bütün sahə
lərinə tətbiq edilsə də, zənnimcə, kitab öz əhəmiyyətini itirməyib və necə deyər
lər, bilik mənbəyi, ən yaxın adamın sənə edə biləcəyi ən əziz hədiyyə olaraq
qalmaqdadır. Azərbaycanda kitabı həmişə yüksək qiymətləndirmişlər”.
AMEAnın prezidenti xatırlatmışdır ki, Azərbaycan dövlətinin başçısı İlham
Əliyev 2003cü ildə İsveçrədə keçirilmiş informasiya cəmiyyətinə dair dünya
zirvə toplantısında belə bir məqsəd irəli sürmüşdür: neftin dəyərini insani dəyərə
çevirək. O, İsveçrədən qayıtdıqdan dərhal sonra latın qrafikası ilə kitabların
kütləvi nəşri haqqında Fərman imzalamışdır. Bu sahədə iş görülür, artıq hərəsi
25 min nüsxə ilə yüzlərlə kitab nəşr edilmişdir. Bu kitablar respublika və məktəb
kitabxanalarına hədiyyə olunmuşdur.
Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKOnun xoşmə
ramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva Dünya Səhiyyə
Assambleyasının 60cı sessiyasında iştirakı çərçivəsində 2007ci il mayın 18də
BMTnin Cenevrədəki bölməsinin iqamətgahında “Azərbaycan otağı”nın açılışında
iştirak etmişdir.
Mərasimdə BMTnin Cenevrədəki bölməsi yanında akkreditə olunmuş
diplomatik korpusun nümayəndələri, beynəlxalq təşkilatların yüksək vəzifəli
təmsilçiləri, ölkəmizin daimi nümayəndəliyinin və səfirliyinin əməkdaşları iş
tirak etmişlər.
BMTnin Cenevrədəki bölməsinin baş direktoru Sergey Orconikidze və
Mehriban xanım Əliyeva açılışı bildirən lenti kəsmiş, “Azərbaycan Respublikası
tərəfindən təmir edilmiş və bəzədilmişdir. 2007” sözləri yazılmış lövhənin
üzərindəki örtüyü götürmüşlər.
Mehriban xanım Əliyeva ölkəmizi təmsil edən eksponatlar – İçərişəhərin
təsvir edildiyi tablo, Bakıda, Qarabağda və Qubada toxunmuş XVII və XVIII
əsrlərə aid xalçalar haqqında baş direktora məlumat vermişdir.
Sergey Orconikidze Azərbaycanı başqa ölkələrə örnək göstərərək, belə otaq
ların açılmasının BMT və onun məqsədləri üçün çox dəyərli töhfə olduğunu
xüsusi vurğulamış, yaxın vaxtlarda “Azərbaycan otağı”nda mühüm tədbirlərin
keçiriləcəyini bildirmişdir.
Mehriban xanım Əliyeva çıxışında otağın bərpa olunmasında yaxından
iştirak etmiş BMT bölməsinin rəhbərliyinə təşəkkürünü bildirmişdir. Son illər
Azərbaycanda mühüm layihələrin həyata keçirildiyini, beynəlxalq aləmdə öl
kəmizin nüfuzunun getdikcə artdığını xatırladan Mehriban xanım Əliyeva res
publikamızın iqtisadi qüdrətinin dinamik şəkildə yüksəldiyini vurğulamışdır.
Ölkəmizin ən ağrılı problemi olan ErmənistanAzərbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişəsindən danışan Mehriban xanım Əliyeva işğalçılıq siyasəti yeridən
Ermənistanın ərazilərimizin 20 faizini zəbt etdiyini, doğma yurdlarından silah
64
gücünə çıxarılmış bir milyondan artıq insanın qaçqın və məcburi köçkün vəziy
yətində yaşadığını bildirmişdir. İşğalçı dövlətin zəbt etdiyi ərazilərdən silahlı
qüvvələri qeydşərtsiz çıxarması barədə BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd
qətnaməsinə indiyə qədər əməl etmədiyini bildirən Azərbaycanın Birinci xanımı
beynəlxalq təşkilatları məsələnin sülh yolu ilə həllində öz təsir imkanlarından
istifadə etməyə çağırmışdır.
2008ci il noyabrın 7də Parisdə, Fransa Dövlət Şərq Dilləri və Mədəniyyət
ləri İnstitutunda (İNALCO) Azərbaycan dili fakültəsi açılmışdır. Azərbaycanın
Birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKOnun
xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyeva açılış mərasimində iştirak etmişdir.
Fransa Dövlət Şərq Dilləri və Mədəniyyətləri İnstitutunda Mərkəzi və Şərqi
Avropa, Asiya, Sakit okean hövzəsi, Afrika və Amerikanın aborigen xalqlarının
dilləri, həmin ərazilərdəki ölkələrin coğrafiyası, tarixi, siyasi, iqtisadi və ictimai
həyatı tədris olunur. 1669cu ildə, Fransa kralı XIV Lüdovikin hakimiyyəti döv
ründə əsası qoyulmuş Gənclər Dil Məktəbi XX əsrdə institut statusu almışdır.
İkinci Dünya müharibəsindən sonra institutda tədris olunan dillərin sayı 50yə
çatmışdı. 1971ci ildən indiki adla adlanan institut 3cü Paris Universitetinin
nəzdində idi. 1985ci ildən isə müstəqildir. Hazırda institutda 11 mindən çox
tələbə təhsil alır, burada bütün qitələri əhatə edən 90 dil tədris olunur. Tədris
olunan fənlərin sayı isə 1500ə çatır. Azərbaycan dili institutun Avrasiya depar
tamentinə daxildir.
İNALCOda Azərbaycan dili 1999cu ildən etibarən fakültativ (könüllü)
fənn kimi tədris olunur. Dərslər iki qrupda – 13cü kurs tələbələri üçün və
“Licence” təhsil pilləsində aparılır. Birinci qrupda hər il təxminən 1520 tələbə
il ərzində 40 saat Azərbaycan dili dərsi keçir.
Azərbaycanın Birinci xanımı Mehriban Əliyeva institutun rektoru Jak Löq
ranla görüşdə institutda Azərbaycan dili fakültəsinin açılmasını mühüm hadisə
kimi qiymətləndirmişdir. Bildirmişdir ki, bu, Fransa ilə Azərbaycan arasındakı
mədəni və humanitar əməkdaşlığın bariz nümunəsi, eyni zamanda təhsil sahə
sində əlaqələrin inkişafına yönəlmiş tarixi addımdır.
Dostları ilə paylaş: |