Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti

№ 
Bosqichlar 
Yosh davrlari 
Libido 
yo‘naltiriladigan zona 
1 
Oral 
0-1,5 
Og‘iz 
2 
Anal 
1,5-3 
Anus 
3 
Fallik 
3-6 
Jinsiy a’zolar 
4 
Latent 
6-12 
Mavjud emas 
5 
Genital 
12-18 
Jinsiy a’zolar 
Himoya mexanizmlari
Z.Freyd o‘z nazariyasida shaxsning himoya mexanizmlarini ajratishga ham 
erishdi.
Ko‘pincha nizoli zonalar psixika strukturasini U, salbiy emotsiya va 
kechinmalarda kuzatiluvchi (ta’sirlanish, bezovtalanish va umidsizlik) 
frustratsiyaga olib keldi. Frustratsiya MENni har xil “chiqarish klapan” lari 
yordamida zo‘riqishlarni olib tashlashga undaydi. Bular psixologik himoya 
mexanizmlari deyiladi. 
- repressiya: tashvish sabab narsa mavjudligiga behush inkorni o‘z ichiga 
oladi; 
- rad etish: ya’ni noma’qul ma’lumotni ochiq rad etish, qo‘shilmaslik; 
- reaksiya: bir-biriga qarama-qarshi bo‘lganida turtki ifodani o‘z ichiga oladi, 
albatta odamni haydash. 
- proyeksiya – o‘zidagi hissiyot va kechinmalarni tashqi obyektlarga 
ko‘chirish orqali paydo bo‘lgan holatning sabablarini tashqaridan qidirishga 
moyillik; 
- identifikatsiya – o‘zini axborot egasiga o‘xshatish, uning o‘rniga o‘zini 
qo‘yish orqali qadriyatlarni rad etish yoki tanqidsiz o‘zlashtirish; 
- regressiya – ilgari hayotida, masalan, yoshligida bo‘lib o‘tgan qaysidir 
voqealarga qaytish, ularning yaxshi va ma’qullarini yana xotirada tiklash va 
xulqda qaytarish orqali o‘zida psixologik himoya yoki oqlovni tashkil etish; 

---

27 
- yolg‘izlanish - jamiyatdan o‘zini olib qochish, o‘zidagi o‘zgarishlarni 
boshqalarga bildirmaslikka intilish, bunda shaxsning faoliyati passiv tus oladi; 
- rasionalizatsiya – mulohaza va fikr yuritish orqali o‘zida himoya 
instinktlarini paydo etish; 
- sublimatsiya: o‘zgartirish yoki tabiatan energiya qiziq tomonidan id 
impulslarini joy o‘z ichiga oladi va uni ijtimoiy maqbul xulqda ifodalashga 
yo‘naltiriladi. 
Z.Freydning izlanishlari undan keyinchalik bir qator yangi yo‘nalishlarni 
vujudga kelishiga sabab bo‘ldi.
2 . Z.Freydning izdoshlari 
2.1. 
K.Yung va uning Analitik psixologiyasi 
Rivojlanishga ta’sir qiladigan ommaviy ongsizlik va arxetiplarga egaligi