Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

dgrenmi§ olmak, g elir olmak, iqitmez
olmak, satacak olmak
kabi.
Q o'shm a fe ’llar ikki guruhga bo'linadi: 1. Ish-harakatni ifoda­
lovchi qo'shm a fe’llar; 2. Ish-harakatni tasvirlovchi qo'shm a fe’llar.
74

---

1. 
Is h -h a ra k a tn i ifodalovchi q o ‘sh m a fe ’lla r quyidagi xususi- 
yatlargaega:
a) qo'shm a fe’llar 
yet-, ol-, yap-, eyle-, kil-, bulun-
yordam chi 
fe ’llar vositasida yasaladi. Asosiy unsur hisoblangan ot oldin. 
yordam chi fe ’l esa keyin keladi. Yordamchi fe ’l tuslash vazifasini 
bajarib, otni fe’llashtiradi (ot + yordamchi fe ’l = qo'shm a fe ’l): 
arkadag olmak, adam etmek, mumkun kilmak, tavsiyede bulunmak
kabhA g birakma, hirsiz edersin. gok soyleme, arsiz edersin (Atasozii).
Seni hamamci eden Allah, beni ktilhanci etrnez mi? (Atasozii)
b) turk tilida 
et-. ol-, yap-, bulun-
fe ’llari eng faol yordam chi 
fe ’llar hisoblanadi: 
te$ekkur et-, memnun ol-, egzersiz yap-, rahmet
eyle-, hazir bulun-
kabi: 
Zavalli adam, derin bir iimitsizlik icinde
bulunuvor. A bdal ata binince bev oldum sanir. .jalgam a§a girince vag
oldum sanir (Atasozii).
Hozirgi turk tilida 
kil-
va 
eyle-
fe ’llari kam qo'llaniladi: 
Yasalar
bunu gerek kilmaktadir. Onlari mutlu kilmaya gali$iyorum. Atlaryakin
eyler uzagi. Yuvamdan eyledin beni
kabi.
Yakka holda qo'llanilm aydigan va qo'llanilganda asl shaklini 
m uhofaza eta olm agan fe’llar otlarga q o 'sh ib yoziladi: 
hallet -
(hall>hal), hisset (hiss>his), kaybet (kayb>kayip), reddet (redd>ret)
kabi: