esa m ustaqil m a ’noga ega b o im a y d i va ish-harakat, holatni mustaqil
ravishda
ifodalay olmaydi, turli gram m atik m a'nolarni ifodalash,
xususan, so 'z yasash va bog-lash vazifasini bajaradi:
et-, ol-, kil-, eyle-
. Tesekkur etmek, mutlu olmak, gerekli kilmak, rahmet eylemek
kabi.
Yordamchi fe’llar boshqa turkum ga tegishli so ‘zlar
bilan birgalikda
qo ‘llanib, qo'shim cha m a’no ifodalaydi, analitik shakllar yasaydi.
Undan tashqari, bu fe ’llardan b a’zilari otlarga qo'shilib
murakkab
shakllar yasaydi:
affetmek, reddetmek, kaybolmak, mahvolmak
va h.
Fe’llarning tuzilishi (Fiillerin Yapisi)
F e in in g
noaniq shakli turk tilida
mastar
yoki
infinitif
deb
ataladi. Bu shakl o 'z a k (yoki negiz) va
-тек (так)
qo'shim chasidan
iborat:
bilmek, bilinmek, du$undiirmek, kalmak, kaldirmak, tatmak
ka
bi. Turk tilida fe in in g o'zagi
b o iin m a s
(yap-),
ammo negizi kichik
m a’no birliklariga b o'linishi m um kin
(yap-tir-t-il-mak, yap-tir-t-mak,
yap-tir-mak, yap-mak).
F e’llarning tuzilish jihatdan turlari
(Fiillerin Yapi Olarak £e$itleri)
F e ila r tuzilishiga k o 'ra uchga bo'linadi:
A. Sodda fe ’liar (yahn
fiiller); B. Yasama f e ’liar (turemif fiiller); C. Qo ‘shm afe ’liar (birleqik
fiiller).
Sodda fe’llar (yahnfiiller).
Sodda f e ila r hech qanday bo'lakka
ajratib bo'lm aydigan oddiy shakllardir:
Dostları ilə paylaş: