O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus vazirligi samarqand davlat universeteti

birinchidan
,
ular e‘tiborni faqat iqtisodiy o‗sishning bir omiliga-
kapital jamg‗arishga (investitsiyalarnining qo‗shimcha o‗sishiga) 
qaratishdi. Boshqa omillar (ayniqsa texnik taraqqiyot bilan bog‗liq 

---

140 
bo‗lgan holatlar, ya‘ni ishchi kuchining ma‘lumot darajasi va 
malakasining o‗sishi, ishlab chiqarishni tashkil etishning yaxshilanishi 
hamda boshqalar) ular e‘tiboridan chetda qoldi. Neoklassiklar bo‗sh 
turgan ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish uchun yangi ishchi 
kuchini jalb qilish hisobiga ham ishlab chiqarishning qo‗shimcha 
o‗sishini ta‘minlash mumkin deb hisobladilar; 
- 
ikkinchidan
,
neokeynschilar ishlab chiqarishning kapital 
talabchanligi koeffisenti-s (s= I / Δ Y )ni o‗zgarmas deb qaradilar. 
Neoklassik modellar esa ikki ishlab chiqarish omilini (kapital va 
mehnatni) hisobga olgan holda va ularning o‗zaro bir-birini 
almashtirishini (substitut ekanligini) ko‗zda tutib bu koeffisent
o‗zgarishi mumkinligini nazarda tutadilar. Bundan esa, ishlab 
chiqarishning berilgan texnik qurollanishi darajasida, belgilangan ishlab 
chiqarish hajmiga resurslarning turli kombinasiyalarini qo‗llab erishish 
mumkin degan xulosa chiqadi;
- 
uchinchidan
, 
neokeynschilar 
bozor 
mexanizmining
muvozanatni avtomatik tiklash qobiliyatini yetarlicha baholamadilar. 
Neokeynschilardan farqli ravishda, neoklassiklar faqatgina raqobatga 
asoslangan bozor tizimigina iqtisodiy o‗sishning balanslashganligini 
ta‘minlashi mumkin deb hisobladilar. Ular iqtisodiy o‗sishning
balanslashganligini ta‘minlash raqobat mexanizmidan tashqari barqaror
pul tizimiga ham bog‗liq, raqobat mexanizmi va barqaror pul tizimi 
bozor muvozanatini avtomatik tiklaydi deb hisoblashdilar. Shu sababli 
ular, davlatning iqtisodiyotga aralashuviga barqarorlikni buzuvchi omil 
sifatida qarab, inflyatsion davlat xarajatlariga qarshi chiqdilar.
Neoklassik modellar barcha iqtisodiy jarayonlarning aniq holatini 
qamrash xususiyatiga egadir.
Birinchi 
neoklassik 
model 
R. 
Solou 
tomonidan 
1956 
yilda‖Iqtisodiy o‗sish nazariyasiga hissa‖ asarida tasvirlab berildi va 
so‗ngra 1957 yilda ―Texnik taraqqiyot va agregativ ishlab chiqarish 
funksiyasi‖ nomli asarida rivojlantirildi.
R.Solou modeli mutanosib iqtisodiy o‗sishning zarur sharti yalpi 
talab va yalpi taklifning tengligi hisoblanadi.

---

141 
Modelda yalpi taklif Kobb-Duglasning ishlab chiqarish funksiya 
bilan ifodalangan. Bu funksiya bir tomondan ishlab chiqarish hajmi va 
ikkinchi tomondan foydalanilayotgan omillar hamda ularning o‗zaro
kombinatsiyalari o‗rtasidagi funksional bog‗liqlikni aks ettiradi, ya‘ni: 
Y= f( L,K,N
), modelda yuqori texnik rivojlanish bosqichida 
yerning kichik ahamiyatga egaligi tufayli ishlab chiqarish faqat mehnat 
resurslari va kapitalga bog‗liq deb olingan.