N. M. Kayumova

yangilikni his qila olish tamoyili -
o'z ustida tinimsiz 
ishlash asosida ta'lim sohasidagi o'zgarish va yangiliklardan 
xabardor bo'lish, zamonaviy axborot-kommunikatsiya va ilg'or
501

---

pedagogika texnologiyalarni o'zlashtirish va ish faoliyatida 
qo'llay olish.
Maktabgacha ta'limni tashkil etish va unga rahbarlik qilish 
sohasining metodologik asosini O'zbekiston Respublikasining 
Konstitutsiyasi, 
«Ta'lim 
to‘g‘risida»gi 
qonun, 
Kadrlar 
tayyorlash milliy dasturi, «Maktabgacha ta'lim to'g'risida»gi 
konsepsiya va nizomda ko'rsatib berilgan maqsad va vazifalar 
tashkil etadi. Shu bilan birga, maktabgacha ta'lim muassasasi 
mustaqil ravishda o'z faoliyatiga taalluqli masalalar yuzasidan, 
qonunchilikka va pedagogik tamoyillarga zid bo'lmagan har 
qanday qarorlar qabul qilishga haqlidir.
Tamoyil 
- biror bir sohada, jumladan, ta'lim sohasida ilmiy- 
amaliy jihatdan asoslangan xulosalar, erishilgan natijalar.
Boshqarish usuli 
- boshqaruv subyektining (bizning 
holatimizda bu - maktabgacha ta'lim boshqaruvi idoralari, 
muassasa rahbariyati va h.k.) muayyan maqsadlarga erishishni 
nazarda tutgan holda boshqaruv obyektiga (bizning holati­
mizda bu - maktabgacha ta'lim muassasasi, tarbiyalanuvchilar 
va h.k.) ta'sir etish usul hamda vositalarining majmuyi.
Boshqarishning psixologik uslublari 
- bu shaxsning 
mustahkam psixologik xislatlari - diqqat, idrok, tafakkur, 
sezgi, ong orqali boshqarish uslublari majmuyi.
Bu tushunchalar o'zaro bir-birlari bilan uzviy bog'liq 
bo'lib, bularning barchasi kishilar o'rtasidagi munosabatlarda 
kuzatiladi.
Bugungi kunda jamiyat hayotining barcha sohalarida, 
shu jumladan, boshqarish jarayonida zamonaviy axborot- 
kommunikatsiya va innovatsiya texnologiyalari tatbiq etilib, 
ularga tayangan yondashuvlar qaror topmoqda.
Boshqarish usulining eng muhim belgilaridan biri uning 
ilmiy yondashuvga tayanishida namoyon bo'ladi. Zero, bugun 
boshqaruv jarayonini ilmiy asosda tashkil etmasdan uning 
izchilligi va samaradorligini tasavvur etib bo'lmaydi.
Albatta, rahbar shaxs muayyan sohani, korxona yoki
502

---

tashkilotni samarali boshqarishi uchun, avvalo, yetarli malaka 
va bilim, rahbarlik salohiyati, ko'plab ma'naviy-axloqiy xislat 
va fazilatlar sohibi bo'lishi darker. Ta'lim sohasi, jumladan, 
maktabgacha ta'lim muassasalarini boshqarish ham bundan 
istisno emas.
Ushbu muassasalardagi boshqaruv faoliyatida nazariy bilim 
va amaliy tajriba va ko'nikmalarni o'zaro uyg'un holda qo'llash 
ta'lim-tarbiya bilan bog'liq masalalarni talab darajasida hal 
etish, bu jarayonda foydalaniladigan usul va uslublarni uzluksiz 
takomillashtirib borish, umuman olganda, maktabgacha ta'lim- 
tarbiya tizimini yanada rivojlantirishga xizmat qiladi.
Shu ma’noda, kadrlar tanlash, tayyorlash, malakasini 
oshirish barobarida ularning rahbarlik salohiyati va 
ma'naviyatini yuksaltirish g'oyat muhim ahamiyat kasb etadi.