N. M. Kayumova


Aqlni ikki xil kategoriyaga bo'ladi



Yüklə 18,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə55/287
tarix14.09.2023
ölçüsü18,65 Mb.
#143449
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   287
portal.guldu.uz-Maktabgacha pedagogika

Aqlni ikki xil kategoriyaga bo'ladi:
1. Nazariy aql - borliqdagi umumiy narsalarni idrok etish- 
dir.
2. Amaliy aql - buyumlarni tanlashda turtki sifatida 
ko'rinadigan qobiliyatlardan.
O'z davrining yirik ma’rifatchilaridan hisoblangan Abdulla 
Avloniy ham yoshlarni ilmli bo'lishga chaqiradi. U aql va ilmni
155


ulug'laydi hamda «Aql insonning piri komili, murshidi yagona- 
sidir. Ruh ishlovchi, aql boshlovchidir» deb yozadi.
Muallif o'z fikrini aniqroq va ravshanroq anglashi uchun 
shunday deb aytadi. «Hayvonlar o'zlariga bo'laklar tarafidan 
qiladurg'on zulm va jabrlarni shox, tish, tirnoqlari ila qayta- 
rurlar. Lekin inson aql idroki soyasida o'ziga keladurg'on zarar 
va zulmlardan saqlanur. Yer yuzidagi hayvonlarni asir qilib, 
bo'ynidan bog'lab iplari uchini qo'llariga bergan insonlarning 
aqlidir».
Maktabgacha ta'lim yoshdagi bolalarga ta'lim berish g'oyasi 
birinchi bo'lib chet el pedagogikasida chex pedagogi Yan Amos 
Komenskiy (1592-1670} tomonidan yaratilgan. U ona rah­
barligida 6 yoshgacha bo'lgan bolalarga ta'lim-tarbiya ber­
ish mumkinligini ko'rsatib berdi. Shu davrda bolani yoshi- 
ni e'tiborga olgan holda kishi o'rganishi lozim bo'lgan hamma 
narsaga o'rganish lozim deydi. Demak, maktabgacha yoshdagi 
bolalarga, ya'ni biz ta'lim-tarbiya beradigan bolalarga har to­
monlama bilim, ko'nikma va malakalarni singdirishimiz mum­
kin. U 19 bo'limdan iborat maktabgacha ta'lim dasturini tuz- 
di. Y.A.Komenskiy «Onalar maktabi» kitobida kichik bolalarni 
ta'lim-tarbiyasiga, o'qish metodikasiga katta e'tibor bergan.
Children develop ideas and concepts at very young ages th at
help them m ake sense of their w orlds. Learning is not the tran sfer
of new inform ation into an em pty recep tacle; it is the building of

Yüklə 18,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   287




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin