Tili, adabiyoti va folklori instituti, alisher navoiy nomidagi davlat adabiyot muzeyi, urganch davlat universiteti

Orzuyi vasli jonon jona ofatdir ko’ngul,
 
Yo taalluq jondin uz, yo vasli jonondin tama’
 
Uvaysiyning 
bu 
muxammasidagi 
birinchi 
satrda 
Ishqning 
avvali 
malomatdaligi, ya’ni oshiqlikning ilk bosqichidagi ko’ngulning malomati 
ifodalansa, oxirini ikkinchi satrda ko’nguldagi malomat tuyg’usidan holi bo’lgan, 
96
Фузулий. Девон. -Тошкент. 1959, 52-бет 
97
Увайсий. Девон. -Тошкент. 1959, 115- бет 

---

902 
hijron azoblarini zavq deb qabul qilgan holini tasvirlaydi. Ko’ngilning yonishi 
shubhasiz, jonon, yor ko’yida, uning hayolidan ko’ngilning zalolatda qolishi, yor 
vasli 
orzusidagi 
oshiq 
uchun 
jon 
- 
bu 
bir 
to’siq, 
ya’ni ofatligi 
Fuzuliy tomonidan tilga olinib, «Yori ista, jondin kech», degan 
fikrni 
boshqa 
bir 
shaklda 
ifodalaydi. 
Senga 
taalluqli 
bo’lgan 
jondan kechmasang, yor vaslini tama’ qilma, deydi shoir. 
Ko’ngil obrazi Fuzuliy va Uvaysiy ijodida juda keng ma’noda 
qo’llanilgani, an’anaviy timsolning noan’anaviy shakllarini yuzaga keltirishlari 
mumtoz adabiyotimizni boyitishga etarli asosdir. 
MUHAMMAD ALIXON IJODIDA MUHAMMAD FUZULIY 
AN’ANALARI 
 
Nuriddin RAHMONOV 
O‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va 
sport universiteti Farg‘ona filiali
o‘zbek tili fani o‘qituvchisi 
(O‘zbekiston) 
 
Annotatsiya:
Ushbu maqolamizda
 
Xon taxallusi bilan ijod qilgan Qo‘qon 
hukmdori Muhammad Alixonning Ozarbayjon shoiri Muhammad Fuzuliy 
an’analarini davom ettirganligi, adabiy ta’sir masalalari, Xonning muzeylarda 
saqlanayotgan qo‘lyozmalari haqida ma’lumot berilgan. Shuningdek Xon ijodidan 
namunalar badiiy taxlil qilingan.