Ozbekiston respublikasi oliy va orta maxsus ta`lim vazirligi

Boshqa firmalar dasturlari bilan nima qilish kerak? 
Bu firmalarga yoki XYZ kompaniyasidan grafikaviy nimdasturlarning standart kutubxonasini 
sotib olishga va o„zlarining loyihalarida faqat ulardan foydalanishga, yoki bu ish ularga ma‟sul 
bo„lmasa, o„zlarining kutubxonasini ishlab chiqishga va videokartalarni ishlab chiqaruvchilarni 

---

63 
ularning kutubxonalari yaxshiroq ekanligiga va ular videotezlatkichlarini ushbu kutubxonalarga 
optimallashtirishlari durustligiga ishontirishlari lozim. 
Uzoq davom etgan «kutubxona kurashi» natijasida bugungi kunda uch asosiy kutubxonalar: 
Glide, OpenGL va DirectSD ajralib chiqdi. Glide kutubxonasini boshqalardan oldinroq 3D-
tezlatgichlari bozoriga o„zining Voodoo Graphics kartalari bilan 3Dfx kompaniyasi ishlab chiqdi. 
Bugun biz peshtaxtalarda 3Dfx belgisi qo„yilgan o„yinlarni ko„plab topamiz. Qolgan firmalarning 
videotezlatkichlari ularni ko„pda qo„llab-quvvatlamadi va taxmin qilish mumkinki, yoki u 
xaridorgirsiz bo„lib qoladi, yoki yangi narsaga o„zgaradi. 
OpenGL kutubxonasi 
IBM PC 
platformasida emas, balki maxsus baquvvat grafikaviy stantsiya 
platformasida yaratildi. Foydalanuvchilarga u Quake o„yinining muvaffaqiyati tufayli keldi; bu 
o„yinda dasturchilar ushbu kutubxonaning soddalashtirilgan variantidan foydalanishdi. Quake o„yini 
shunchalik mashhur bo„ldiki, bu o„yin tarqalgan paytda ko„p ishlab chiqaruvchilar o„zlarining 
videokartalarini ushbu o„yin bilan ishlashga optimallashtirishni va ya‟ni ushbu kutubxonani qo„llab-
quvvatlashni omadli marketing tadbiri deb bilishdi. O„z navbatida yangi dasturlarni ishlab 
chiquvchilar OpenGL kutubxonasidagi protseduralardan foydalanishni ham omadli marketing tadbiri 
deb hisoblashdi, chunki foydalanuvchilarda bu kutubxonaga tayangan juda ko„p videotezlatkichlar 
mavjud edi. Glide kutubxonasi o„zining yaratuvchisi – 3Dfx kompaniyasi tomonidan uzoq vaqt va 
muttasil oldinga surib borildi, OpenGL kutubxonasiga esa muvaffaqiyat juda tez keldi.
Hozirgi paytda DirectSD kutubxonasiga tayanish maqsadga muvofiqdir. Bu kutubxona 
DirectX kutubxonalari yirik paketi tarkibiga kiradi. U Windows operatsion tizimi ustiga multimediali 
ustqurilma sifatida Microsoft kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilmoqda va bepul tarqatilmoqda.