Satılmaq üçün satın alınan
əmtəələrə topdan, yaxud da pərakəndə
satış üçün nəzərdə tutulan əmtəələr daxildir. Bu məhsullar yenidən emal
olunmur, olsa-olsa daha cəlbedici olsunlar deyə onlarm üzərində
müəyyən əməliyyatlar aparılır.
Maddi ehtiyatlar
ölkə üçün xüsusi əhəmiyyətə malik olan strateji
məhsullardan taxıl və başqa əmtəələrdən ibarət ola bilər.
Qiymətlilər
dedikdə, bir qayda olaraq köhnəlməyə məruz qalmayan,
uzun müddət istifadə olunan, istehsal prosesində bir daha iştirak etməyən,
sərvəti qorumaq məqsədilə saxlanılan (yığılan), qiymətlərin ümumi
səviyyəsi ilə müqayisədə dəyəri demək olar ki, ya dəyişməyən, yaxud da
çox az dəyişən şeylər nəzərdə tutulur. Bunlara qiymətli metallar və
qiymətli daşlar, onlardan düzəldilən zinət şeyləri (əşyaları), incəsənət
əsərləri və s. aiddir.
Uzun müddət istifadə üçün nəzərdə
tutulan əmtəələr əhalinin həyat
səviyyəsini ifadə edən ən mühüm göstəricilərdən biridir. Əhalinin şəxsi
316
əmlakının kəmiyyəti onun gəlirlərinin səviyyəsi və dinamikası, xərclə
rinin strukturu, ailənin tərkibi, yaşayış yeri və digər amillərlə müəyyən
edilir. Əhalinin ev əmlakının tərkibinə vətəndaşların mülkiyyətində olan
əsas fondlar və mövcud (toplanmış) digər şəxsi əmlak daxildir.
Şəxsi istehlak mallarının
əhalinin əmlakına aid edilməsinin meyarı
kimi onlarm xidmətetmə müddəti götürülür. Xidmətetmə müddəti bir il
dən az olan şeylər əhalinin ev əmlakının tərkibinə daxil edilmir. Əhalinin
əmlakı təyinatına görə təsnifləşdirilir və tərkibi aşağıdakılardan ibarətdir:
parça, paltar, ayaqqabı, mebel, təsərrüfat (mədəni-məişət) cihazları, təsər
rüfat inventarları, alətlər, kitab və fərdi kompüterlər, nəqliyyat vasitələri
və i. a.
İstehsalın məhsulu olan qeyri-maddi
aktivlər insanların əməyi ilə
yaradılmış və kütləvi xarakter daşımayan informasiyalarla ifadə olunan
obyektlərdən ibarətdir. Bu obyektlərin dəyəri onlarda öz əksini tapmış
informasiyalarla müəyyən edilir. Məhz buna görə onlar istehsalın məh
sulu olan qeyri-maddi aktivlərə aid edilir. Bunlara faydalı qazıntı yataq
larının kəşfiyyatı, proqram təminatı, əyləncə janrı, ədəbiyyat və incəsənət
əsərlərinin (filmlər, səsyazmalar, əlyazmalar və i. a.) orijinalları və başqa
qeyri-maddi aktivlər daxildir.
Dostları ilə paylaş: |
