Fanidan Amaliy mashg’ulotlar

 
Nazorat savollari. 
1.
Igir o‘simligining kimyoviy tarkibi nimalardan iborat? 
2.
Tibbiyotda igir qanday maqsadlarda qo‘llaniladi? 
3.
Uchbargning kimyoviy tarkibi va ishlatilishini ayting?
4.
Sariq nilufar va oq nilufar qanday ko‗paytiriladi? 
5. Tibbiyotda qanday qoilaniladi? 
6. Suv havzalari qanday tayyorlanadi? 
7. Nilufar o‗simligining tarkibida nimalar bor? 
8. Nilufar o‗simligining xomashyolari qanday yig‗iladi? 
 
21-amaliy mashg’ulot 
Mavzu:
Issiqxonalarda dorivor (aloe, papaya, zaytun, limon) o ‘simliklari 
yetishtirish usullarini o’rganish 
Mashg‘ulotning maqsadi:
yuqorida keltirilgan o‗simliklaming introduksiyasi 
bilan tanishish va o‗stirish texnologiyalarini o‗rganish. 
Zarur narsalar:
 
yuqorida keltirilgan o‗simliklarga doir plakatlar, gerbariylarr, 
xomashyo namunalari.
Nazariy tushuncha 

---

~ 91 ~ 
Aloe
 
(Aloe vera)
– lolaguldoshlar 
(Liliaceae)
oilasiga mansub o‗simlik. 
Daraxtsimon aloe vatanida bo‗yi 4 m ga yetadigan, sershira doim yashil daraxtsimon 
o‗simlik. Ildizi silindrsimon, kulrang-qizg‗ish, sershox. Poyasi tik o‗suvchi bo‗lib, 
pastki qismi shoxlangan. Poyasining asosiy qismidan chiqqan juda ko‗p 
yon kurtaklar o‗simlikning vegetativ ko‗payishida kata ahamiyatga ega.
Bargi oddiy, yumshoq qalin, sershira, yashil qilichsimon, yuqori tomoni bog‗liq 
pastki tomoni do‗ng, qirrasi tikanli, uzunligi 20-65 sm, qini bilan poyada ketma-ket 
joylashgan.
Gullari to'pbarg, o‗rtasidan chiqqan uzun silindrsimon gul o‗qiga joylashib, 
shingil to‗pgulni hosil qiladi. Mevasi o‗tmas uch qirrali, silindrsimon ko‗sakcha. 
Aloening har xil turlari Janubiy va Sharqiy Afrikaning yarim cho‗l viloyatlarida 
uchraydi, kserofit o‗simlik. 
Kimyoviy tarkibi.
 
Barg tarkibida sof va birikkan holda antratsen unumlari - aloin 
mavjud. Aloy bargi va yon novdalardan quyidagi preparatlar olinadi: 
1. Sabur aloe turlari bargining quritilgan shirasi.
2. Quritilgan shira. 
3. Biogen stimulyatorlarga boy preparatlar. 
Ishlatilishi.
 
Saburning katta dozasi surgi dori sifatida, kam dozasi esa ovqat 
hazm qilish jarayonini yaxshilash va ishtaha ochish uchun ishlatiladi. Barra holda 
bakteritsid xususiyatga ega bo‗lib, kuygan joyni, yuqumli va boshqa yaralami hamda 
gastrit va kolit kasalliklarini davolashda ishlatiladi.