9
Tabiiy gaz uglevodorodlarining C
n
H
2n+2
va uglevodorod bo'lmagan gazlar,
azot - N
2
, is gazi - CO
2
, nordon gaz - H
2
S, argon - Ar, geliy - Ne ning fizik
aralashmasidir. Tabiiy gaz tarkibida metan - CH
4
miqdori 85% va undan yuqori
bo'ladi, uglevodorodlar molekulasida uglerod atomlari soni
n
17-40 gacha yetishi
mumkin. Metan (CH
4
), etan (C
2
H
6
) va etilen (C
2
H
4
) normal sharoitda (P=0,1 MPa
va T=273 K ) real gaz hisoblanadi. Propan (C
3
H
8
), propilen (C
3
H
6
), izobutan (i-
C
4
H
10
), normal butan (n-C
4
H
10
), butilen (C
4
H
8
) lar atmosfera sharoitida bug‘ (gaz)
holatida, yuqori bosimlarda esa suyuq holatda bo'ladi. Ular suyuq uglevodorod gazlar
tarkibiga kiradi. Izopentan (i-C
5
H
12
) dan boshlab uglevodorodlar atmosfera sharoitida
suyuq holatda bo'ladi. Ular benzin fraksiyalari tarkibiga kiradi. 18 va undan ortiq
uglerod atom mavjud uglevodorodlar (C
18
H
38
) atmosfera sharoitida qattiq holatda
bo'ladi. Tabiiy gazlar tarkibida 0,05 % dan yuqori miqdorda geliy bo‘lsa, u ham
ajratib olinishi shart. Chunki geliy xalq xo‘jaligining juda ko‘p tarmoqlari uchun
asosiy xom - ashyo sifatida ishlatiladi.
Quyidagi jadvalda quruq gaz, suyultirilgan gaz va gaz benzini tarkibi
berilgan.
Quruq gaz, suyultirilgan gaz va gaz benzini tarkibi . 1.1–jadval.
Dostları ilə paylaş: