pastga tushgan qorin b o ‘sh lig‘i organlari k o ‘tariladi. Nafas chiqarishda ashula aytish va nutq funksiyalari bajariladi. Odatiy nafas olishda diafragma tashqi qobirg‘alararo va to g ‘aylararo muskullar qisqaradi. Kuchli nafas olishda diafragma, uch juft zinali muskullar, qobirg‘alami k o ‘taruvchi to ‘sh-yelka kamarini va Orqaga tortilgaan yelkalam i qimirlatmay turuvchi muskullar, tashqi qobirg‘a- lararo, oldingi va keyingi tishli muskullar, kuraklami k o ‘tamvchi, yelkaning keng muskuli, trapesiyasimon muskullar, katta va kichik k o ‘krak muskullari qisqaradi. Kuchli nafas chiqarganda esa ichki qobirg‘alararo tashqi va qisman b el-o ‘qli muskullarni o ‘rtangi qism i, pastki keyingi tishli muskul, qorinni qiyshiq va to ‘g ‘ri muskullari qisqaradi. N afas olishda nafas muskullarining qisqarishi k o ‘krak qafasini oldinga-orqaga (sagittalli) va eniga (frontalli) 141
y o ‘nalishlarda, qobirg‘alami k o‘tarilishi va ulami ayrilishi hisobiga o ‘lchamining ortishi diafragmaning qisqarishi hisobiga bajariladi. Nafas muskullarining qisqarishi to ‘sh va qobirg‘alami k o‘taruvchi yukni bartaraf etadi, qobirg‘alarni, to g ‘aylarini elastik buralishini yuzaga keltiradi, qorin ichidagi organlami pastga tushiradi va qorin devorlarini elastik holda ch o‘zadi. Bundan tashqari nafas olishda o ‘pkalar ham elastik holda ch o‘ziladi. Odatiy nafas chiqarilganida to‘sh va qobirg'alar nafas muskullarining b o ‘shashishi natijasida va o ‘z o g ‘irligi tufayli pastga tushadi, ularning buralishi to‘xtaganidan keyin qobirg‘alarni togkaylari to ‘g ‘rilanadi va qobirg‘alami pastga tushiradi, qorin b o ‘sh lig‘idagi bosim esa b o‘shashgan
