Sportda doping nazorati



Yüklə 2,37 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/54
tarix25.09.2023
ölçüsü2,37 Mb.
#148246
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   54
3.4 Sportda doping nazorati O\'UM N.Tursunov

: bugungi g‘alaba 
uchun o‘z sog‘lig‘ini vayron qiluvchi vositalardan foydalanmaslik lozim. 
 
Doping vositalar guruhlari 
Qo‘zg‘atuvchi vositalar (stimulyatorlar) 
Qo‘zg‘atuvchi vositalar, yaʼni stimulyatorlar, markaziy va periferik asab 
tizimiga taʼsir ko‘rsatadilar. Masalan, ular qatoriga quyidagi vositalarni kiritish 
mumkin: amfetamin, efedrin, psevdoefedrin, kokain, kofein va strixnin, fenotropil, 
mezokarb (sidnokarb). Bu birikmalarning ko‘pi shamollashga qarshi dori vositalari 
tarkibidan o‘rin olgan. Shu sababli eng oddiy dori-darmonni isteʼmol qilishdan 
avval sportchi uning tarkibida taqiqlangan ingrediyentlari yo‘qligini tekshirishi 
zarur. Meʼyoriy jismoniy yuklamalar berilgan chog‘da xatto kichik dozalarda 
qabul qilingan stimulyatorlar insonda qon bosimini ko‘tarilishiga, yurak faoliyatini 
tezlashishiga; termoregulyatsiyaning buzilishiga (keyinchalik kollaps va olim 
xolatiga olib kelishi darajasigacha); tobelik va ruhiy buzilishilar paydo bo‘lishiga 
olib kelishi mumkin. 
Eng ko‘p isteʼmol qilinadigan stimulyator – bu kofein. Xozirgi vaqtda u 
sportchilar tomonidan isteʼmol qilinishiga taqiq yo‘q, chunki kofein kofe va 
choyning tarkibiga kiradi. Stimulyatorlar faqat musobaqa davrida taqiqlangan 
bo‘lib, musobaqadan tashqari davrda ularni sportchining organizmida aniqlanishi 
antidoping qoidabuzarligi deb hisoblanmaydi.
Og‘riqsizlantiruvchi vositalar (anestetiklar)
Narkotik og‘riqsizlantiruvchi vositalar og‘riqning turi va kelib chiqishidan 
qatʼiy nazar og‘riqqa taʼsirchanlikni sezilarli darajada pasaytiradi. Sportchilar 
ularni odatda lat yeyish va boshqa turli jarohatlardan keyingi tiklanish jarayonini 
qisqartirish maqsadida isteʼmol qilishadi. Bu guruhdagi vositalardan faqat 
musobaqa davrida foydalanish taqiqlangan. Nosteroid analgetiklar Butunjahon 
antidoping agentligining Taqiqlangan ro‘yxatiga kiritilmagan. 

Yüklə 2,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   54




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin