49
ortiq kuchlanishni rivojlantirish zaruriyati doping moddalarini isteʼmol
qilishga
turtki bo‘lmoqda. Muamoning biologik aspekti shundan iboratki,
yuqori natijaga
quvvatni minimal xajmda sarflash orqali erishishga xarakat qilishdir. Masalan,
gormonal preparatlarni qo‘llash orqali ko‘zlangan natijaga sportchi va murabbiy
ortiqcha qiynalmasdan tezroq va osonroq kechadi.
Bironta takomillashtirilgan
o‘quv-mashg‘ulot jarayoni dopingchalik yuqori sport natijalariga erishilishini
taʼminlolmaydi.
7-rasm. Doping iste’molining salbiy oqibatlari
Mazkur muammoning bir nechta aspektlari mavjud:
1. Sport-texnik aspekt:
natijaga sportchining emas, farmatsiyaning “kuchi”
evaziga erishiladi.
2. Axloqiy-etik aspekt: sport ruhining buzilishi – chunki sportdagi natijaga
faqat o‘quv mashg‘ulotlar orqali erishish lozim.
3. Ijtimoiy aspekt – doimiy tarzda farmakologik preparatlarni isteʼmol
qilish
ularga giyoxvand moddalarga singari tobelikni shakllantiradi.
4. Tibbiy-biologik aspekt:
- O‘z imkoniyatlariga to‘g‘ri baho berish tizimi buziladi;
- Charchoqlik hissi pasayadi;
- Kimyoviy birikmalarni surunkali qabulining umumtonus oshiruvchi taʼsiri
vujudga keladi.
5. Xuquqiy aspekt: qonunchilikni buzilishi.
50
Preparatlarni surunkali qabul qilishning salbiy oqibatlari –
bu birinchi
navbatda toksik (zaxarlovchi) va gormonal buzilishlarga olib kelishidir. Markaziy
asab tizimini qo‘zg‘atuvchi vositalarini isteʼmol qilish oqibati – ruxiy buzilishlar,
nevrozlar, shaxsiyatni o‘zgarishi. Simpatik aminlarni
qabul qilish yurak va miya
tomirlarini o‘zgarishi va gipertoniyaga olib kelishi mumkin.
Asosiy salbiy oqibatini quyidagicha izohlash mumkin
Dostları ilə paylaş: