B
1
, B
2
va boshqa vitaminlarni aniqlashda flurometrik
usullardan foydalaniladi.
C
vitamini
aniqlash uchun titrlash usullaridan ham
foydalaniladi, buning uchun
2,6-diklorofenolindofenol
reaktividan foydalaniladi.
Biologik usullar organizm uchun minimal miqdorda kerak bo‗ladigan vitamin
miqdorini aniqlashga asoslangan bo‗lib, u faqat yetishmaydigan muayyan
vitaminni ovqat tarkibiga sun‘iy ravishda qo‗shilganda, hayvonni vitamin
etishmasligini oldini oladi yoki uni rivoj topgan kasallikdan davolaydi. Bunda
vitaminning miqdorini shartli birlik (―kaptar‖, ―kalamush‖ birligi) sifatida qabul
qilinadi. Bundan tashqari, vitaminlarning miqdori, odatda milligram, mikrogram,
xalqaro birliklarda XB lar tarzida ham ifodalanadi.
10.2. Vitaminlarning tasnifi va nomenklaturasi
1956-yilda Xalqaro kimyoviy nomenklatura qabul qilindi, unga ko‗ra
vitaminlar quyidagicha guruhlarga bo‗linadi:
1.
Yog‗da eriydigan vitaminlar
. Bularga: A, D, E va K vitaminlari kiradi.
2.
Suvda eriydigan vitaminlar.
Bu vitaminlarga: B
1
, B
2
, B
6
, B
12
, PP, B
s
B
3
,
H, C va P lar kiradi.
3.
Vitaminga o‗xshash birikmalar.
Bunga quyidagilar kiradi: xolin, orot,
lipoy, pangam, para-aminobenzoy kislotalar, ubixinon (KoQ), inozit, karnitin,
linol, linolen va araxidon kislotalar.
Vitaminlar, odatda, lotin alifbosidagi boshlang‗ich harflar bilan belgilanadi.
Ba‘zi vitaminlar, harf belgilari bilan birga, kimyoviy nomga ega. Masalan, S
vitamini askorbin kislotasi, B
1
vitamini ‒ tiamin, A vitamini ‒ retinol, B
6
vitamini
‒ piridoksin, B
12
vitamini ‒ sianokobalamin va boshqalar deyiladi. Shuningdek,
ularni ta‘sir etish mexanizmiga bog‗liq holda nomlanadi. Masalan, C vitamini ‒
197
antisinga, B
1
vitamini antinevretik, A vitamini antikseroftalmik, B
6
vitamini
antidermatik, B
12
vitamini antianemik vitaminlar deb yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: |
