Jahon tarixi

Eron — Buyuk Britaniya urushi. 
Buyuk Britaniya Eronning 
kuchsizlanib qolganligidan foydalanishga qaror qildi. 0 ‘rta
138

---

Osiyodagi bosqinchilik maqsadlarida Hirot shahrining katta 
ahamiyatga ega ekanligini unutmagan Buyuk Britaniya 1853- 
yilda Eronni rasman Elirotga da’vosidan voz kechishga majbur 
etdi. Biroq 1856-yilda Eron Elirot shahrini bosib oldi. Bunga 
javoban Buyuk Britaniya Eronga urash e’lon qildi. Bu urashda 
Eron magdubiyatga uchradi.
1857-yilda Buyuk Britaniya va Eron o‘rtasida Parij Tinchlik 
shartnomasi imzolandi. Shartnomaga ko‘ra, Eron Elirot va 
Afg‘onistonning boshqa hududlariga bo‘lgan da’vosidan butun- 
lay voz kechdi.
Eron — Afg‘oniston o‘rtasida nizo kelib chiqqudek bo‘lsa, 
bu nizo Buyuk Britaniya vositachiligida hal etiladigan bo‘ldi. 
Parij Tinchlik shartnomasi Buyuk Britaniyaning Erondagi 
ta ’siri sezilarli darajada o‘sishiga xizmat qildi.
0 ‘zingizni sinang:
1841-yilgi Buyuk Britaniya ... .
1857-yildagi shartnomaga ko'ra ... .
Bobiylik ta ’limoti asosida ... .
40
Bob (arabcha)
— 
eshik, darvoza.
Sadri a ’zam
— 
bosh vazir.
Amin ad-davla
— 
moliya va ichki ishlar vaziri.
Hakimboshi
— 
saroy bosh tabibi.
Savol va topshiriqlar 1
 2
 3
 4
 5
 6
1. Eronning davlat tuzumi haqida nimalami bilib oldingiz?
2. Qanday omillar Eronning xalqaro ahvoli yomonlashuviga sabab
bo ‘Idi?
3. Qanday omillar bobiylar qo ‘zgblonini yuzaga keliirdi?
4. Bobiy ta ’limoti haqida nimalami bilib oldingiz?
5. Bugungi кип nuqtayi nazaridan bobiylik ta ’limotidagi ijobiy va
salbiy jihatlami aniqlang hamda ulatga baho berishga harakat qiling.
6. Eron qay tariqa Buyuk Britaniya ta ’sir doirasiga tushib qoldi?