Tədqiqat işinin məqsədi: Böyrək patologiyasi olan hamilələrə aid cift
nümunələrinin histopatoloji xüsusiyyətlərin öyrənilməsi olmuşdur.
Tədqiqat işinin material və metodları: Tədqiqata cəlb edilən ciftlər
ümumilikdə 2 qrupa bölünmüşdür: I qrup (nəzarət qrupu) – hamiləlik dövründə
hər hansı bir somatik xəstəliyi olmayan, ağırlaşma müşahidə edilməyən, normal
hestasiya müddətini tamamlamış, normal fiziloji (vaginal) doğuş keçirmiş, doğuş
zamanı ağırlaşma baş verməyən, diridoğulma ilə nəticələnən, tək döllü
hamiləliklərdən əldə edilən, cəmi 20 cift nümunəsi daxil edilmişdir; II qrup (əsas
qrup) – hamiləlik dövründə hər hansı bir böyrək patologiyası aşkarlanan, buna
uyğun xarakterik klinik-laborator əlamətləri olan, müvafiq müalicə tədbirləri ilə
korreksiya edilən, hestasiya müddətini tamamlayan və ya tamamlamayan, fizioloji
(vaginal) və ya cərrahi doğuş keçirmiş, diridoğulma ilə nəticələnən, tək döllü
hamiləliklərdən əldə edilən, ümumilikdə 45 cift nümunəsi daxil edilmişdir.
Histopatoloji müayinə məqsədi ilə hər bir ciftin disk hissəsindən nümunələr
alınmışdır. Alınan nümunələr ilkin olaraq 10 %`li formalin məhlulunda fiksə
edilmişdir. Sonrakı mərhələlərdə bu nümunələrin susuzlaşdırılması məqsədi ilə
müxtəlif qatılıqlı spirtlərdən istifadə olunmuşdur. Növbəti mərhələdə tikələr ksilolda
şəffaflaşdırılmış və parafinləşdirilərək blok halına gətirilmişdir. Bloklardan manual
mikrotom (Leica RM 2125 RTS, Almaniya) vasitəsilə 3-5 mikronluq kəsiklər əldə
edilmişdir. Kəsiklər hematoksilin və eozin boyaları (Merck, Almaniya) ilə
boyanmışdır. Hazırlanan preparatlar işıq mikroskopu (Leica DM 750, Almaniya)
ilə mikroskopik müayinədən keçirilmişdir. Aşkarlanan dəyişikliklər mikroskopa
ə
lavə edilən rəqəmsal kamera (Leica ICC 50, Almaniya) ilə qeydə alınmışdır.
Tədqiqata cəlb edilən nümunələrdə cift xovlarında, onların stromasında,
trofobastlarda və digər strukturlarda baş verən dəyişikliklər nəzərdən keçirilmişdir.
Bu parametrlərin hər biri öz növbəsində intensivliyinə görə 4 dərəcə ilə
qiymətləndirilmişdir. Belə ki, hır hansı bir parametrin ümumiyyətlə müşahidə
olunmaması sıfır (0), zəif dərəcədə təzahür etməsi bir (1), orta dərəcədə təzahürü iki
(2), şiddətli olması üç (3) şəklində ifadə edilmişdir. Əldə edilən göstəricilər üzərində
müxtəlif xarakterli statistik hesablamalar aparılmışdır. Belə ki, müxtəlif
parametrlər üzrə göstəricilərin orta ölçüsü (M), onların orta standart nöqsanı (m)
təyin edilmişdir.
Tədqiqat işinin nəticələri və müzakirəsi. Tədqiqata cəld edilən hamilə
qadınlara aid ciftlərin disk hissəsi histopatoloji müayinəyə cəlb edilmişdir. Bütün
nümunələr eyni parametrlər üzrə qiymətləndirilmişdir. Tədqiqata alınan
nümunələrin hamısında amnion qişası aydın seçilir. Bu qişa bazal membran və
onun üzərində yerləşən təkqatlı epitel hüceyrələrindən ibarətdir. Bazal membranın
altında birləşdirici toxumadan təşkil olunmuş qalın təbəqə müəyyən edilir. Amnion
qişanın epitel qatı isə təkqatlı uniform epitel hüceyrələrindən təşkil olunmuşdur.
Ayrı-ayrı nümunələrdə kubabənzər, yastı, cəmi 6 nümunədə (2 nümunə I qrup
(10%), 4 nümunə isə II qrupdan (8,88%) isə sekretor aktivliyə malik epitel tiplərinə
rast gəlinmişdir. Amnion epitelində çox az sayda mi-tozlar görünmüşdür. Cəmi 3
nümunədə (1 nümunə I qrup (5%), 2 nümunə isə II qrupdan (4,44%) çoxnüvəli
hüceyrələr qeydə alınmışdır. Xüsusən də göbək ciyəsinə yaxın hissələrdən alınan
nümunələrdə (6 nümunə I qrup (30%), 11 nümunə II qrupdan olmaqla cəmi 17
nümunədə (24,44%) amnion epitelində çoxqatlı yastı epitel metaplaziyası müəyyən
edilmişdir. Nümunələrin bir çoxunda (11 nümunə I qrup (55%), 20 nümunə II
qrupdan (44,44%) amnion epitelində lokal hiperplaziya sahələri görülmüşdür. Bu
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
76
zaman amnion epitelinin çoxqatlı, hüceyrələrin oval və girdə formada olması,
nüvələrdə cüzi böyümə qeydə alınmışdır (Şək.1).
Şək.
1. Böyrək patologiyası olan hamilə qadına
aid cift toxumasında amnion qişanı örtən epiteldə
fokal hiperplaziya (boyaq: hematoksilin-eozin;
böyütmə: ×100)
Spontan olaraq (II qrupa aid 2
nümunədə (4,44%)) amnion epitelində
eroziv-xoralı dəyişikliklər - mikroskopik
olaraq epitelin olmaması, onun yerində
isə qan laxtaları və fibrin liflərinin
çöküntüsü; amnion qişanın altında bu zaman periferik qan elementləri, hemolizə
uğramış eritrositlər və hemosiderin toplantıları aşkar edilmiş-dir. Amnion
epitelində degenerativ dəyişikliklər I qrupa aid 5 hadisədə (25%), II qrupa aid 12
hadisədə (26,66%) qeydə alınmışdır. Bu hadisələrdə epitelin sitoplaz-masında
hematoksilin-eozinlə boyanmayan qranullar görünmüşdür. Yenə sadəcə bəzi
nümunələrdə insidental olaraq amnion qişa üzərində papula və düyünlərə rast
gəlinmişdir. Bu strukturlar hüceyrəsiz detrit kütlələri və ya nekrotik hüceyrə
qalıqlarından ibarətdir. Aparılan statistik hesablamalarda I və II qrup arasında
amnion qişasında baş verən dəyişikliklər üzrə hər hansı bir dürüst fərq müəyyən
edilmə-mişdir. Nümunələrin hamısında amnion qişanın bazal membranının
altında sıra ilə kompakt, fibroblastik və süngərəbənzər təbəqələr aydın seçilir. Bu
təbəqələr fibro-blastlardan ibarətdir və hər bir təbəqədə hüceyrələrin sıxlığı fərqlidir.
Nümunələrin əksəriyyətində süngərəbənzər təbəqədə fibroblastlarla yanaşı
makrofaqlara da rast gəlmək mümkündür. Heç bir nümunədə kompakt və
fibroblastik təbəqələrdə dəyişiklik müşahidə edilməmişdir. Süngərəbənzər təbəqədə
isə sadəcə bir neçə nümunədə (II qrupa aid 3 nümunədə (6,66%) ödem
aşkarlanmışdır. Amnion epite-lindən başlayaraq bazal membran, kompakt və
fibroblastik təbəqələr, həmçinin sün-gərəbənzər təbəqə daxil olmaqla bu hissənin
qalınlığı nümunələrdə 0.24-8.3 mm (orta hesabla 0.37 mm) arasında tərəddüd
edirdi. Bu qalınlıq I və II qrupda təqribən eyni göstəriciyə malik idi və iki göstərici
arasında əhəmiyyətli fərq aşkar edilməmişdir. Nümunələrin hamısında xorion qişa
komponentləri aydın şəkildə təyin
edili (Şək.2).
Şək.
2. Böyrək patologiyası olma-
yan hamilə qadına aid cift toxumasında
normal trofoblastik X hüceyrələr (boyaq:
hematoksilin-eozin; böyütmə: ×100)
Bütün nümunələrdə xorio-
nun
xovlu
hissəsi
(chorion
frondosum) və xorionun xovsuz
hissəsi (chorion leave) mövcuddur. Ümumi baxış zamanı xovsuz hissədə kompakt
yerləşmiş bir neçə təbəqə seçilir. Xovlu hissə isə çoxsaylı damarlar və funksional
xovlar görünür. Xovsuz hissəyə baxış zamanı ilk olaraq xorionun səthi təbəqəsi
olan tamamlanmamış hüceyrələr zonası müəyyən edilir. Nümunələrdə bu hissə
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
77
ə
sasən lifli strukturlardan ibarətdir. Bəzi nümunələrdə az miqdarda yetişməmiş,
primitiv quruluºlu, böyük nüvələri olan və lifli strukturlardan fərqlənən hüceyrələr
qeydə alınır. Bu təbəqədən xaricdə nisbətən qalın, retikular təbəqə müəyyən edilir.
Retikular təbəqə çox sayda sıx yerləşmiş fibroblastlardan və makrofaqlardan
ibarətdir. Ayrı-ayrı nümunələrdə makrofaqların miqdarı fərqlidir. Bu təbəqədən
xaricdə yalançı bazal membran görünür və bu hissə kompakt yerləşmiş lifli
strukturlardan ibarətdir. Habelə nümunələrin hamısında bu hissənin sərhəddində
trofoblastik x hüceyrələr (aralıq trofoblastlar) təbəqəsi görünür. Trofoblastik x
hüceyrələrin sitoplazması eozinofilik və danəlidir. Nüvələri nisbətən solğundur.
Hüceyrə membranları və ümumilikdə hüceyrələrin sərhədi çətin ayırd edilir. I
qrupa aid yalnız bir nümunədə trofoblastik x hüceyrələr zonasında kiçik kistoz
boşluqlar qeyd edilir. Kistalar daxildən trofoblastik x hüceyrələri ilə örtülüdür
(Şək.3).
Şək. 3. Böyrək patologiyası olmayan
hamilə qadına aid cift toxumasında
trofoblastik x hüceyrələr zonasında kiçik
kistoz boşluq (boyaq: hematoksilin-eozin;
böyütmə: ×100)
Nümunələrdə xorionun xovlu hissə-
sində xovların təşkil olunduğu qan damarları, onları əhatə edən fibroblastlar,
onun səthini örtən sitotorfoblastlar və sinsitotrofoblastlar aydın şəkildə seçilir (Şək.
4).
Şək. 4.
Böyrək patologiyası olmayan
hamilə qadına aid cift toxumasında normal cift
xovları (boyaq: hematoksilin-eozin; böyütmə:
×100)
Ə
sas (lövbər) xovlar kiçik
xovlardan daha qalın və geniş olmaları
ilə fərqlənirlər. Əsas xovlardan ayrılan
kiçik (ikincili) xovlarların miqdarı ayrı-
ayrı nümunələrdə dəyişkəndir. Kiçik
xovların
özəyində
kövşək
lifli
birləşdirici toxuma və qan damarları
müəyyən edilir. Bəzi nümunələrdə kövşəklifli birləşdirici toxuma lifləri arasında az
sayda saya əzələ lifləri və faqosit qabiliyyətinə malik böyük girdə nüvəli, iri ölçülü
Hofbauer hüceyrələrinə də rast gəlinir. Buradakı qan damarları çox incə divara
malikdir və incə endotel qatı ilə örtülüdür. Nümunələrdə həmin damarların
mənfəzində az sayda dölə aid nüvəli eritrositlər tapmaq mümkündür. Kiçik xovlar
xaricdən təkqatlı, eyni quruluşa malik, hiperxrom nüvəli, sıx yerləşmiş
hüceyrələrdən ibarət sinsitotrofoblast təbəqəsi ilə örtülüdür. Sinsitotrofoblastik
hüceyrələr bəzi nümunələrdə bir yerə toplanıb kiçik düyünlər əmələ gətirir. Eyni
zamanda bu tip düyünlərə xovlararası sahələrdə sərbəst şəkildə də rast gəlinir.
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
78
Həm I, həm də II qrup nümunələrinin böyük əksəriyyətində (13 nümunə I
qrup, 28 nümunə II qrupdan) az sayda kiçik xovda sinsitotrofoblast təbəqəsinin
altında sitotrofoblast (Lanqans) təbəqəsi də müəyyən edilir. Həmin təbəqə aydın
görünən bazal membran üzərində yerləşmiş iri nüvəli, zəif boyanan hüceyrələrdən
ibarətdir. Hüceyrələrin sitoplazmasında çoxsaylı vakuollar və əlavələr qeyd edilir.
Qeyd edilən dəyişiklik yalnız spontan olaraq tək-tək xovlarda görünür və
hadisələrin heç birində generalizə olunmuş formada rast gəlinmir. Kəskin toxuma
zədələnməsinin xarakterik əlamətlərindən biri də hüceyrə ölümünü xarakterizə
edən nekrozdur. Bu parametr zədələyici amilin gücündən, eləcə də təsir
müddətindən asılı olaraq ayrı-ayrı nümunələrdə müxtəlif intensvilikdə ola bilir.
Geniş həcmli nekrotik dəyişikliklər cift nümunələrinin makroskopik müayinəsi
zamanı ağımtıl-qəhvəyi rəngli, dəqiq sərhədlərə malik sahələr şəklində görünür və
asanlıqla təyin edilir. Mikroskopik olaraq isə hematoksilin və eozin ilə boyanmış
kəsiklərdə nekrotik sahələr homogen, açıq çəhrayı rəngli sahələr şəklində
görünürlər. Bəzi nümunələrdə nekroz sahələrinin içində qan dövranı pozğunluğu
ilə əlaqədar yayılmış qansızmalar, hemosiderin toplantıları və makrofaqlar da
müəyyən edilir. Eyni zamanda nekroz sahəsi əksər vaxtlar iltihab hüceyrələri,
xüsusən də neytrofillər ilə infiltrasiya olunur. Tədqiqatımızda cift nümunələrində
müşahidə edilən nekroz intensivliyinə görə aşağıdakı kimi qiymətləndirilmişdir:
ciftdə heç nekroz sahəsi rast gəlinməyən hallar 0 bal; ciftin 15%`dən az hissəsində
nekroz sahəsinin təyin edilməsi, eyni zamanda yalnız mikroskop ilə təyin edilə
bilən fokal nekroz ocaqları 1 bal; ciftin 15-30%`ni əhatə edən nekroz prosesi 2 bal;
ciftin 30%`dən çox hissəsini təşkil edən nekroz prosesi isə 3 bal. Fibroz toxumanın
yaranması və kolagen liflərin proliferasiyası qiymətləndirilən zaman bu
parametrlərin olmadığı nümunələr 0; cift stromasının 10%-ə qədər hissəsinin
kollagen liflərdən ibarət olduğu nümunələr 1; cift stromasının 10-50%-nin
kollagen liflərdən ibarət olduğu nümunələr 2 cift stromasının 50%-dən çox
hissəsinin kollagen liflərdən ibarət olduğu nümunələr isə 3 bal şəklində
hesablanmışdır. Venoz qanın damarlarda toplanması nəticəsində toxumalarda
hipoksiya və buna müvafiq olaraq işemik dəyişikliklər yaranır. Bu səbəbdən
toxumada damarların vəziyyəti mühüm morfoloji əlamət hesab edilir. Doluqanlı
damarlar hematoksilin və eozin ilə boyanmış preparatlarda ciftin stromasında,
mənfəzində narıncı rəngli eritrositlər olan, ətrafında çəhrayı rəngli damar divarı ilə
ə
hatə olunmuş strukturlardır. Arterial damarlardan fərqli olaraq venaların divarı
daha incə olması ilə fərqlənir (Foto 5).
Şək. 5
A - Böyrək patologiyası olmayan hamilə qadına aid cift toxumasında bəzi venoz
damarlarda zəif dərəcli doluqanlılıq (boyaq: hematoksilin-eozin; böyütmə: ×100); B – Böyrək
patologiyalı hamilə qadına aid cift nümunəsində ekatatik genişlənmiş venoz damarlar, damarətrafı
fibroz və fokal nekroz sahəsi (boyaq: hematoksilin-eozin; böyütmə: ×40).
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
79
Venoz doluqanlılıq da digər parametrlər kimi 4 dərəcə ilə qiymətləndirilir:
venoz doluqanlılıq qeydə alınmayan nümunələr 0; bəzi venalarda dolqanlılıq olan
nümunələr 1 (Foto 7A); əksər venalarda doluqanlılıq olan nümunələr 2 (Foto 7 B);
ə
ksər venalarda doluqanlılıq olan, bununla yanaşı damarətrafı qansızmalar və
hemosiderin topantıları qeydə alınan nümunələr isə 3 bal ilə qiymətləndirilmişdir.
ЯДЯБИЙЙАТ - ЛИТЕРАТУРА – REFERENCES:
1.Захарова Е.В. Нефрологические аспекты беременности (диагностика, тактика, прогноз) // Гинекология, 2008; №6, с. 42—
65
2.Милованова А.П., Серова О.Ф. Причины и дифференцированное лечение раннего невынашивания беременности. М:
Студия МДВ, 2011; 216с.
3.Орджоникидзе Н.В., Емельянова А.И. Беременность и роды при заболеваниях мочевыводящих органов. Под ред. Г.Т.
Сухих. М., 2009; 431с.
4.Шрайер Р.В. Руководство по нефрологии. Пер. с англ. Под ред. Н.А. Мухина. М: ГЭОТАР-Медиа, 2009; 547с.
5.Arck P.C., Rücke M., Rose M. et al. Early risk factors for miscarriage: a prospective cohort study in pregnant women // Reprod.
Biomed. Online., 2008, Vol. 17 (1), р.101–113
6.Badawy A.M., Khiary M., Sherif L.S. et al. Low-molecular weight heparin in patients with recurrent early miscarriages of
unknown aetiology // J. Obstet. Gynaecol., 2008, Vol. 3, р.280–284
7.Briner V.A., Berl T., Schrier R.W. Renal function in pregnancy // In Schrier RW (Ed): Renal and Electrolyte Disorders, 4th edition
/ Boston, Mass, Little, Brown, 2010, р. 635–680
8. Cornelis T., Odutayo A., Keunen J., Hladunewich M. The kidney in normal pregnancy and preeclampsia // Semin. Nephrol., 2012,
р 31–35
9.Gyselaers W., Mesens T., Tomsin K., Molenberghs G., Peeters L. Maternal renal interlobar vein impedance index is higher in
early-than in late-onset pre-eclampsia // Ultrasound Obstet Gynecol. , 2010, № 36(1), р.69–75.
10.Moulin B., Hertig A., Rondeau E. Kidney and preeclampsia. Ann Fr Anesth Reanim., 2010, № 29(4), р.83-90
11.Piccoli G.B., Attini R., Vasario E. et al. Pregnancy and chronic kidney disease: a challenge in all CKD stages // Clin. J. Am. Soc.
Nephrol., 2010, Vol. 5, р. 844–855
12.Spaan J.J., Ekhart T., Spaanderman M.E., Peeters L.L. Reduced renal function after preeclampsia does not result from accelerated
age-dependent renal function loss. Acta Obstet Gynecol Scand., 2010, № 89(9), р.1202–5
Р Е З Ю М Е
ГИСТОПАТОЛОГИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ПЛАЦЕНТЫ У БЕРЕМЕННЫХ С
ПОЧЕЧНОЙ ПАТОЛОГИЕЙ
Кадимова Ш. Г.
Кафедра акушерства и гинекологии II Азербайджанского Медицинского
Университета.
Приведенные данные показали, что при гистопатологических исследо-
ваниях в образцах плаценты у беременных с почечной патологией в
сравнении с беременными без почечной патологии выявлены значительные
статистически достоверные разницы в изменениях гистопатологических
параметров.
Так, в образцах плаценты у беременных с почечной патологией
выявлены в значительной степени некротические изменения в плаценте,
развитие фиброзной ткани, массивное отложение межворсинчатого
фибриноида, отек стромы ворсин, гиалиноз и признаки интенсивных
компенсаторных реакций. Эти показатели указывают на поражающее
действие патологии и функциональных нарушений почек на плаценту у
беременных. При анализе изменений, произошедших в плаценте при
почечной патологии в основном выявлены гипоксические изменения и
нарушения кровообращения по хроническому альтеративно- дегенератив-
ному типу.
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
80
S U M M A R Y
HISTOPATHOLOGICAL FEATURES OF PLACENTA IN PREGNANT WOMEN WITH
RENAL DISEASE
Kadimova Sh.G.
Department of Obstetrics and Gynecology II Azerbaijan Medical University
These data showed that when histopathological studies in placental
samples from pregnant women with renal disease in comparison with pregnant
without significant kidney pathology revealed statistically significant differences
in change of histopathological parameters. For example, in samples of the
placenta in pregnant women with renal disease found largely necrotic changes in
the placenta, the development of fibrous tissue, massive deposition of fibrinoid
intervillous, villous stromal edema, hyalinosis and signs of intense compensatory
reactions. These indicators point to the damaging effect of diseases and
functional disorders of the kidneys in the placenta in pregnant women. When
analyzing the changes in the placenta in renal pathology is mainly identified
hypoxic changes and circulatory disturbances by alterative chronic degenerative
type.
Дахил олуб: 3.05.2016.
ЭНДОКРИННАЯ ФУНКЦИЯ ОРГАНИЗМА - ВЛИЯНИЕ НА
ВЫРАЖЕННОСТЬ КЛИМАКТЕРИЧЕСКОГО СИНДРОМА
Фаталиева Г.Р., Сафарова С.С., Таривердиева Р.Р.,
Сафарова С.С.
АМУ, II лечебно-профилактический факультет, кафедра
внутренних болезней III и кафедра акушерства и
гинекологии I.
Ключевые слова: гипотиреоз, климакс, гиперпролактинемия
Менопаузу называют переходным периодом, своего рода ступенью в
жизни женщины, когда на фоне возрастных процессов и эндокринных
перестроек организм переключается на иной режим существования,
устанавливается иной гомеостаз [1].
Выключение репродуктивной функции и выпадение женских гонад из
сложного ансамбля эндокринных желез, долгое время разнопланово
воздействующих на все органы и системы, способно стимулировать развитие
патологических процессов в организме женщины [3, 6].
Применительно
к
климактерическому
периоду
наибольшую
клиническую значимость имеют нарушения функции щитовидной железы
(ЩЖ), на долю которых приходится 40-45% всех случаев эндокринных
заболеваний в этой возрастной группе [2,8].
САЬЛАМЛЫГ – 2016. № 4.
81
При физиологическом течении климактерического периода, главным
образом в пременопаузе, у практически здоровых женщин ЩЖ начинает
гипертрофироваться, нередко наблюдается легкий тиреотоксикоз.
Возрастная гипертрофия щитовидной железы в пременопаузе может
клинически маскироваться под климактерический синдром (КС) и в будущем
становится причиной взаимоотягощающих последствий. Если упустить эти
изменения, то в постменопаузе гипертрофия щитовидной железы постепенно
прогрессирует, у большинства женщин появляются и постепенно
усиливаются признаки гипотиреоза [7].
Сниженный уровень гормонов щитовидной железы по принципу
«обратной связи» вызывает гиперпродукцию тиролиберина, что приводит к
усиленной секреции ТТГ и пролактина [5]. В литературе имеются
многочисленные сообщения о случаях гиперпролактинемии при легких и
даже субклинических формах гипотиреоза. По мнению (Bohnet и соавт.)
[4,7,10] повышенная секреция пролактина может быть маркером
субклинических форм гипотиреоза.
Наличие тиреоидной гипофункции сочетающейся с гиперпролак-
тинемией в постменопаузе увеличивает частоту и выраженность сердечно-
сосудистой патологии, метаболических нарушений, постменопаузального
остеопороза, ухудшающих как качество жизни, так и являющихся причиной
летального исхода [9].
Следует также отметить, что в условиях йоддефицита компенсаторно
гиперплазированная щитовидная железа лишь на время поддерживает
эутиреоидное состояние, а в дальнейшем развивается гипотиреоз. Данная
проблема особо актуальна для пациентов нашей республики, учитывая
климатогеографические особенности Азербйджана. Часть территории
Республики
занимают
горы
-
йоддефицитные
регионы.
Йодная
недостаточность является постоянным фактором и характеризуется низким
природным содержанием йода в почве, воде и соответственно в пищевых
продуктах [1]. Учитывая важную роль пролактина и заболеваний щитовидной
железы в развитии нарушений возникающих у женщин на фоне климакса,
изучение данного симптомокомплекса приобретает особую актуальность.
Целью представленного исследования является, изучение влияния
гиперпролактинемического гипогонадизма при субклиническом первичном
гипотиреозе на течение климактерического синдрома у женщин.
Dostları ilə paylaş: |