Tafakkur ziyosi

TAHRIRIYAT MINBARI

---

9 
“TAFAKKUR ZIYOSI”
 
ilmiy-uslubiy jurnali 2021/4-son
jalb etildi. Bularning barchasi darslarda 
multmedia vositalardan unumli foydalanishga 
yo‘l ochadi. 2020-2021 o‘quv yilidan boshlab 
institutda media markaz faoliyati yo‘lga 
qo‘yildi. Media markaz ma’ruzalarni elektron 
yozib olish uchun eng zamonaviy texnikalar 
bilan jihozlandi. Bir o‘quv yili davomida 
mutaxassislik fanlarining aksariyati media 
markaz orqali videolashtirildi va talabalarning 
foydalanishlari uchun institutning modul 
tarmog‘i hamda utub.uz ga joylashtirildi. 
To‘rtinchidan,
bugungi kunda elektron 
axborot resurslarisiz ta’lim jarayonini tasavvur 
etib bo‘lmaydi. Prezident Shavkat Mirziyoyev 
raisligida 2021-yil 16-iyun kuni oliy ta’lim 
tizimidagi ustuvor vazifalarga bag‘ishlangan 
videoselektor yig‘ilishida xorijiy davlatlardan 
o‘quv va ilmiy adabiyotlarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
xarid qilish, oliy ta’lim muassasalari fondidagi 
4 millionga yaqin adabiyotlarni to‘liq elektron 
shaklga o‘tkazish zarurligi qayd etildi. Barcha 
kutubxonalarni yagona tizimga ulab, talaba 
va tadqiqotchilar uchun tunu kun foydalanish 
imkoniyatini yaratish, plagiatni bartaraf 
etadigan axborot dasturlarini joriy qilish 
vazifasi qo‘yildi
5
. Biz ushbu vazifadan kelib 
chiqib, elektron resurslarni boyitish ustida 
ishlashimiz lozim.
Ayni vaqtda institutda ham elektron 
adabiyotlarni boyitishda O‘zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2019-yil 
7-iyundagi “Aholiga axborot-kutubxona 
xizmati ko‘rsatishni yanada takomillashtirish, 
axborot-kutubxona muassasalari faoliyatini 
rivojlantirish” to‘g‘risidagi PQ-4354-sonli qarori, 
O‘zbekiston Vazirlar Mahkamasining 2020-
yil 14-dekabrdagi 781-sonli qarori bilan qabul 
qilingan “2020-2025-yillarga mo‘ljallangan 
kitobxonlik madaniyatini rivojlantirish va 
qo‘llab-quvvatlash milliy dasturi”da belgilab 
berilgan vazifalarni amalga oshirish yuzasidan 
chora-tadbirlar dasturi muhim ahamiyatga 
ega bo‘lmoqda. Institutimizda axborot-resurs 
markazining jami kitob fondi 20053 nomda, 
140626 nusxani tashkil etadi. Umumiy elektron 
resurslar fondi 27450 ta bo‘lib, shundan 
elektron kitoblar soni – 16865 tani tashkil 
etadi. Shundan elektron o‘quv adabiyotlar soni 
8873 ta, elektron badiiy adabiyotlar soni-7992 
tani tashkil etadi. 
Axborot-resurs markazi foydalanuvchilar 
uchun masofadan turib zamonaviy axborot 
xizmatlari ko‘rsatish maqsadida o‘z sayti lib.
jspi.uz va JSPI-library telegram-bot kanali 
5 Олий таълим тизимидаги устувор вазифалар белгиланди // https://president.uz/uz/lists/view/4424
faoliyatini yo‘lga qo‘ydi. Ayni paytda saytdan 
foydalanuvchilar soni 1800 tadan ziyod 
bo‘lib, “JDPI elektron kutubxona” kanalidan 
foydalanuvchilar soni 1600 ta, “JDPI 
o‘qituvchilari-ARM” kanalidan foydalanuvchilar 
soni 224 tani tashkil etadi. Lib.jspi.uz saytining 
“Elektron kutubxona” sahifasiga axborot-resurs 
markazi fondidagi 4093 ta adabiyotlarning 
to‘liq matni joylashtirilgan. 
Institut axborot-resurs markazida 2021-
yil 2-iyunda EBSCOhost elektron ma’lumotlar 
bazasidan foydalanish to‘g‘risida hamkorlik 
shartnomasi imzolangan bo‘lib, ayni 
paytda mazkur bazadan foydalanish ishlari 
yo‘lga qo‘yilgan. EBSCOhost interfeysida 
elektron kitoblar va elektron jurnallardagi 
ilmiy manbalardan foydalanish imkoniyati 
mavjud bo‘lib, bu bazaga Search.ebscohost.
com havolasi orqali kirish mumkin. Mazkur 
shartnomada EBSCOhost bazasidan 1 yil 
muddatda foydalanish ko‘rsatib o‘tilgan. 
Axborot-resurs markazida “Innovatsion 
kutubxona” loyihasi asosida o‘quv adabiyotlarga 
maxsus QR-kod berish ishlari yo‘lga qo‘yilgan. 
Ayni paytda 5ta ta’lim yo‘nalishida o‘qitiladigan 
fanlar bo‘yicha barcha o‘quv adabiyotlarga 
maxsus QR-kod berilgan. Shuningdek, 40 
nusxadagi badiiy adabiyotlarga, 56 nusxadagi 
o‘quv adabiyotlarga QR-kod berilib, foto 
tasvirlar orqali foydalanuvchilarga havola 
etilgan. Jami QR- kodlashtirilgan adabiyotlar 
soni 264 tani tashkil etadi.
Xulosa qilib aytganda, respublikadagi 
boshqa oliy o‘quv yurtlari kabi Jizzax davlat 
pedagogika institutida ham elektron ta’lim 
imkoniyatlari katta ekanligi o‘z isbotini topib 
bormoqda. Oliy ta’limni rivojlantirishning 
ustavor sohalaridan biri hisoblangan elektron 
ta’lim tizimi – ta’lim tizimini rivojlantirishning 
yangi bosqichini boshlab berishi shubhasiz. 
Yaqin vaqtgacha elektron ta’limni joriy 
etishda tegishli muammolar mavjud edi. 
Bular elektron ta’limni joriy etishga pedagogik 
jamoalarning yetarli tayyor emasligi; elektron 
ta’lim imkoniyatlari haqida tasavvurlarning 
ozligi, ularni qo‘llash bo‘yicha metodik 
ishlanmalarning kamligi; elektron ta’limda 
foydalaniladigan kompyuter texnologiyalari 
vositalarining qimmatligi; elektron ta’lim 
bo‘yicha mutaxassislarning yetishmasligi va 
boshqalar. Ammo bugungi kunda bunday 
muammolar o‘z yechimini topmoqda.