•
calaq, y a xu d anadiplozis
- əvvəlki cümlənin tamamlandı
ğı sözün sonrakı cümlədə təkrarı (O haqlı deyil. Bu qaydadır, hər
kəsin ki, acığı tutur, bərkdən qışqırır, o haqlı deyil.);
•
e p a n o d -
inkarla təkrar, məsələn, seçim olmayanda seçim;
•
paronom aziya
- paronim adlanan sözlərin təkrarı (biz bəra-
bərhüquqluyuq, lakin bərabər deyilik, çünki təbiət bizi fərqli yara
dıb). Bu halda təkrar hansısa məna çalarlannı xüsusi olaraq nəzərə
çarpdırmağa kömək edir;
•
poliptoton
- sözün ismin m üxtəlif hallarında təkrarı (seçkiləri
seçkilərdən seçkilər fərqləndirir);
•
sintaktik p a ra lellik
- birtipli (oxşar) sintaktik quruluşların
təkrarı (sağlıq deməklə başladı, “Allah rəhmət eləsinlə” bitir
di). Konstruksiyaların paralelliyi nəinki onların özünü, həm də
mənasını qarşılaşdırmağa məcbur edir ( insan yoxdur- problem də
yoxdur; cinayətkarların sayı artır- qurbanların sayı azalır);
•
polisindeton
- çoxbağlayıcılıq. Bağlayıcılann təkrar olunma
sı sintaktik strukturların həmcinsliyni, eyni zamanda onların bağ
ladığı ünsürlərin bir-birinə uyğun olmamasını nəzərə çarpdırmağa
imkan verir. Məsələn: Həm rəssam, həm varlı sifarişçilər, həm varlı
sifarişçilərin dostları, həm də rəssamın həyat yoldaşı - hamı razıdır.
Düzdür, vicdanı narazılıq edir. Yaxud: «Həm məni sevirsən, həm
pisləyirsən, həm salıb qəlbinə əzizləyirsən» (B Vahabzadə).
•
asindeton
- bağlayıcısızlıq. Sözlər arasında maraqlı məna
münasibətləri yaratmağa imkan verir. Bağlayıcılar olmadıqda
quruluş və məzmun baxımından qeyri-adi cərgələr əmələ gəti
rən daxilən sərbəst strukturlar yaranması imkanı meydana çıxır.
Məsələn: hakimiyyət nümayəndələri, deyirlər paytaxta köçür,
deyirlər kurortlara gedirlər, deyirlər o qədər oğurlayıblar ki, deyir
lər yalan danışırlar, deyirlər öz aralarında savaşırlar.
Dostları ilə paylaş: