Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin

"Antiinhisar fəaliyyəti haqqında Azdrhaycan 
Respublikasıntn Qanunu" 
(1993-cü il), ölkə ərazisində 
istehsal inhisarçılığının qarşısının alınmasının, məhdudlaş-
dırılmasının və aradan qaldırılmasının hüquqi, habelə təş-
kilatı əsaslarını müəyyən etmişdi. 
Bu qanuna uyğun olaraq, ölkədə 1 müəssisə (şirkət) 
satışın 33 faizinə, 3 şirkət birlikdə 50 faizinə və 5 şirkət 
birlikdə 66,6 faizinə malik olduqda, inhisarçı hesab edilir-
di. Həmin tədbirlərdən məqsəd, bazar münasibətləri iqti-
sadi sisteminin formalaşmağa başladığı bir ölkədə dünya 
təcrübəsini nəzərə almaqla, rəqabəti məhdudlaşdıran və 
ümummilli maraqlara zidd olan istehsal-satış sahəsindəki 
inhisarçılıq meyllərinin qarşısını almaq, habelə yeni yara-
nan təsərrüfat subyektlərinin fəaliyyətinə daha əlverişli 
imkanlar açmaq olmuşdu. 
Hazırda Azərbaycan Respublikasında inhisarçılığın 
müxtəlif forma və təzahürlərinə qarşı mübarizə, habelə 
antiinhisar fəaliyyətinin tənzimlənməsi tədbirləri, Iqtisadi 
Inkişaf Nazirliyinin xüsusi departamenti tərəfindən həyata 
keçirilir. Gələcəkdə bu istiqamətdə hüquqi bazanın və 
onun fəaliyyət mexanizminin daha da təkmilləşdirilməsi 
nəzərdə tutulur. 
 
 
 
 
 
 
 

---

217 
MÖVZU 13. 
 
BAZAR MÜNASİBƏTLƏRİ İQTİSADİ SİSTEMİNİN 
İSTİQAMƏT VƏ MODELLƏRİ 
a)
Bazar münasibətləri iqtisadi sisteminin 3 istiqaməti. 
b)
Bazar münasibətləri iqtisadi sisteminin müxtəlif mo-
delləri. 
c)
İqtisadi modellərin gələcək perspektivləri. 
a)
 
Xüsusi mülkiyyət tələb-təklif, iqtisadi sərbəstlik, 
rəqabət mübarizəsi, bazar qiymətlərinin dəyişkənliyi kimi 
prinsiplər əsasında formalaşıb inkişaf edən bazar münasi-
bətləri iqtisadi sistemi, ayrı-ayrı ölkələrdə müəyyən fərqli 
xüsusiyyətlər daşıyır. Bu özünəməxsus xüsusiyyətlər isə 
ölkənin yeraltı-yerüstü təbii sərvətlərindən, iqtisadi re-
surslardan (torpaq, əmək, kapital, sahibkarlıq qabiliyyəti), 
coğrafi – strateji mövqeyindən, tarixi inkişaf yolundan, 
çatdığı sosial-iqtisadi yüksəliş səviyyəsindən, nəhayət əha-
linin milli-psixoloji, mentalitetindən asılıdır. 
Bazar münasibətləri iqtisadi sistemi modellərinin 3 
istiqaməti (növü) vardır: a) liberal istiqamət; b) sosial yö-
nümlü istiqamət; c) sosial-demokratik istiqamət.