Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

-
57
-
o‘zak qismi
tushuniladi. Qo‘llangan usullar tananing 
qismlarini o‘zaro kelishgan holda, harakat aktining ketma-
ketligi tizimini buzmay, jismoniy sifatlari (kuch, tezkorlik, 
chaqqonlik, 
muskullar 
egiluvchanligi 
va 
bo‘g‘inlar 
harakatchanligi) ning keraklicha namoyon qilinishini taqozo 
yetadi. Usul samarali bo‘lsa, amaliyotda unumli qo‘llanishi 
mumkin va uzoq vaqt o‘zining hayotiy 
–
amaliyligini saqlab 
qoladi. Masalan, balandlikka sakrashning «Fosberi-flop» usuli 
samarali bo‘lsa ham, hozirgacha ko‘pchilik sportchilar 
«perekidnoy» usulidan foydalanadilar. Yangi o‘rganuvchilar 
uchun esa hozirgi kungacha «qadamlab sakrab o‘tish» 
usulidan foydalanilish sakrash texnikasini o‘zlashtirishda 
kerakli samara beradi.
Texnika zvenosi 
deyilganda, bajarilayotgan harakatning 
asosiy mexanizmi 
–
sakrashlarda depsinish, uloqtirishlarda 
final kuch sarflashni bajarish uchun yordam beradigan harakat 
faoliyati 
tarkibidagi 
bo‘laklar 
tushuniladi. 
Pedagogik 
jarayonda 
mashqning 
asosiy 
zvenosi 
mexanizmini 
o‘zlashtirish o‘qitishning negizi deb qaraladi. Texnikaning 
o‘zlashtirilishi 
mashq 
texnikasining 
asosini 
o‘rganish 
demakdir.
Texnikaning detali 
bu, harakat tarkibiga kirgan, lekin 
uning asosiga, zvenolariga ziyon yetkazmaydigan qo‘shimcha 
harakatlar yoki shu harakat mexanizmi tarkibidagi eng mayda 
bo‘laklardir. Uni harakat tarkibida bajarsa ham bajarmasa ham 
bo‘ladi. Masalan, uzunlikka sakrashda kimdir tanaga tezlik 
berishni keskin tezlanish bilan, kimdir tezlanishni asta-sekinlik 
bilan boshlaydi; qisqa masofaga yuguruvchi 
– ham
to‘siqlar 
osha, ham to‘siqlarsiz yugurish yo‘lkasida tez harakatlana 

---