Modernization of the Curricula in sphere of smart building engineering Green Building (greb)



Yüklə 5,02 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə120/207
tarix26.10.2023
ölçüsü5,02 Mb.
#161621
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   207
5c78e023dfdea (1)

-
5(3)
 
rusumli havo ko‘pik aralashmasiga moslashtirilgan 
zamonaviy o‘t o‘chirgich: 1-o‘t o‘chirgich korpusi; 2-
javhar solinadigan shisha idish; 3-korpusni yon 
dastagi; 4-qopqog‘ni ochuvchi shtok; 5-sifon 
naychasi; 6-karbon javhari solingan yuqori bosimli 
balon; 7-dastak; 8-purkagich; 9-ko‘pikni yoyib 
uzatuvchi sim turli karnaycha (rastrub). 
Bunday o‘t o‘chirgichlarni ishlatish tartibi va 
muddati quyidagicha: ishga tushirish dastagi (2)ni 180 
gradusga aylantiriladi, bu holda purjina (4) qisiladi va 
shtok (3) yordamida klapan (5) yuqoriga ko‘tariladi, 
shundan keyin purkagich qopqog‘ini burab olinadi va 
chap qo‘l bilan ko‘tarish dastasi (1) dan ushlab uni 
erdan uzib ko‘tariladi va ikkinchi qo‘l bilan ostki 
qismidan 
ushlagan 
holda, 
bir-ikki 
marta 
chayqatilgandan 
so‘ng, 
boshini 
pastga 
engashtirgancha purkagichdan uzluksiz chiqayotgan 
kimyoviy ko‘pik oqimini yong‘in o‘chog‘iga 


yunaltiriladi. Uning ishlatilish vaqti 60-65 soniyadan 
oshmaydi, ko‘pikni uzatish masofasi 8m. 
Bu kabi o‘t o‘chirgichlarni korpusi 20kgs/sm
2
dan 
kam bo‘lmagan
gidravlik bosim ostida sinovdan 
o‘tkaziladi. 
Ko‘pikli o‘t o‘chirgichlarni suv bilan o‘chirilishi 
mumkin bo‘lgan barcha qattiq jismlar va ba’zi 
suyuqliklar, jumladan benzin, kerosin (spirt, atseton, 
serouglerodlardan tashqari) kabi engil yonuvchi 
moddalar yonganda o‘chirish uchun mo‘ljallangan. 
SHunday rusumdagi bitta o‘t o‘chirgich bilan 0,75-
1,0m
2
maydondagi yong‘inni o‘chirish mumkin. Bu 
bilan bir qatorda OVP-10 rusumli havo-ko‘pikli o‘t 
o‘chirgich 
ham, 
OXP-10 
o‘t 
o‘chirgichlari 
qo‘llaniladigan yong‘inlarni o‘chirishda qo‘llanilishi 
mumkin. 
OVP-10 va OVP-5(3) rusumli havo bilan 
mexanik ko‘pik aralashmasida ishlaydigan o‘t 
o‘chirgichlarda 6 % li ko‘pik hosil qiluvchi PO-1 
eritmasi zaryad sifatida to‘ldiriladi. Bu zaryadni 


haydab chiqarish uchun ballon (6) da yuqori bosim 
ostida joylangan karbon javhari xizmat qiladi. o‘t 
o‘chirgich havoli mexanik ko‘pikni hosil qilish uchun 
maxsus qopqali sifon naycha (9) bilan jihozlangan. 
Bunday o‘t o‘chirgichlarni ishlatish uchun 
dastlab dastak (3)ni 180 gradusga aylantiriladi. Bu 
holda shtok (4) stakan (2) dan ajraladi va o‘t 
o‘chirgich korpusini 140 graddusga ag‘darib, kupik 
sachratuvchi teshikni yonuvchi manbaga yunaltiriladi. 
Shunda stakandan oqib chiqqan karbon javhari ko‘pik 
hosil qiluvchi eritma bilan qo‘shilib ishchi kamerada 
bosim hosil qiladi. Bu bosim ta’sirida eritma sifon 
naychasi (5) orqali purkagich (8) ga tushadi va u erda 
eritmani havo bilan aralashuvi natijasida havoli
mexanik ko‘pik hosil bo‘ladi.
Gazli o‘t o‘chirgichlar (5.12-rasm) karbon 
javharli, aerozolli va karbon dioksidbrometilli turlarga 
bo‘linadi. Karbon ikki oksidi va galoidlangan 
uglevodorod asosida ishlaydigan o‘t o‘chirgichlar, 
elektr quvvati bilan ishlaydigan dastgohlar, elektr 


motorlar va avtomobillar hamda qimmat baho 
ashyolar hujjatlar (ko‘rgazma zallari, arxiv va 
kutubxonalardagi buyumlar) yonganda qo‘llash uchun 
mo‘ljallangan. 
O‘t o‘chirish tajribasida qo‘llaniladigan yana 
ikkita, OUB-7 va OPS-10 o‘t o‘chirgich vositalarida 
keltirilgan bo‘lib, ularda o‘t o‘chiruvchi modda 
sifatida galoidlangan uglevodorod va o‘tni o‘chiruvchi 
kukunlar ishlatiladi. 
Bunday kukunli o‘t o‘chirgichlarni ishlash 
tartibi, ularning ichidagi balonchadan chiqayotgan 
siqilgan havo ta’sirida o‘tni o‘chiruvchi kukun 
so‘rilib, diffuzorga uzatib berishga asoslangan, 
diffuzor esa o‘z navbatida kukunni purkab yuborishga 
xizmat qiladi. 
Bunday o‘t o‘chirgichlar suyuq holatdagi karbon 
ikki oksidi bilan 7·10
6
Pa bosim ostida to‘ldiriladi. 
Bunday o‘t o‘chirgichlarni ishlatish jarayonida suyuq 
holatdagi 
karbon 
ikki 
oksidi 
diffuzor 
orqali 
chiqayotib, gaz holatiga aylanadi va uning hajmi 


suyuq holatdagiga nisbatan 500 barobargacha ortib 
ketadi. Karbon ikki oksidining tez bug‘lanishi 
oqibatida harorati -79
o
C ga teng bg‘lgan oppoq 
qorsimon moddaga aylanishi sababli yonuvchi manba 
haroratini faol pasayishiga olib keladi. Otilib 
chiqayotgan qorsimon oqimning uzatilish masofasi 2-
3,5m ga etadi va uzatilish muddati 30-40 soniyani 
tashkil etadi. 
5.12-rasm. Maxsus gazli o‘t o‘chirgichlar
a) OA-3 aerozolli o‘t o‘chirgich; b) OU-2 gazli 
o‘t o‘chirgich; v) OUB-7 gazli brometillik o‘t 
o‘chirgich; g) OPS-10 kukunli o‘t o‘chirgich: 1-o‘t 
o‘chirgich korpusi; 2-balon; 3-dastak; 4-sifon 


trubkachasi; 5-po‘lat balon; 6-saqlagich muruvati; 7-
qulflagich muruvat; 8-ko‘pikni yoyib beruvchi 
karnaycha; 9-taglik; 10-qulflagich muruvat; 11-
yonmaydigan gaz balonchasi; 12- o‘t o‘chirgichni 
to‘ldirish uchun teshik; 13,14-rezina uchaklar; 15-
kukunni yoyib beruvchi karnaycha. 
Bulardan tashqari o‘t o‘chirish vositalarining 
yana bir necha turlari mavjud. Masalan, OAX-0,5-
aerozolli sovutgichli, OX-3, OX-7-oddiy sovutgichli, 
OJ-5, OJ-10-suyuq holatdagi o‘t o‘chirgichlar, UAP-
A5, UAP-A8- avtomatik o‘t o‘chirgichlar va 
boshqalar.
Avtomobillarga 
tirkama 
aravachada 
o‘rnatiladigan OU-25, OU-40, OU-80 va OU-400 
rusumli 
gazli 
o‘t 
o‘chirgichlar 
5.13-rasmda 
ifodalangan. 
Gazli o‘t o‘chirgichlar hamma turdagi yonuvchi 
mahsulotlarni, hamda 1000V gacha bo‘lgan elektr toki 
ta’siridagi elektr dastgohlarda sodir bo‘lgan 


yong‘inlarni o‘chirish uchun mo‘ljallangan. Bunday 
tirkama aravachalarda o‘rnatilgan o‘t o‘chirgichlar, 
ulardagi karbonat angidridli balonlar soni va 
aravachalarni hajmi bilan bir-biridan farq qiladi. 
5.13-rasm. СO
2
gazida ishlaydigan, maxsus 
aravachalarda o‘rnatilgan OU-25, OU-40, OU-80, 
OU-400 rusumlardagi gazli o‘t o‘chirgichlar. 



Yüklə 5,02 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   207




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin