5-o‘t o‘chirish shlankalari, 6-konussimon chelak, 7-
suv sepish stvoli, 8-yong‘in xavfsizligi qoidalari, 9-
suv bochkasi, 10-ilgakli changaklar, 11-mis uchli lom
va ilgak, 12- belkuraklar.
Unda yong‘in xavfsizligi me’zonlariga ko‘ra
quyidagi o‘t o‘chirish vositalari
va asboblari zarur
bo‘lganda oson olinadigan qilib osib qo‘yilgan
bo‘lishi shart: ikki dona qo‘lda ishlatildigan ko‘pikli
va karbonat angidridli o‘t o‘chirgich, ikki dona bolta,
ikki dona suv sepish elastik shlankalari va suv spish
stvoli, suv bochkasi, qum solingan quti,
iki dona
konussimon chelak, ikki dona belkurak, ilgakli
changaklar va mis uchli lom va h.k.
Bunday qalqonlar ma’muriy binolarning hovli
tomonidan, binoga
kirish eshigiga yaqin joyda
o‘rnatiladi. Ishlab chiqarish korxonalarida, yong‘in
xavfi mavjud bo‘lgan sexlar va omborxonalarga kirish
eshiklariga
yaqin
joylarda
o‘rnatiladi.
Himoyalanayotgan hududning har 5000 kvadrat
metriga 1 ta «qalqon» loyihalashtiriladi.
Undagi suv bochkasining hajmi 200l dan kam
bo‘lmasligi kerak, qum solinadigan qutining hajmi esa
2-3m
3
atrofida bo‘ladi.
O‘t o‘chiruvchi ko‘piklar. Kimyoviy yoki havoli
mexanik ko‘piklar, ko‘pik
hosil qiluvchi kukunlarni
suyuq muhitda eritish yo‘li bilan hosil qilinadi.
Buning uchun tarkibida javhar o‘rnini bosuvchi
alyuminosulfat AL
2
(SO
4
)
3
bilan ishqor o‘rniga natriy
bikarbonat
NaHSO
3
moddalarining quruq holatdagi
qorishmalaridan
tayyorlangan
kukun,
maxsus
moslamalarda bosim
ostida suvga aralashtirib, elastik
quvurlarda oqiziladi. Bu holda kukun zarrachalarining
suvda bo‘kishi oqibatida, javhar bilan ishqor
moddalarining o‘zaro birikishi natijasida gaz ajralib
chiqa boshlaydi va ko‘pik hosil bo‘ladi. Qo‘lda
ishlatiladigan o‘t o‘chirgich
vositalarida ham shu
yo‘sinda ko‘pik hosil qilinadi. Faqat unda ko‘pik hosil
qiluvchi javhar qismida,
sulfat javhari N
2
SO
4
yoki
sulfat tuzi bilan oksidlangan temir Fe
2
(CO
4
)
3
moddalarining aralashmasi ishlatiladi.
Bu ikkala jarayonda sodir bo‘ladigan
kimyoviy
birikish tenglamalarini quyidagi ifodalarda ko‘rish
mumkin:
2NaHSO
3
+ H
2
O + AL
2
(СO
4
)
3
= 3Na
2
СO
4
+
2AL(OH)
3
+ 2СO
2
Dostları ilə paylaş: