Sanoat korxonalarida baxtsiz xodisalar va
kasb kasalliklarini tekshirish va xisobga olish [9]
Ishlab chiqarishda sodir bo‘ladigan barcha
baxtsiz xodisalarni tekshirish va hisobga olish
O‘z.Res.Vazirlar Maxkamasining 1997 yil 6 iyundagi
286 sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizomiga asosan
olib boriladi.
O‘lim bilan tugagan, og‘ir jarohatlanish va
guruxning baxtsiz xodisaga uchrashi xollaridan
tashqari xamma baxtsiz xodisalar sex boshlig‘i,
xavfsizlik texnikasi muxandisi va jamoat nazoratchisi
tarkibida tuzilgan komissiya tomonidan tekshiriladi.
Baxtsiz xodisa ish boshlanishidan oldin, ish
davomida, ish vaqtidan keyin ish joyida, zavod
xududida va ma’muriyatning topshirig‘iga asosan
zavod xududidan chetda yuz bergan bo‘lishidan
qat’iy nazar tekshirilishi lozim. Tok urishi, o‘tkir
zaxarlanish, issiq urishi va tananing ba’zi
qismlarining muzlashi baxtsiz xodisa sifatida
tekshiriladi.
Kamida bir ish kuni yo‘qotilgan baxtsiz xrdisalar
24 soat davomida tekshiriladi va maxsus forma
buyicha (H-l) 4 nusxada akt tuziladi.
Aktda baxtsiz xodisaga uchragan kishi xaqidagi
axborotdan tashqari, aniqlangan baxtsiz xodisaning
sabablari keltirilishi va bunday baxtsiz xodisalar
qaytarilmasligi
uchun
qanday
chora-tadbirlar
ko‘rilganligi haqida axborot beriladi.
Aktni korxonaning bosh muxandisi tasdiqdaydi.
Aktning bir nusxasi sex boshlig‘iga yuboriladi va u
bosh muxandis belgilagan muddat davomida aktda
ko‘rsatilgan masalalarni amalga oshirishi kerak.
Ikkinchi nusxasi kasaba uyushmasi qumitasiga,
uchinchisi tegishli kasaba uyushmasining texnik
nazoratchisiga va to‘rtinchisi mexnatni muhofaza
qilish bo‘limiga nazorat o‘rnatish uchun yuboriladi.
Ma’muriyat baxtsiz xodisaga uchragan kishiga
aktning tasdiqlangan nusxasini berishi shart. Baxtsiz
xodisaning
asoratlari
keyinchalik
ham
kelib
chiqishini hisobga olib, aktlar 45 yilgacha saqlanishi
kerak.
Baxtsiz xodisa tekshirilgandan keyin sanoat
korxonasi ma’muriyati yo‘l qo‘yilgan xatolarning
qaytarilmasligini ta’minlashga qaratilgan buyruq
e’lon qiladi. Bu buyruqda korxonada yuz bergan
baxtsiz hodisaning kelib chiqishiga aybdor bo‘lgan
kishilarning javobgarligi aniqlanib, ta’kidlanadi.
Baxtsiz xodisa o‘lim bilan tugasa, guruh bo‘lib
baxtsiz hodisaga uchrasa va og‘ir jarohatlangan
hollarda, tekshirish maxsus belgilangan tartib bilan
o‘tkaziladi. Bunday baxtsiz xodisalar maxsus
komissiyalar tomonidan tekshiriladi. Komissiya
tarkibiga kasaba uyushmasi texnik nazoratchisi,
yuqori xujalik tashkilotining xodimi, davlat nazorat
organlari xodimlari va umumiy baxtsiz xodisani
tekshirishda ishtirok etadigan xodimlar qatnashadi.
Bunday xolatlarda tekshirish tezda o‘tkazilishi
kerak, ya’ni tekshirish materiallari 7 kun ichida tayyor
bo‘lishi shart. Aktga baxtsiz xodisani ko‘rgan
guvoxlarning ko‘rsatmalari, tibbiy ekspert xulosasi,
baxtsiz xodisa yuz bergan joyning xamda agar baxtsiz
xordisa vaqtida biror-bir ob’ekt zararlangan bo‘lsa,
ularning fotosuratlari va komissiya chiqargan
xulosalarni tasdiqlaydigan boshqa materiallar qo‘shib
yuboriladi. Aktga, shuningdek, baxtsiz xodisaga
javobgar bo‘lgan shaxsning familiyasi va lavozimi
yozib qo‘yiladi.
Og‘ir guruh bo‘lib jarohatlanganlar va o‘lim
bilan tugagan baxtsiz xodisalar albatta fabrika, zavod
kasaba uyushmasi qumitasida va yuqori xujalik
tashkilotlari kasaba uyushmalari qumitalarida taxlil
qilinib ko‘rib chiqilishi kerak. So‘ngra bildirilgan fikr-
muloxazalar asosida keyin ham shunday baxtsiz xodisa
ruy bermasligi uchun umumiy chora-tadbirlar ishlab
chiqilishi va u qaror bilan tasdiqlanishi zarur.
O‘zbekiston Respublikasida kasbiy zaxarlanish
va kasb kasalliklarining oldini olish uchun kerakli
qonun va tavsiyanomalarni ishlab chiqish va
tasdiqlash, shuningdek, kasb kasalliklari vujudga
kelganda ularni xisobga olish va tekshirish ishlari
O‘zbekiston
Respublikasi
Sog‘liqni
Saqlash
Vazirligi
tashkilotlariga
topshirilgan.
Kasbiy
zaxarlanish va kasb kasalligi xaqidagi akt korxona
raxbariga yuboriladi. Aktda bunday kasalliklarning
qaytarilmasligini ta’minlovi chora-tadbirlar majmuasi
tavsiya etiladi va uning bitta nusxasi Respublika
Sog‘liqni Saqlash Vazirligining yuqori tashkilotlariga
yuboriladi.
Baxtsiz xodisaga uchragan kishi hisobga olinib,
unga ma’lum davolanish kursi belgilanadi. Agar zarur
bo‘lsa, kasb kasalligiga uchragan kishini mehnat
ekspert tibbiyot xodimlari komissiyasi (VTEK)ga
yuboriladi va unda xodimning kasb kasalligining
oqibati natijasida olgan nogironlik guruhi aniqlanadi
va shunga yarasha ma’lum moddiy ta’minlanish
miqdori belgilanadi.
2 yoki undan ortiq ishchilar jabr ko‘radigan
baxtsiz hodisalar, shuningdek, o‘limga olib keluvchi
yoki nogiron etuvchi baxtsiz hodisalarni alohida
ta’kidlash zarur. Bunday hodisalar to‘g‘risida ish
beruvchi sutka davomida quyidagi tashkilotlarga
ma’lum qilishi shart:
O‘zbekiston Respublikasi sub’ekti bo‘yicha
Davlat mehnat inspeksiyasi;
Ijrochi hokimiyatning tegishli organlariga;
Baxtsiz hodisa ro‘y bergan joy bo‘yicha
prokuraturaga;
O‘zbekiston Respublikasi sub’ektining ijrochi
hokimiyat organlariga;
Davlat nazorat organlariga (agar baxtsiz
hodisa shu organ nazoratidagi tashkilotda yuz bergan
bo‘lsa);
Tegishli kasaba uyushmalari organlariga.
Tergov tarkibida quyidagilar mavjud komissiya
tomonidan olib boriladi:
Mehnat
muhofazasi
bo‘yicha
Davlat
nazoratchisi;
O‘zbekiston Respublikasi sub’ektining ijroiya
hokimiyat organlari vakili;
Kasaba uyushmalari organi vakili.
Tergov
olib
borishga
ketadigan
barcha
xarajatlarni baxtsiz hodisa yuz bergan korxona
to‘laydi. Komissiya a’zolari tergov chog‘ida korxona
va uning bo‘linmalari rahbarlari hamda boshqa
shaxslardan yozma tushuntirish xati olish huquqiga
egalar.
Mehnat
muhofazasi
bo‘yicha
davlat
nazoratchisi agar baxtsiz hodisalarni tergov qilishni
davom ettirishga ob’ektiv sabablarga ko‘ra, imkoniyat
bo‘lmasa yoki aksincha tergovda ishtirok eta olish
imkoni bo‘lsa, u tergov materiallari bilan tanishib
chiqishi shart.
Komissiya xulosalaridan rozi bo‘lgan taqdirda
baxtsiz hodisa qo‘shimcha tergov qilinmaydi va bu
haqda tergov aktida tegishli qaydnoma qilinadi.
Baxtsiz hodisa tergov natijalariga ko‘ra, mehnat
muhofazasi bo‘yicha Davlat nazoratchisi P-15
shaklida xulosa tuzadi. Guruhli baxtsiz hodisalar va
nogironlik yoki o‘lim bilan tugaydigan baxtsiz
hodisalar tergov materiallari H-1 shaklidagi akt va
ko‘rsatilgan baxtsiz hodisalar tergov akti bilan birga 3
kunlik muddat ichida tuzilgandan so‘ng ish beruvchi
tomonidan baxtsiz hodisa ro‘y bergan joy bo‘yicha
prokuraturaga junatilishi kerak:
O‘zbekiston Respublikasi sub’ekti bo‘yicha
Davlat mehnat inspeksiyasiga;
(talab etilishiga ko‘ra) nazorat organlariga;
O‘zbekiston Respublikasi mehnat Vazirligi
huzuridagi mehnat inspeksiyasiga;
Jabrlanuvchining
vaqtincha
mehnatga
layoqatsizligi tugaganidan so‘ng ish beruvchi
O‘zbekiston Respublikasi sub’ekti bo‘yicha Davlat
mehnat inspeksiyasiga:
ishlab chiqarishda baxtsiz hodisa oqibatlari
to‘g‘risida ma’lumotlar;
bunday baxtsiz hodisalarning oldini olish
maqsadlarida
bajarilgan
tadbirlar
to‘g‘risida
prokuratura qarori.
Dostları ilə paylaş: |