O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti zoyirov Laziz Subxonovich Raimjanova Madina Asrarovna Saidov Rasulbek Boltabayevich Shoislomova Nargiza Qobilovna investitsiya loyihalari ekspertiza

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10.2-rasm. Investitsiya loyihalari bo’yicha garov ta’minoti turlari
 
Banklar tomonidan xalq xo‘jaligi tarmoqlariga berilgan kreditlar to‘liq tovar 
moddiy boyliklari va malum xarajatlar bilan ta‘minlangan bo‘lishi kerak. 
Tarmoqlarga ta‘minlanmagan kreditlarning berilishi bank kreditlarining bankga 
qaytib kelmasligiga asos hisoblanadi. Bu o‘z navbatida bankning likvidliligiga va 
pul muomalasiga katta tasir ko‘rsatadi. Shuning uchun ham bozor iqtisodiyoti 
sharoitida banklar tomonidan beriladigan kreditlarning tovar moddiy boyliklar va 
xarajatlar bilan ta‘minlangan bo‘lishiga muhim e‘tibor berilmoqda. Hozirgi 
sharoitda bu jarayonning amalga oshirilishini quyidagicha ifodalash mumkin.
Kredit olayotgan korxona bankka tovar yoki tovar hujjatlarini, boshqa biror 
shakldagi mulkini garovga qo‘yadi. Agarda bank bergan kredit qarz oluvchi 
tomonidan o‘z vaqtida bankka qaytarilmasa, bank tovarni sotish hisobidan qarz 
o‘rnini qoplash huquqiga ega bo‘ladi. Ba‘zida kredit varrant
42
asosida ham berilishi 
mumkin. Bunda kreditor berayotgan krediti tovar-moddiy boyliklar bilan 
ta‘minlanganligiga ishonch hosil qilishi kerak.
Bank ssudalarini tovar-moddiy boyliklar bilan to‘liq ta‘minlanganligi pul 
muomalasini barqarorligini ta‘minlaydi, chunki bank aylanmasidagi pullar naqd 
pulga va aksincha transfomatsiyalanib turadi. 
42
Varrant - garov uchun xizmat qiluvchi hujjat. 
Investitsiya loyihalari bo’yicha garov ta’minoti 
mulk yoki qimmatli qog‘ozlar garovi 
bank yoki sug‘urta tashkilotining kafolati 
uchinchi shaxsnig kafilligi 
sug‘urta kompaniyasining qarz oluvchi tomonidan kredit to‘lanmasligi 
xatarini sug‘urta qilish to‘g‘risidagi sug‘urta varaqasi 

---

210 
Kreditning ta‘minlanganligi uchun qabul qilinadigan mulk tez sotiladigan, 
oldin biror majburiyat bo‘yicha garovga qo‘yilmagan, korxonaga tegishli bo‘lgan 
mulk bo‘lishi kerak. 
Uchinchi shaxsning moliyaviy kafolati yoki kafilligi bilan beriladigan 
ssudalar asosan boshqa bir tashkilotning kafolati asosida beriladi. Kafolat beruvchi 
korxona yoki muassasa, agar qarz oluvchi kredit shartnomasida ko‘rsatilgan 
shartlarni vaqtida bajarmasa, shu tufayli bank ko‘rgan zararlarni qoplashga kafillik 
beradi va faoliyat davomida haqitatda shunday ahvol ro‘y bersa, o‘z mablag‘lari 
hisobidan zararni qoplab beradi. Moliyaviy kafillik beruvchi tomon sifatida yuridik 
shaxslar, shuningdek turli darajadagi davlat hoqimiyati organlari ishtirok qilishlari.