Muhandislik geologik tadqiqotlar
Yüklə 6,17 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1
. Masshtabli yoki konturli shartli belgilar bilan xarita masshtabida konturini ko’rsatish mumkin bo’lgan tavsilotlar, masalan, o’rmon, botqoqlik, poliz, bog’, ko’l va boshqalar tasvirlanadi. Masshtabli shartli belgilar bilan tasvir- langan tavsilotlarning uzunligi, kengligi, maydonini aniqlash mumkin. Konturli shartli belgilar bilan tasvirlangan tafsilotlarni bir-biridan farq qilish uchun, har bir kontur ichiga shu tafsilotlarning shartli belgisi beriladi yoki konturlar turli rangga bo’yaladi. Masalan, tokzorga tokning shartli belgisi chizib qo’yiladi, qamishzor konturining ichiga qamishning shartli belgisi chizib qo’yiladi, o’rmon yashil rangga, ko’l ko’k rangga bo’yaladi va hokazo. Lekin kontur ichida berilgan shartli belgi shu belgi bilan tasvirlangan tafsilotning o’rnini va miqdorini bildirmaydi. Masalan, bog’ konturi ichida berilgan doirachalar shu bog’dagi daraxtlarning o’rnini va ularning sonini bildirmaydi. 2 .Xarita masshtabida ko’rsatib bo’lmaydigan kichik obyektlar, masalan, byakka daraxt, buloq, quduq, ko’prik va boshqalar masshtabsiz shartli belgilar bilan tasvirlanadi. Bunday tavsilotlar xarita masshtabida nuqta bilan ko’rsatiladi, nuqta tafsilot o’rnini, shartli belgi esa uning qanday tafsilot ekanligini ifodalaydi. Xaritada bunday tafsilotlar orasidagi masofani o’lchashda va koordinatalarini aniqlashda tafsilot o’rni sifatida shu nuqta olinadi. Yo’llar, soylar, ya’ni cho’zilib ketgan uzun chiziqlar tarzidagi tafsilotlar ham masshtabsiz shartli belgilar bilan tasvirlanadi. Ularning faqat uzunligini xarita masshtabida ko’rsatib, kengligi masshtabsiz beriladi. Aholi yashaydigan punktlar, bog’lar, tokzor singari yirik tafsilotlar xaritaning masshtabiga qarab masshtabli yoki masshtabsiz shartli belgilar bilan tasvirlanishi mumkin. |