Sanoat uzellari va rayonlarni joylashtirish
va tashkil-
lashtirish yo‘llari ko‘p jihatdan tabiiy-iqlim sharoitiga ko‘ra
belgilanadi (zararli to ‘plam larning yig‘ilishi va t o ‘pla-
nishining atmosfera sh a ro itijo y relyefi, o ‘simliklar tavsifi
va boshqalar).
Shu sababdan korxonalarni sanitar tavsif b o ‘yicha aj-
ratiladi va ularni maqsadga muvofiq ravishda guruhlanishi-
ni va shahardagi o ‘rni aniqlanadi;
— ayrim;
— ketm a-ket, ko ‘pqatorli.
Sanoat rayonlari ishlab chiqarishning sanitar-klassi-
fikasiyasiga, transport aloqasiga va seliteb hududga nisbatan
joylashuv sharoitiga ko‘ra uch toifaga bodinadi:
I toifa — katta miqyosda ishlab chiqarish zararli mod-
dalar ajratuvchi korxonalarga ega b o ‘lgan sanoat rayonla-
ri, seliteb hududdan kamida 500 — 800 m masofada joyla-
shishi kerak;
II toifa — u n ch a k o ‘p b o ‘lm agan zararli m oddalar
ajratuvchi korxonalarga ega bo‘lgan sanoat rayonlari, seliteb
hududdan kam ida 50 — 30 m m asofada joylashishi kerak.
III toifa — atrof-muhitga salbiy ta ’sir ko ‘rsatmaydigan
yokijuda kam miqdoida zararii moddalar ajratuvchi korxonalaiga
ega bo‘lgan sanoat rayonlari, seliteb hududga bevosita yaqin
joyda yoki undan 50 m masofada joylashtiriladi.
Zararli chiqindilarni oson tarqaladigan hollarda sano-
at zonasini yuqoriroq sathda joylashtirish maqsadga muvofiq
hisoblanadi.
Relyefko‘rinishi orol holatidabo‘lganidaselitcb hiuhul
va sanoat rayonlari relefining ekranlanuvchi shaklida ayi
1111
ayrim joylashtirish maqsadga muvofiqdir.
www.ziyouz.com kutubxonasi
Xorij am aliyotida shaharlarni funksional zonalash-
tirish d a relef shaklidan zararli m o d d alarn in g
tarqalish
yo ‘liga to ‘siq sifatida foydalanish misollari uchraydi. Bu
iflos m oddalarning katta qismi qurilish hududidan holis
b o ‘lgan sa n ita r-h im o y a zo n asin in g m axsus ajratilgan
joylariga tushadi.
H avo tarkibidagi ajralm a m oddalarning konsentra-
siyasini pasaytirish u ch u n b alan d d u d b u ro n la r q o 'lla -
niladi.
D udburon quvuri q an ch a baland b o ‘lsa,
yer ustki
qatlamidagi zararli ajralm alar konsentrasiyasi shunchalik
kamayadi, biroq uning ta ’sir radiusi oshadi. Zararli ajrat-
malar miqdori o ‘zgarmagan va xatarli meteorologik holatlar
b o ‘lm agan holda dudburon quvurlari uzunligi 50 m dan
100, 200 va 250 m ga oshishi,
zararli ajratm alar konsen-
trasiyasini tegishlicha 3, 8, 12 martaga kamaytiradi, biroq
b u n d an dudburon quvuri balandligi 10 — 40 karra osh-
ganda maksimal ifloslanish zonasi tegishli ravishda 2, 4, 5
marta oshadi. Bu usul faqatgina aholi uncha zich bo ‘lmagan
va qishloq x o ‘jalik m ahsulotlari yetishtirish uchun foyda-
lanilmaydigan hududlarda qo ‘llanishi mumkin.
Dostları ilə paylaş: