Јурилиш материаллари ва конструкциялрини тадіиі этиш ва
Yüklə 24,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Usulning nomi
Beton mustahkamligining chegaraviy qiymatlari, MPa Elastik qaytish va plastik deformatsiya 5 – 50 Zarbaviy impuls 10 – 70 Uzish (otrov) 5 – 60 Yorilish (skalechvaniye) 10 – 40 Yorilish bilan uzish 5 - 100 6.1. Sirt mustahkamligini aniqlash uchun asboblar Metallarning mustahkamligini sinash uchun keng qo‘llaniladigan qurilish materiallariga nisbatan nomunosib ravishda kam tadqiq etilgan Brinel usuli betonni sinash uchun borgan sari ko‘p foydalanilmoqda. Yig‘ma temirbeton sanoatida turli shakldagi boyok yoki sharchani ma’lum kuch ta’sirida beton sirtiga botirishga va hosil bo‘lgan chuqurchaning diametrini yoki chuqurligini o‘lchashga asoslangan asboblar keng tarqaldi. Kostruktiv ijroda bu asboblar dinamik va statik turlarga bo‘linadi. Dinamik asboblarda sharchaga beriladigan yuklanish bolg‘a yordamida jamlangan zarb ko‘rinishida yoki ishchi tariflangan prujina zarbasi ko‘rinishida uzatiladi. Statik asboblarda sharcha yoki boyokka yuklanish asta-sekin ortib boruvchi zo‘riqish bilan (press yuklanishga o‘xshash) bir tekis uzatiladi. 191 6.1 – rasm I.A. Fizdelning sharchali bog‘lasi: a–asbob konstruksiyasi: b – tarirovka egri chizig‘i. Dinamik ta’sirga asoslangan asboblar. Kostruktiv ijroda va sinash uslubi bo‘yicha eng soddasi I.A. Fizdel sistemasidagi bolg‘acha hisoblanadi. Bu og‘irligi 250 g li bolg‘a bo‘lib, uning zarba beruvchi qismi diametri 17,483 mm bo‘lgan po‘lat sharcha bilan tugaydi. (6.1.- rasm). Sinashdan avval eng silliq va toza sirt tanlanadi, unda zarba berish nuqtalari belgilanadi. Shundan so‘ng 6-10 marta tirsakli zarbalar beriladi, ular o‘zidan keyin iz - chuqurcha qoldiradi, ularning diametriga qarab betonning mustahkamligi to‘g‘risida fikr yuritiladi. Biroq, sharchali bolg‘a yordamida olinadigan beton mustahkamligi taqribiy bo‘ladi, chunki izning diametri bog‘liq bo‘ladigan bir xil kuchdagi zarbaga erishish juda qiyin. |