DAVLAT TO„NTARISHI — davlat hokimiyatini qonunda ko‗zda tutilmagan
usullar bilan egallab olish. kuch ishlatib konstitutsiyaga xilof ravishda amalga oshirilgan
to‗ntarish yoki konstitutsiyaviy (davlat) tuzimni o‗zgartirish, yoki davlat hokimiyatini
kim tomonidan egallab olish (o‗zlashtirish). D.t. hokimiyatni tezlik bilan o‗zgartirish
bilan farqlanadi va odatda strategik muhim obyektlarni, ya‘ni teleradiostansiyalar,
hukumat binolari, qo‗mondonlik punktlari va b.larni egallashdan boshlanadi. Agarda D.t.
armiyaning hal etuvchi ishtiroki bilan amalga oshirilsa, u holda bu harakat harbiy
to‗ntarish deb ham aytiladi. Jiddiy qarama-qarshilik hollarida D.t. fuqarolar urushiga
aylanib ketishi mumkin.
DAVLAT XAZINASI — biror davlat korxonasi va tashkiloti tasarrufida bo‗lmagan
davlat budjeti va b. davlat mulkiga daxldor mablag‗lar.
DAVLAT XIZMATI — davlat organlari vakolatlarining bajarilishini ta‘minlash
bo‗yicha kasbiy faoliyat.
DAVLAT ZAYOMLARI — budjeti pul to‗plash maqsadida davlat nomidan sotish
uchun chiqariladigan, davlatning qarzdorligini tasdiqlovchi qimmatli qog‗oz. Qarzni
qoplash muddatlariga ko‗ra qisqa muddatli (1 yil), o‗rta muddatli (2-5 yil) va uzoq
muddatli (5 va undan ko‘p yillik) D.z.lari bo‗ladi. Daromadliligiga qarab foizli va
yutuqli, tarqatilish joyiga qarab mamlakatning ichki va xorijiy davlatlarga kredit tarzida
beriladigan tashqi zayomlar mavjud.
DAVLATCHILIK — davlat sifatida uyushganlik.
DAVLATNING HAYOTIY MUHIM MANFAATLARI — O‗zbekiston
konstitutsiyaviy tizimi, suvereniteti va hududiy yaxlitligini saqlab qolish va
mustahkamlash;
ijtimoiy
jarayonlarning
boshqarilishini
ta‘minlash va milliy
munosabatlarni uyg‗unlashtirish; barcha qonunlar so‗zsiz ijro etiladigan huquqiy,
demokratik, davlatning mustahkam asosini yaratish; iqtisodiy salohiyatining rivojlanishi,
mamlakatning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy barqarorligini ta‘minlash; teng huquqli va
ikki taraflama foyda keltiruvchi hamkorlik asosida xalqaro aloqalarning samarali tizimini
yaxshilash va rivojlantirish; mamlakatning har qanday tashqi agressiyani to‗xtatish va
qaytarish qobiliyatini ta‘minlash.
