119
VII. 4. Axloqiy tarbiyaning asosiy prinsiplari (tamoyillari) va
metodlari
Axloq so‘zi - lotincha «myeros», ya’ni moral, mantiq so‘zidan
kelib chiqib, u hech qayerda qat’iy yozib qo‘yilmagan ijtimoiy
qonundir. Inson kundalik hayotida undan (axloq normalaridan) norma
sifatida foydalanadi.
Axloqiy tarbiya normalari har bir jamiyatning huquqiy
normalariga asos bo‘ladi. Axloqiy tarbiyada kishi axloqiy bilimlarni
o‘zlashtiribgina qolmay, har qanday vaziyatlarda o‘zini ana shu
normalarga munosib tuta oladigan kishilar axloqiy tarbiyalangan
hisoblanadi. Axloqiy tarbiyalangan kishida barqaror ma’naviy
motivlar shakllangan bo‘ladi. Bu motivlar esa o‘sha kishini jamiyatda
munosib xulq-atvorga rag‘batlantiradi.
Yosh avlodni jamiyatga, mehnatga, o‘ziga munosabatni ochib
beruvchi ma’naviy fazilatlarga muvofiq ravishda tarbiyalash
tarbiyalanuvchi shaxsni, axloqiy tarbiyaning pedagogik va psixologik
asoslarini chuqur bilishni talab qiladig;an murakkab jarayondir.
Axloqiy bilimlarni ongli ravishda o‘zlashtirib olishgina o‘quvchilarga
atrofdagi kishilar xatti-harakatidagi qaysi jihatlar yaxshi-yu, qaysilari
yomon ekanligini anglab olishga yordam beradi.
Axloq ijtimoiy ong shakllaridan biri bo‘lib, muayyan jamiyatda
yashovchi kishilar amal qilishi zarur bo‘lgan ma’lum xatti-harakat
qoidalari yig‘indisidir.
Axloq odamlarning bir-biriga, jamiyatga, davlatga, xalq mulkiga,
oilaga munosabatini muayyan tartibga soladigan xatti-harakat
qoidalari tizimida namoyon bo‘Iadi.
Axloq
kishining ichki olami, e’tiqodi, fazilatlari sifatida mavjud
bo‘lsa,
odob
shaxsning ko‘zga tashlanadigan mulozamati, xulq-atvori,
Dostları ilə paylaş: