A. A. Ibragimov, V. U. Xo’jayev, O. M. Nazarov bioorganik kimyo



Yüklə 162,73 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə93/105
tarix21.12.2023
ölçüsü162,73 Kb.
#187815
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   105
bioorganik kimyo

Kortikosteroidlar
qatoriga 40 ga yaqin pregnan skeletli
birikmalar kiritiladi. Ikki guruhga bo’linadi. Birinchisi uglevod 
almashinuvini 
boshqaruvchi 
gormonlar(kortizol 
qatori) 
– 
glyukokortikoidlar deb ataladi. Ikkinchisi suv va ion almashinuvini 
boshqaruvchi moddalar(aldosteron qatori) – mineralokortikoidlar deb 
ataladi. 1927-40 yillar keng va chuqur o’rganilgan. Qora mollarning 


205 
buyrak usti bezidan ajratib olinadi(bir boshdan 100mg) yoki 
sintezlanadi. 
HO
O
OH
CHO
O
OH
H
H
H
HO
O
OH
O
OH
H
H
H
kortizol aldosteron 
Yurak glikozidlari
nomi bilan kardiotonik ta’sirga ega bo’lgan 
bir guruh steroid glikozidlari ataladi. Ular o’simlik va hayvon 
organizmida uchraydi. Yurak mushagini faoliyatini yaxshilaydi. 
Kimyoviy tuzilishi nuqtai nazaridan ular tarkibida steroid skeletidan 
tashqari to’yinmagan besh a’zoli(kardenolid) yoki olti a’zoli 
(bufadienolid), to’yinmagan lakton halqalarini saqlaydi. Bundan 
tashqari uchinchi holat bo’yicha bir nechta qand halqalarini kiritadi.
Ekdizon va hasharotlar gormonlari
. 1954 yili 
 Butenandt
pilla 
qurtidan 

-ekdizon gormonini ajratib olgan (500 kg pilladan 25 mg 
modda). Hasharotlar tullashini(metamorfoz) boshqaradi. Keyinchalik 
o’xshash moddalar o’simliklar tarkibidan ham ajratib olingan. 
O
HO
OH
OH
H
H
HO
H
OH
H

-ekdizon 
Ekdizonlar o’simliklar tarkibidan ham ajratib olingan, masalan, 
Raponticum integrifolium 
dan olingan ekdisteron (

-ekdizon) tibbiyot 
amaliyotida kuchli adaptogen sifatida qo’llanadi.


206 

Yüklə 162,73 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   105




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin