İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
424 
dəfə 1975-ci ildə The Creeper adlanan şəbəkə virusu yayılmağa başlayır. Virusun 
müəllifi BBN (Bolt Beranek and Newman) kompaniyasının əməkdaşı Bob Tomas 
olmuşdur. Proqram yerini serverlər arasında müstəqil dəyişə bilirdi. Kompüterə 
daxil olandan sonra ekrana “I'M THE CREEPER... CATCH ME IF YOU CAN” (“Mən 
Kriperəm...bacarsan məni tut”) məlumatı çap edilirdi. Mahiyyət etibarilə bu 
proqram virus deyildi. Ona görə ki, nə destruktiv, nə də casus xarakterli 
əməliyyatlar yerinə yetirilmirdi.
1975-ci ili antivirus proqramlarının yaradılması tarixi kimi də xarakterizə 
etmək olar. Belə ki, həmin ildə BBN kompaniyasının digər əməkdaşı Rem 
Tomlinson The Creeper virusunun təsirini aradan qaldırmaq üçün nəzərdə tutulan 
The Reepet adlanan xüsusi antivirus proqramı yazır. Proqram virusu tapan kimi 
onun fəaliyyətini dayandırırdı.
Həmin vaxtdan etibarən kompüter virusları və antivirus vasitələri arasında 
belə demək caizsə silahlı qarşıdurma və ya yarış davam edir. 
Yurgen Kraus 
1980-cı 
ilin 
fevralında 
Dortmund 
universitetinin 
tələbəsi 
Yurgen 
Kraus 
“Özüçoxalan 
proqramlar” 
mövzusunda diplom işi yazır. Bu 
diplom 
işində 
nəzəri 
mülahizələrlə 
bahəm 
ciddi 
özüçoxalan proqramların mətni 
də verilmışdi. Əslində bu 
proqramlar 
Siemens 
kompüterlər 
üçün 
virus 
proqramlar deyildi. 
QEYD
: Bəzi texniki ədəbiyyatlarda ilk kompüter viruslarının yaradılmasını 
səhv olaraq 1970-ci və hətta 1960-cı illərə aid edirlər. 
Belə yazılarda adətən Animal, Creeper, Cookie Monstr və Xerox worm kimi 
proqramlar virus proqramları kimi təqdim edilir. 
Fərdi kompüterlər üçün ilk məşhur viruslar Virus 1,2,3 və Elk Cloner 
proqramları hesab edilir. Bu virusların hər ikisi funksionallığına görə çox oxşar idi 
və bir-birindən aslı olmadan kiçik vaxt fərqi ilə 1981-ci ildə yaradılmışdı.
1977-ci ildə ipk Apple Fərdi Elektron Hesablama Maşınının və şəbəkə 
strukturunun yaradılması ilə kompüter virusları tarixinin yeni dövrü başlanır. Bu 
dövrdə troyan vandal proqramları da yaradılır. Belə proqramlar öz destruktiv 

---