Naxçıvan Muxtar Respublikası Əd liyyə Nazirliyi Kəngərli rayonunda in zibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndə

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta

Agentliyinin mətbuat xidməti

627 vətəndaşa məxsus kənd təsərrüfatı

bitkiləri sığortalanmışdır

Øß Ã

Ð

Doğma, canım-varlığım qədər

sevdiyim Azərbaycanım

mənim qibləgahımdır

Təsisçi: Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi və Nazirlər Kabineti

Gündəlik ictimai-siyasi qəzet

qapısı

Qəzet 1921-ci

ildən çıxır

Sayı: 130 (21.540)

16 iyul 2016-cı il, şənbə

www.serqqapisi.az

Qiyməti 20 qəpik

---

2

    Naxçıvan Muxtar Respublikasının

ən  gənc  rayonu  olan  Kəngərli

2004-cü  il  martın  19-da  yaradılıb.

1995-ci ildən başlayaraq muxtar res-

publikada aparılan islahatlar regionda

ərazi  idarəetmə  strukturlarının  da

təkmilləşdirilməsinə öz təsirini gös-

tərib və nəticədə, Azərbaycan Res-

publikasının Prezidenti cənab İlham

Əliyevin Naxçıvan Muxtar Respub-

likasında Kəngərli rayonunun yara-

dılması haqqında Azərbaycan Res-

publikasının Qanununu imzalaması

ilə  Kəngərli  rayonu  təşkil  edilib.

Qanuna görə, Naxçıvan Muxtar Res-

publikasının Babək rayonunun Bö-

yükdüz, Çalxanqala, Xıncab, Şərur

rayonunun isə Qarabağlar, Xok, Qıv-

raq,  Qabıllı,  Yurdçu,  Şahtaxtı  və

Yeni  Kərki  kəndlərini  əhatə  edən

ərazi vahidləri bu rayona daxil edilib,

Qıvraq kəndinə qəsəbə statusu ve-

rilərək  rayon  mərkəzinə  çevrilib.

Biz də elə yolboyu səfərimizə rayon

mərkəzi olan Qıvraq qəsəbəsindən

başlayırıq...

    Hər şeydən əvvəl onu deyim ki,

Kəngərli rayonunda yerləşən əksər

yaşayış məntəqələri Naxçıvanın qə-

dim tarixə malik yurd yerləridir. Elə

Qıvraq qəsəbəsi də həmçinin. Təd-

qiqatçılara görə, Qıvraq kəngərlilərə

aid mülkün adı olub, sonra burada

həmin tayfaya mənsub ailələr məs-

kunlaşıblar.  1925-ci  ildə  aparılan

inzibati ərazi bölgüsünə görə Qıvraq

19 kəndi əhatə edən rayon mərkəzi

olub və 1930-cu ildə bu rayon ləğv

edilib. Bir də 74 il sonra bu yaşayış

məntəqəsi  rayon  mərkəzi  statusu

alıb. Qıvraq kəndi Sovetlər Birliyi

dövründə, əsasən, kənd təsərrüfatının

müxtəlif sahələrinin inkişaf etdirildiyi

yaşayış məntəqəsi olsa da, daha çox

burada yerləşən hərbi hissəyə görə

tanınıb.  Elə  müstəqilliyimizin  ilk

illərində də muxtar respublikamızın

qərb  sərhədlərinin  qorunmasında

buradakı hərbi hissənin böyük rolu

olub.  Hazırda  rayon  mərkəzi  olan

Qıvraq qəsəbəsi son illərdə burada

aparılmış  quruculuq  tədbirləri  sa-

yəsində öz simasını tamamilə dəyi-

şib, qəsəbədaxili yollar yenidən qu-

rulub,  yeni  təhsil,  mədəniyyət,  sə-

hiyyə müəssisələri yaradılıb, dövlət

qurumları üçün yeni inzibati binalar

inşa olunaraq istifadəyə verilib. Son

onillikdə  keçmiş  Qıvraq  kəndinin

şimal  hissəsini  təşkil  edən  boş  və

quru  çöllük  ərazilərdə  rayon  mər-

kəzinə  xas  infrastruktur  salınaraq,

ümumilikdə,  gözəl  bir  qəsəbə  an-

samblının yaradılmasına nail olunub.

Ötən il qəsəbədə istifadəyə verilmiş

Ticarət-İaşə  və  Bazar  Kompleksi

isə burada yaşayan sakinlərə müxtəlif

xidmətlərin göstərilməsinə şərait ya-

radıb.  Qəsəbədə  olarkən  görüşüb

söhbət etdiyimiz sakinlərdən Mustafa

Bəylərov və Cəbi Əhmədov bildir-

dilər ki, Qıvraq qəsəbəsi tarixin heç

bir dövründə belə şəraitin, gözəlliyin

şahidi olmayıb. Burada rayon təşkil

olunduqdan  sonra  hər  il  qəsəbədə

quruculuq və abadlıq işləri aparılıb,

yeni tikililər istifadəyə verilib, parklar

salınıb, yaşıllıqların həcmi artırılıb.

Elə indinin özündə də bu işlər davam

etdirilir. Müsahiblərimiz dedilər ki,

ötən  il  burada  istifadəyə  verilmiş

yeni ticarət kompleksi isə sakinlərin

daha çox sevincinə səbəb olub. Belə

ki,  kompleksdə  fəaliyyət  göstərən

şadlıq  sarayı,  müxtəlif  mağazalar,

yeməkxana,  kənd  təsərrüfatı  məh-

sullarının satıldığı qapalı bazar qə-

səbədə yaşayan 6000-dən çox sakinin

rahatlığını təmin edib. Qeyd etmək

lazımdır ki, qəsəbədəki təmizlik də

nəzərimizi  ilk  baxışdan  cəlb  edən

amillərdən  oldu.  Təyin  olunmuş

müxtəlif yerlərdə məişət tullantıları

qutularının qoyulması, ərazinin daim

təmiz saxlanılmasına göstərilən diq-

qət  qəsəbənin  gözəlliyini  daha  da

artırıb. 

    Yurdçu kəndi Kəngərli rayonunda

rayon mərkəzinə ən yaxın məsafədə

yerləşən  kəndlərdəndir.  Rayonda

kompleks  quruculuq  tədbirləri  ən

son bu kənddə aparılıb. Bu ilin ilk

ayında kənddə yeni məktəb binasının,

kənd və xidmət mərkəzlərinin açılışı

olub. Həmin tədbirlərdən sonra Kən-

gərli  rayonu  muxtar  respublikanın

quruculuq xəritəsinə bütün yaşayış

məntəqələri abadlaşdırılmış ilk rayon

kimi həkk olunub. Qarabağlar kən-

dinə tərəf uzanan avtomobil yolun-

dan  sağa  tərəf  dönüb  kəndə  daxil

oluruq.  Bu  yoldan  daxil  olan  hər

kəs  ilk  olaraq  burada  yaradılmış

xidmət mərkəzinin yaraşıqlı binası

ilə  qarşılaşır.  Binanın  ətrafı  abad-

laşdırılıb, səliqə ilə gül-çiçəklər əki-

lib.  Bir  zamanlar  yolboyu  uzanan

uçuq,  bomboz  divarların  yerində

indi  yeniləri  tikilib.  Kəndin  daxili

yolları yenidən qurulub, qara örtük

salınıb. Kəndin girəcəyində yerləşən

məscidin həyətindəki ağsaqqal kişi

diqqətimizi çəkir. O, həyətdəki ağac-

lara  qulluq  edirdi.  Yaxınlaşıb  sa-

lamlaşırıq, kimliyimizi nişan veririk.

Yaşı  70-i  keçən  Cəlil  kişi  bizimlə

mehriban söhbət edir: “Sovet döv-

ründə  kənd lərimizdəki  bütün  məs-

cidlərin qapılarını qıfıllayıb bağla-

mışdılar, ya da ki bu cür müqəddəs

məkanlardan  anbar  kimi  istifadə

edirdilər.  İndi  şükürlər  olsun  ki,

dövlətimiz dini dəyərlərimizə böyük

diqqət yetirir. Muxtar respublikadakı

məscidlərimizin  böyük  əksəriyyəti

yenidən  qurularaq  əhalinin  istifa-

dəsinə  verilib.  Bu,  dini  və  mənəvi

dəyərlərimizə böyük qayğıdır”. Cəlil

kişi ilə bir xeyli söhbət edirik, kənddə

aparılan genişmiqyaslı abadlıq işlə-

rinə görə dövlətimizə minnətdarlığını

bildirir. 

    Sonra  yolumuza  davam  edirik

və üz tuturuq rayonun, ümumilikdə

isə muxtar respublikamızın ən böyük

kənd  yaşayış  məntəqələrindən  biri

olan Qarabağlar kəndinə. 

    XVII əsrdə bütün Yaxın Şərqdə

məşhur  olan  türk  səyyahı  Övliya

Çələbi “Səyahətnamə”sində 50 min

nəfərin  yaşadığı  10  min  evin,  70

məscidin, 40 minarənin, karvansara,

hamam və bazarların olduğu Qara-

bağlar şəhərindən bəhs edir. Tarixi

mənbələrdə  Qarabağların  qədim

Roma və Bizans imperiyaları ilə iq-

tisadi-mədəni əlaqələrini sübut edən

məlumatlar var. Bundan əlavə, orta

əsrlərdə elm və təhsilin inkişaf et-

dirildiyi Qarabağlar mədrəsələrində

riyaziyyat, təbabət, nücum elmlərinin

öyrədilməsi  də  geniş  yayılıbmış.

Naxçıvanın Kəngərlilər nəslinin sa-

yılıb-seçilən üzvlərinin pay torpaq-

larının olduğu Qarabağlarda indi də

məhəllələr aid olduğu tayfaların ad-

ları ilə adlandırılır: Bəydilli, Süley-

manlı, Ağahəsənli,  Cığallı,  Turab-

xanlı, Hacı Baxşəlilər və sair. Dünya

əhəmiyyətli  Qarabağlar  türbəsi  bu

kənddə yerləşir. Yaşı minillərə da-

yanan müqəddəs Asnı bulağı kəndin

əkin sahələrinə can verir, yerli xam-

mal kimi Sovetlər Birliyi dövründən

istehsalına  başlanılmış  üzlük  daş

plitələr Rusiya və Avropanın neçə-

neçə  şəhərlərinin  binalarına,  park

və xiyabanlarına gözəllik bəxş edir.

Hələ mən kəndin şimal-qərb istiqa-

mətində  yerləşən  Daş  məhəllədən

(buradakı  saf  daş  yataqlarının  də-

rinliyi, deyilənə görə, yüz metrədək

gedib çıxır), Naxçıvanda sovet ha-

kimiyyəti  yeni  qurulan  zaman  tə-

qiblər  üzündən  öz  mülklərini  tərk

etmiş  xan  ailələrindən  və  hazırda

da onların mövcud olan həyət evlə-

rindən, sovetləşmədən sonra Rusi-

yadan Naxçıvana göndərilən peda-

qoji kadrların buradakı təhsil ocaq-

larına daha çox yönləndirilməsi mə-

sələlərindən  danışmıram.  Bunların

hər  biri  ayrılıqda  bir  mövzu  oldu-

ğundan bu haqda gələcək yazıları-

mızda  bəhs  edəcəyik.  O  ki  qaldı

Qarabağlar kəndinin bu gününə, indi

burada vəziyyət tamamilə müsbətə

doğru dəyişilib. Son illərdə kənddə

böyük  quruculuq  tədbirləri  həyata

keçirilib, yeni məktəb binaları isti-

fadəyə verilib, kənd və xidmət mər-

kəzləri yaradılıb. Kənddaxili yollar

abadlaşdırılıb. Qarabağlar kəndindən

Çalxanqala kəndi istiqamətində uza-

nan yolda bütün həyətyanı sahələrin

ətrafı hasarlanıb, vətəndaşlara məx-

sus  darvaza  qapıları  dəyişdirilərək

yenilənib. 7000 nəfərdən çox sakinin

yaşadığı kənddə müxtəliftipli istehsal

müəssisəsi  – lavaş  sexləri,  plastik

qapı-pəncərə sexi, quşçuluq və ba-

lıqçılıq  təsərrüfatı,  un  dəyirmanı,

daş məhsulları istehsalı müəssisəsi

və  sair  fəaliyyət  göstərir.  2012-ci

ildə istifadəyə verilmiş Qıvraq-Qa-

rabağlar-Çalxanqala-Təzəkənd dai-

rəvi  avtomobil  yolu  isə  indi  təkcə

qarabağlarlılara deyil, bu yoldan is-

tifadə edən bütün sürücü və sərni-

şinlərə, sözün həqiqi mənasında, ra-

hatlıq  bəxş  edir.  Elə  bu  rahatlığın

bizə verdiyi imkanın nəticəsidir ki,

təxminən, 15 dəqiqə sonra Çalxan-

qala kəndinə çatırıq. 

    Çalxanqala kəndi də Kəngərli ra-

yonunun digər kəndləri kimi öz qə-

dimliyi ilə seçilən yurd yerlərindən-

dir. Bu kənddə hazırda ermənilərin

deportasiya  siyasətinin  qurbanına

çevrilmiş qərbi azərbaycanlıların bir

qismi  yaşayır.  Buradakı  sakinlər,

əsasən, heyvandarlıq və əkinçiliklə

məşğuldurlar.  Çalxanqalanın  bərə-

kətli  torpaqları  onlara  təsərrüfatın

müxtəlif sahələri ilə məşğul olmağa

imkan verib. Dövlətimizin kənd ya-

şayış məntəqələrinə göstərdiyi qay-

ğını burada da görmək mümkündür.

Son illərin quruculuq ünvanlarından

olan yeni məktəb binası, kənd mər-

kəzi, həkim ambulatoriyası çalxan-

qalalıların  rahatlığını  təmin  edib.

Kəndin mərkəzi hissəsində görüşüb

söhbətləşdiyimiz 70 yaşlı Ziyad Hə-

sənov,  ortayaşlı  Faiq Ağəmmədov

kəndin  müasir  günündən  razılıqla

danışdılar. Ziyad Həsənov ixtisasca

mühəndisdir. Hazırda təqaüdçü olan

həmsöhbətimiz təsərrüfatla məşğul-

dur. 4-5 iribuynuzlu mal-qarası, 40

arı ailəsi var. Hər uğurun kökündə

zəhmətin dayandığını deyir. Bildirir

ki, bu kəndin insanları zəhmətkeş-

dirlər. Hər kəsin qapısında mal-hey-

vanı, arı ailəsi var. Dövlətimizə də

minnətdarıq  ki,  torpağımızı  əkib-

becərməyə, təsərrüfatla məşğul ol-

mağa  əlverişli  şərait  yaradıb.  Yeri

düşmüşkən,  Qıvraq  qəsəbəsində,

Yurdçu  və  Qarabağlar  kəndlərində

gördüyümüz  təmizliyi  burada  da

gördük.  Rayonun  ucqar  kəndi  ol-

masına baxmayaraq, burada da la-

zımi yerlərdə məişət tullantıları qu-

tuları  qoyulub  və  kənddə  yerləşən

dövlət qurumlarının nümayəndələri

ərazilərin  təmiz  saxlanılması  üçün

daim sakinlər arasında təbliğat işləri

aparırlar. 

    Dairəvi yolla hərəkət edirik. Növ-

bəti  dayanacağımız  Təzəkənddir.

Yeni quruculuq ünvanları bu kəndin

də simasını dəyişib. Kəndin girəcə-

yində  tanış  olub  söhbətləşdiyimiz

Surac Budaqov rabitə işçisidir. Deyir

ki,  sovet  dövründə  Təzəkənd  və

Xıncab  ucqar  kəndlər  olmasa  da,

həmişə diqqətdən kənarda qalıblar.

Kənd  sakinləri  üçün  lazımi  şərait

yaradılmayıb.  Uzun  illər  kənd  ca-

maatı  işsizlikdən  digər  yerlərə  üz

tutub. Təsərrüfatla  məşğul  olmağa

imkan və şərait olmayıb. Ancaq bi-

zim kəndin sakinləri öz yurdlarına,

dəyərlərinə bağlı insanlar olub. Həm-

söhbətimiz deyir ki, indi çoxları öv-

ladına toy etmək üçün bəzən şəhərə

üz tutsa da, bu kəndin insanları toy-

düyünü  öz  qapılarında  edirlər.  Şü-

kürlər olsun, hər şey yaxşıdır. Döv-

lətimizə  minnətdarıq.  Naxçıvanın

gündən-günə inkişafı gələcəyə daha

ümidlə baxmağa imkan verir. Son-

radan söhbətimizə qoşulan 60 yaşlı

Çingiz Əliyev də bu fikirlərlə razı

olduğunu deyir. O, muxtar respub-

likada  əkinçilərin  indi  daha  rahat

şəkildə əkib-becərməyə imkanlarının

olduğunu bildirir. Hər il muxtar res-

publikada kənd təsərrüfatı sahələrinin

daha  da  inkişaf  etdirilməsi  üçün

dövlət tərəfindən müxtəlif addımların

atılmasını alqışlayır. Sabaha ümidlə

baxan  bu  sadə  kənd  sakinləri  ilə

söhbətimizi bitirib Naxçıvan şəhərinə

tərəf üz tuturuq...