Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 242 - 
2.7.1-rasm. Italiya sanoatining yillar bo’yicha 
o’zgarishi
(2008-2018 yil birinchi choragi)
128
 
Italiyada sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi 2018 yil yanvar oyida 4 
foizga o'sdi va dekabr oyida bu ko'rsatkich 5,4 foizga yetib, 1,9 foizga o'sdi. 
Italiyada sanoat ishlab chiqarish 1991 yildan 2018 yil vaqt oralig‘ida o'rtacha 0,05 
foizni tashkil etgan bo‘lsa, 1994 yil avgust oyida esa bu miqdor 17,50 foizni tashkil 
etdi. 2009 yilning mart oyidagi past ko'rsatkich 25,90 foizni tashkil qildi. 
Erkin sanoat hududlari 

Livorno, 1675–1860 

Free Zone of Venice

Aosta Valley 

Campione d'Italia 

Articoli 

Port of Trieste
129
2.7.6. Xizmatlar sohasi 
Jahon iqtisodiyotining ajralmas qismi, yadrosi hisoblangan xalqaro pul-kredit 
munosabatlarining ilk ko‘rinishi aynan, Italiyada paydo bo‘lgan. Keyinchali Banco 
deb atalgan, ya‘ni ―stol ustidagi hisob-kitoblar‖ ma‘nosini anglatuvchi bu xizmat 
zamonaviy Banklarni tashkil etdi. Keyinchalik, Yevropaning boshqa mamlakatlari 
xususan, Germaniya va Angliyagacha yetib bordi (Rothschilde‘s Family). 
128
 https://tradingeconomics.com/italy/industrial-production 
129
 https://www.nctm.it/news/articoli/southern-special-economic-zones-in-italy-and-the-eu-state-aid-regime 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 243 - 
Zamonaviy banklarning kelib chiqishi Florensiya, Lucca, Siena, Venetsiya va 
Genoa kabi boy shaharlarga O'rta asr va Uyg'onish davriga (15 asrgacha Yevropada 
―qora davr‖ hukum surgan, Dark Ages) oid Italiyani kuzatish mumkin. Bardi va 
Peruzzi oilalari 14-asrda Florensiyada banklarni boshqarib, Yevropaning boshqa 
ko'p qismlarida filiallar ochishgan. Italiyaning eng mashxur banklaridan biri 1397 
yilda Giovanni di Bicci de' Medici tomonidan tuzilgan Medici banki hisoblandi. 
Sobiq Jorj banki 1407-yilda Genoa shahrida tashkil etilgan bo‘lsa, 1472 yilda 
tashkil etilgan Banca Monte dei Paschi di Siena dunyodagi eng qadimgi rivojlangan 
bank hisoblanadi. Bugun moliyaviy xizmatlar kompaniyalari orasida UniCredit 
kapitallashtirish bo'yicha Yevropaning eng yirik banklaridan biri bo'lib, AJA'dan 
so'ng dunyodagi eng katta ikkinchi sug'urta guruhi - Assicurazioni Generali 
hisoblanadi. 
Xizmat ko'rsatish sektori Italiyada band bo'lganlar soni bo'yicha eng muhim 
sector sanaladi. Ushbu soha ta'rif turizm, mehmonxonalar, restoranlar, savdo-sotiq, 
transport va kommunikatsiya, uy-ro'zg'or ishchilari, moliyaviy xizmatlar va davlat 
boshqaruvini qamrab olib, ish kuchining yarmidan ko'p qismi ushbu sohada faoliyat 
yuritadi.
Moliya 
Italiya markaziy bank mamlakat monetar siyosatini ta‘minlaydigan yagona 
tizim hisoblanadi. 2002 yilda yevro joriy qilinganidan beri, Italiya banki Yevropa
Ittifoqi siyosatiga muvofiq yevro banknotalarini ishlab chiqarish va aylanishi uchun 
javobgardir. Pul-kredit siyosatini olib borilishi, iqtisodiyot va moliya vazirining 
boshchiligidagi Mintaqaviy kredit hamda jamg'armalar qo'mitasiga berilgan. 
Amalda, Italiya Banki keng vakolatlarga ega (Maastricht shartnomasi va yevro 
hududini tartibga soluvchi boshqa bitimlarning cheklovlari doirasida) va yevro 
hududining iqtisodiy siyosatini ishlab chiqishda muhim rol o'ynaydi. Bankning 
asosiy funktsiyasi kreditni nazorat qilishni o'z ichiga oladi. 
Italiya Bank-kredit institutlarining uchta asosiy turi mavjud. Birinchidan, 
tijorat banklari mavjud. Ular orasida uchta milliy bank, bir nechta xorijiy banklar, 
mashhur kooperatsion banklar bo‘lib, ularning faoliyati viloyat darajasidan tashqari 

---