2. Tuz eritmalarining tarkibini hisoblash uchun ham klassik, ham protolit nuqtai nazaridan foydalanish mumkin. Bu nuqtai nazarlar hisob-kitobga
turli tomonlardan yondashadi va eritmadagi tuzlarning xatti-harakatlari haqida turli tushunchalarni beradi. Bu yerda har bir istiqbolning qisqacha
koʻrinishi:1. Klassik istiqbol: Klassik nuqtai nazar ionli birikmalarning suvda eriganida ionlarga ajralishi tushunchasiga tayanadi. Klassik nazariyaga
ko'ra, tuzlar eritmada o'z tarkibidagi ionlarga to'liq dissotsiatsiyalanadi.Tuz eritmasining tarkibini klassik nuqtai nazardan hisoblash uchun siz tuzning
dastlabki konsentratsiyasini, shuningdek, uning dissotsilanish tenglamasini bilishingiz kerak. Masalan, natriy xloridning (NaCl) suvdagi
dissotsiatsiyasini ko'rib chiqing:NaCl(aq) -> Na+(aq) + Cl-(aq) Unda bir mol NaCl dissotsiatsiyalanib, bir mol Na+ ioni va bir mol Cl-ion hosil
qiladi.Olingan eritmaning tarkibi keyinchalik stoxiometriya tamoyillari yordamida aniqlanishi mumkin. Misol uchun, agar sizda 0,1 M NaCl eritmasi
bo'lsa, Na+ va Cl- ionlarining konsentratsiyasi ham 0,1 M bo'ladi.1. Protolit istiqboli: Protolitik nuqtai nazar tuzlarning ionlarga to'liq ajralishini
emas, balki zaif kislotalar va asoslar sifatidagi xatti-harakatlariga e'tibor qaratadi. U gidroliz tushunchasini ko'rib chiqadi, bunda tuzlar suv bilan
reaksiyaga kirishib, kislotali yoki asosiy turlarni hosil qiladi.Tuz eritmasining tarkibini protolit nuqtai nazaridan hisoblash uchun tuzning gidroliz
reaktsiyalarini hisobga olish kerak. Bu reaksiyalar natijasida kislotali yoki asosli turlar hosil bo‘ladi, ular eritmaning pH va tarkibiga ta’sir
qiladi.Masalan, ammoniy xloridning (NH4Cl) suvda gidrolizlanishini ko'rib chiqamiz:NH4Cl(aq) + H2O(l) <-> NH4OH(aq) + HCl(aq)Bu holda
NH4Cl gidrolizlanib, NH4OH (ammoniy gidroksid) va HCl (xlorid kislota) hosil qiladi. Olingan eritma HCl borligi uchun ozgina kislotali
bo'ladi.Eritma tarkibini aniqlash uchun har bir turning muvozanat konsentratsiyasini, shuningdek, ularning tegishli dissotsilanish konstantalarini va
pKa qiymatlarini hisobga olishingiz kerak.Klassik va protolit nuqtai nazaridan harorat, ion quvvati va eritmadagi tuzlarning harakatiga ta'sir etuvchi
boshqa omillarni hisobga olish muhimdir. Istiqbolni tanlash aniq kontekstga va hisob-kitobda talab qilinadigan tafsilotlar darajasiga bog'liq. Lyuis
nazariyasi, shuningdek, Lyuis elektron nuqta nazariyasi sifatida ham tanilgan, molekulalar yoki ionlardagi atomlar orasidagi bog'lanishni tasvirlash
uchun ishlatiladigan model. U 20-asr boshlarida amerikalik kimyogar Gilbert N. Lyuis tomonidan ishlab chiqilgan.Lyuis nazariyasidagi asosiy
tushuncha atomning eng tashqi energiya darajasidagi elektronlar bo'lgan valentlik elektronlarini tushunishdir. Lyuis valentlik elektronlarini ifodalash
uchun nuqtalardan foydalangan va Lyuis tuzilmalari valentlik elektronlarini ifodalovchi nuqtalar bilan o‘ralgan elementar belgilardan iborat.