8-chizma. Tanlov asosida tashkil etiladigan savdo turlari.
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Qarorlarida
boshqacha tartib belgilangan b o ‘lsa, yoki xorijiy grantlar va kreditlar
taqdim etilishida boshqacha shartlar belgilangan bo'lsa, bunday
hollarda mazkur Nizom tartibi qo‘llanilmaydi.
Tenderlarni o ‘tkazishdan ko'zlangan asosiy maqsad — bu davlat
byudjeti, byudjetdan tashqari maqsadli fondlari mablag‘lari foyda-
lanish samaradorligin orttirish va sotib olinayotgan xomashyolar,
materiallarning sifat darajasini oshirishdan iborat.
Tender savdolari xaridlarning faqat manbalaming mavjudligi
va mablag‘ bilan ta’minlash miqdorlari to‘g‘risida tasdiqnomalar
(moliya organlari yoki byudjetdan tashqari jamg‘armalami tasarruf
etuvchilarning bildirish xati, xorijiy kreditorlar bilan hukumat
kafolati ostida imzolangan kredit shartnomalari, xorijiy grantlar
berish to ‘g‘risidagi bildirish xati va boshqalar) mavjud bo‘lgan
hajmi b o ‘yicha e’ion qilinishi mumkin. Tenderlar tenderlarni
1 0 ‘zR Vazirlar M ahkamasining 2000-yil 21- noyabrdagi 456-sonli
Qarori bilan tasdiqlangan «Xomashyo, materiallar, butlovchi qismlar va
jihozlarni sotib olish yuzasidan tender savdolarini o ‘tkazish to‘g‘risida»gi
Nizomga asosan.
9-chiuna. Tenderlarning tashkiliy shakllari1
o ‘tkazishning doimiy yoki vaqtinchalik organi b o ‘!gan tender
komissiyasi tomonidan o‘tkaziladi.
Tender komissiyasi tovar yetkazib berish qiymati 1,0 mln AQSh
dollariga teng miqdordan oshmaydigan bitta shartnom a bo'yicha
amalga oshirilganda xarid qiluvchi tashkilot («buyurtmachi» deb
ataiadi) tomonidan tuziladi. Tovar yetkazib berish qiymati 1,0
mln AQSh dollariga teng miqdordan oshadigan bitta shartnoma
bo‘yicha amalga oshirilgan taqdirda tender komissiyasi buyurtmachi
tomonidan Vazirlar Mahkamasining tegishli komplekslari bilan
kelishgan holda tuziladi.
Tarmoq vazirliklari va idoralari rozi bo'lgan taqdirda ularning
viloyat, tuman, shahar bo‘limlari, 0 ‘zR Vazirlar Mahkamasining
2000- yil 2 1 - noyabrdagi 456-sonli Qaroriga ilova qilingan
«Xomashyo, materiallar, butlovchi buyumlar va asbob-uskunalar
xarid qilish bo'yicha tender savdolari o ‘tkazish to ‘g ‘risida»gi
Nizomi talablariga rioya qilgan holda, tender o‘tkazish bo‘yicha
buyurtmachilar bo'lishi mumkin.
Tender komissiyasi a’zolari soni toq (odatda kamida to ‘qqiz,
o ‘n bir kishi), shu jumladan, uning tarkibi quyidagilardan iborat
bo‘ladi:
— buyurtmachining vakillari;
— 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Tashqi iqtisodiy
aloqalar, investitsiyalar va savdo vazirligi yoki ularning hududiy
bo'linmalari vakillari (zarur bo‘lganda);
— xizmat ko‘rsatuvchi tijo rat banki va m ustaqil ekspert
tashkilotlar vakillari;
— buyurtmachining yuqori tashkilotlari, vazirliklari, idoralari
vakillari;
— tender savdolari xorijiy tovar yetkazib beruvchilami jalb
etgan holda tashkil qilingan taqdirda, transport-ekspeditorlik
kompaniyalari vakillaridan iborat bo‘ladi.
Amaldagi qonunchilikka muvofiq, buyurtmachining yoki unga
qarashli korxonalar va tashkilotlar vakillari soni tender komissiyasi
tarkibining 30 foizidan oshmasligi kerak.
T ender komissiyasi a’zo larin in g tayinlanishi yuzasidan
buyurtmachi javob beradi.
Tender komissiyasining ishchi organi tenderlami o'tkazishni
(tovar yetkazib beruvchilami oldindan malakali tanlash, tushadigan
takliflami ekspert baholash, binolar va yordamchi xodimlar berish,
reklama ishiarini tashkil etish, tender komissiyasi hujjatlarini va
shu kabilami amalga oshirishni) amalda tashkil etuvchi asosiy
organ hisoblanadi.
B u y u rtm ach in in g ta n lo v i b o ‘yicha sh artn o m a asosida
ixtisoslashgan tashkilot yoki buyurtmachining o ‘zi ishchi organ
bo ‘lishi mumkin, u zarur b o ‘lganda shartnoma asosida boshqa
tashkilotlar mutaxassislarini ham jalb etishi mumkin.
Tovar yetkazib berish qiymati 1,0 min AQSh dollariga teng
m iq d o r d a n o sh ad ig an b itta sh artn o m a b o 'y ic h a am alga
oshirilganda ishchi organ buyurtm achi tom onidan Vazirlar
M ahkam asining tegishli komplekslari bilan kelishgan holda
belgilanadi.
Ishchi organ ixtisoslashgan tashkilotning, shuningdek, boshqa
tashkilotlar mutaxassislarining huquq va vazifalari doirasi shartno-
malarda belgilanadi.
Davlat xaridini tashkil etishda buyurtmachi va ishchi organning
funksiyalariga e’tibor beradigan bo‘lsak, tenderlami o‘tkazishda
buyurtm achi:
— tenderlami o'tkazish, ulaming o‘tkazilish sanasi to‘g‘risida
qaror qabul qiladi, sotib olinadigan tovarlaming eng yuqori bahosini
belgilaydi va rasmiy farmoyish chiqaradi; ishchi oigan faoliyatini
nazorat qilib boradi va tender komissiyasi ishida qatnashadi;
— tender hujjatlarini tayyorlash shartlarini belgilaydi;
— tenderlami tayyorlash va o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlami
amalga oshiradi;
— tender g‘olibi bilan shartnoma tuzadi.
Ishchi organ buyurtmachi bilan kelishgan holda:
— savdo va uni rasmiylashtirish tartibini belgilaydi;
— tender huijatlarini ishlab chiqishni tashkil etadi;
— ommaviy axborot vositalarida e’ion beradi yoki taklifnomalar
jo ‘natishni tashkil etadi;
— jalb etiladigan ekspertlar va m aslahatchilar faoliyatini
muvofiqlashtirib boradi;
— da’vogarlami tender hujjatlari bilan tanishtiradi;
- arizalarni qabul qiladi, ularning hisobga olib borilishini,
saqlanishini va maxfiyligini ta’minlaydi.
Tenderlarni tashkil etishning asosiy tamoyillari oshkoralik,
qarorlarni qabul qilishning obyektivligi, tender qatnashchilariga
teng sharoit yaratish, shu bilan birga m ahalliy korxonalarga
ustuvorlik berish hisoblanadi (quyidagi 10-chizma).
10-chizma. Tenderlarni tashkil etish tamoyillari1.
Davlat xaridini amalga oshirish bo ‘yicha shartnomalami tuzish
va ijro etish —
ikki bosqichda amalga oshiriladi:
— shartnomani tuzish;
— shartnomani ijrosining sifati va muddatlarini baholash.
Shartnomani tuzish:
— to‘g‘ridan-to‘g‘ri shartnomalar — ishtirokchilar tomonidan
kelishilgan shartlar asosida tuziladi;
— yarmarka va birja savdolari — yarmarka va biija savdo-
larining o'matilgan tartiblari asosida amalga oshiriladi (shartnomani
1 0 ‘zR Vazirlar Mahkamasining 2 000-yil 2 1 - noyabrdagi 456-sonLi
Qarori bilan tasdiqlangan «Xomashyo, materiallar, butlovchi qismlar va
jihozlami sotib olish yuzasidan tender savdolarini o'tkazish to‘g‘risida»gi
Nizom asosida ishlab chiqilgan.
tuzish savdo o ‘tgandan keyingi 5 kun muddat ichida amalga
oshiriladi);
— ochiq va yopiq tanlovlar — xaridni ayxim olingan turlarini
amalga oshirishni tartibga soluvchi qonunchilik aktlari orqali amalga
oshiriladi. Shartnomalami tuzish muddati hamma hujjatlarda ham
o ‘z aksini topmagan. Fuqarolik kodeksiga muvofiq shartnomalami
imzolash muddati 30 kalendar kundan oshmasligi kerak.
Tender savdolarini boshqarishda baholar monitoringini amalga
oshirish tartibi, quyidagi sohalar misolida ko‘rib chiqiladi:
— byudjet mablag'lari oluvchilar tomonidan oziq-ovqat mahsu-
lotlarini sotib olish jarayonida;
— buyurtmachilar tom onidan kapital qurilish (rekonstruksiya
va ta ’mirlash) bo'yicha xarajatlami amalga oshirish jarayonida.
B unda g ‘aznachilikning hududiy bo ‘linmalari tom onidan,
byudjetdan mablag‘ oluvchilar tomonidan xarid qilinadigan oziq-
ovqat mahsulotlari baholarining monitoringini amalga oshirish,
0 ‘zbekiston Respublikasining demonopolizasiya, raqobat va
tad b irk orlik n i qo'llab-quvvatlash D avlat qo‘mitasi (keyingi
o ‘rin lard a — A ntim onopoliya qo‘mitasi) tom onidan taqdim
etiladigan, respublika hududlari bo‘yicha oziq-ovqat mahsulotla-
rining o'rtacha oyhk baholari to ‘g‘risidagi ma’lumotlari asosida
amalga oshiriladi.
Byudietdan mablag‘ oluvchilar tomonidan oziq-ovqat mah-
sulotlarini xarid qilish bo'yicha tuzilgan shartnomalami ro'yxatdan
o ‘tkazish jarayonida Antimonopoliya qo‘mitasi tomonidan taqdim
qilingan m a ’lum otda ko'rsatilgan baholardan ortiq b o ‘lgan
baholarda tuzilgan shartnomalar g'aznachilikning hududiy bo‘lin-
malari tom onidan ro'yxatga olinmaydi.
Antimonopoliya qo'mitasi tomonidan m a’lum hudud bo‘yicha
(turnan, shahar), m a’lum vaqt oralig‘ida taqdim etilgan oziq-
ovqat mahsulotlari bo'yicha baholar (xxxx) jadvalini misol tariqa-
sida ko‘rsatish mumkin:
U shbu yuqorida belgilangan o'rtacha baholami hisobga olingan
holda turnan g‘aznachilik bo‘linmasida hisob ishlari olib boriladi.
Ya’ni, shartnomalar o'rtacha baholar asosida tuzilib, hisobvaraq-
fakturalar ham ushbu baholar doirasida qabul qilinadi.
M azkur 9 xil oziq-ovqat maxsulotlaridan tashqari barcha
boshqa oziq-ovqat mahsulotlarga esa, hududiy bozor o ‘rtacha
baholari orqali belgilanadi.
Dostları ilə paylaş: |