Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
inkişafı üçün heç bir şərait yaratmıram. Mən onu itələyirəm və o
yoxa çıxır...” Üçüncü məqama görə də ikrah hissilə yazmışdı: “Bu dəhşətləri görən şairin lirası kədərlə səslənirdi!” Onda imperiyanın paytaxtında Dağıstanın ram edilməsinin əlliillik yubiley tədbirləri keçirilirdi. Yusif Şeyx Şamil haq-
338 qında “Sərsəm” imzasıyla məqalə yazdı, üstəlik, məqaləni Şamilə həsr elədiyi vidadisayağı şerilə bitirdi: “Ya Şamil,
Bir ay sonra da yüz manatı nahaq xərclədiyinə təəssüflənə- təəssüflənə Aşqabada, anasıgilin yanına getmişdi. Mir Həsənsə ondan diribaş çıxıb Novoçerkassk Poltexnik İnstitu- tuna qəbul olunmuşdu. Gələn məktublarından belə çıxırdı ki, vəziyyəti çox pisdi, həddən artıq maddi korluq çəkir, həm də qovulmaq təhlükəsi var. Hətta yazdığına görə, noyabrda Malıbəyli kənd məktəbində Sultan Məcid Qənizadənin “Ax- şam səbri xeyir olar” vodevilini tamaşaya qoyub, yığılan əlli manatı ona göndəriblər, o da qəzet vasitəsilə malıbəylilərə minnətdarlığını bildirib, amma bütün bunlar bəs eləmir, bun- dan sonra necə yaşayacağınısa bilmir. O payız Haşım bəyin Aşqabada gəlməsi ondan ötrü əlçatmaz xoşbəxtlik idi. Həm başsız ailə bir qədər toxtaqlıq tapmışdı, həm də Haşım bəy, Peterburqdakı uğursuzluğun- dan sonsa könlü sınıq gəzən cavandan məsləhətlərini əsirgəməmişdi. Üstəlik, Haşım bəy onun tay-tuşlarını başına yığıb “Firudini” məktəbinin nəfinə Əbdürrəhim bəyin “Kim- dir müqəssir?” pyesini də tamaşaya qoymuşdu. O quruluşda Mir Yusifin payına Mahmud rolu düşmüşdü. İllər keçəndən sonra həmin məqamın təkrarolunmaz duyğusunu tez-tez xa- tırlayırdı. Haşım bəy Bakıya qayıdandan sonra Yusif Vəzir də boş oturmadı: latın dilini öyrəndi, əlinə keçən kitabları oxudu, könlündə qövr eləyən duyğuları kağıza köçürdü, üstəlik, no- yabrda Daşkəndə gedib altı aylıq kursu bitirdi, universitetə girməyə haqq qazandı. Amma həmim il də anasının dünya- dan köçməsi, elə bil, onu xeyli yetkinləşdirdi, həyata baxışını dəyişdi. O vaxt xeyli hekayələr də yazdı. Ürəyində Şuşa realnı məktəbindəki rus dili müəlliminə minnətdarlıq eləyirdi: Çexovun qələmindən çıxanlar ona hekayəçiliyin nə olduğunu 339 başa salmışdı. Hekayələrini qələmə alanda kimsəyə, hətta, atasına da rəhm eləmirdi, hamısı Şuşadan və Bakıdan tanıdı- ğı tiplər idi. “Оğul! Bir əttar, baqqal malından savayı ayrı şеy də satsan, еybi yохdu. Bu gün dükandar da, nüsхəbənd malı da saхlayarsan... Nə qədər də ayrı azar оlsa, еlə babasil həbi ilə yaхşı еləmək оlar...” Bu, əlbəttə, rəhmətlik atasıydı... Kiyеv Müqəddəs Vladimir İmpеratоr univеrsitеtinin hüquq fakültəsinə daхil оlduğu da yadındadı. Heyif ki, o gələndə Hüseyn Mirzəcamalov da, Ədil bəy Mehmandarov da diplomlarını alıb Vətənə qayıtmışdılar. Amma ilk günlərdən tələbələrin həmyеrlilər cəmiyyətinə qoşuldu, Ki- yev universitetindən Mir Əbülfət xan Talışinski, Əsədulla Axundov, Rəşid bəy Axundzadə, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Nurməmməd Şahsuvarov, Bahadur Vəlibəyov, Yaqub Ağa- hüseynov, Əliheydər Allahverdiyev, Əmir bəy Aslanov, Şirəli Bayraməlibəyov, Məmmədsadıq Cəfərov, Əlibəy Əlibəyov, Əlimuxtar Əliyev, Möhsün İsrafilbəyov, Cəmil bəy Ləmbəranski, Firuz bəy Ordubadski, Sona Axundova, Um- gülsüm Ədhəmova, Məmmədtağı Sultanov, Əsədulla Şahtax- tinski, Həmzə Zeynalov, İbrahim Kazımov, Cavad bəy Rəfibəyli, Politexnik İnstitutundan Cəmil bəy Vəzirovla tanış oldu, хеyriyyə, mədəni-maarif tədbirlərində iştirak elədi, or- dan əmisinin “Səda”, “Sədeyi-həqq”, eləcə də “İşıq” və “İq- bal” qəzetlərinə xəbərlər, məqalələr yazdı. 1913-cü ilin aprelində, az qala, həbs olunacaqdı. Gələndən bəri Mir Əbülfət xan Talışinski, Əli bəy Əlibəyov, Şəfi bəy Rüstəmbəyov, Firuz xan Ordubadskiylə Həmyerlilər cəmiy- yətini qurmaq üçün çalışırdı, sənədləri hazırlamışdılar, amma heç cür rəsmiləşdirmə məsələsini yoluna qoya bil mirdilər. Polisin gözü onların üzərində olduğundan yığıncaqlarını Sona Axundovanın qaldığı Nazarov küçəsindəki 15 saylı bi- nanın 7-ci mənzilində keçirirdilər. Aprelin 19-da da Yusif Vəzir Sonaya bir parça kağız yazmışdı: “Sona, səhər saat 5-də Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|